Δείτε το νόμο όπως τελικά ψηφίστηκε εδώ.
Η λεγόμενη «κοινωνική αντιπαροχή» είναι μία σύμβαση που θα υπογράφει το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας για λογαριασμό του ή για λογαριασμό κάποιου Δήμου, με ιδιωτική κατασκευαστική εταιρεία, με αντικείμενο την οικοδόμηση (ή ανακαίνιση) κτιρίων κατοικίας εκ μέρους του κατασκευαστή σε δημόσια ακίνητα τα οποία θα εκμεταλλεύεται ο ίδιος. Σε αντάλλαγμα, ο κατασκευαστής θα παρέχει ένα ποσοστό τουλάχιστον (σύμφωνα με την §2 του αρθ. 6) 30% επί του ακινήτου, το οποίο θα παραμένει στο δημόσιο για να αποτελέσει «κοινωνική κατοικία», η οποία θα ενοικιάζεται σε εκμισθωτές που θα επιλέγονται με «κοινωνικά κριτήρια» (§1, άρθ.5Α), για ένα ύψος ενοικίου που θα «υπολείπεται ουσιωδώς του μισθώματος που διαμορφώνεται σύμφωνα με τις συνθήκες της αγοράς για κατοικία αντίστοιχων ποιοτικών χαρακτηριστικών με την προς εκμίσθωση κοινωνική κατοικία» (§3, αρθ.5Α). Σημειώνεται ότι το ύψος του ενοικίου με αυτό τον τρόπο συνδέεται με τις τιμές της αγοράς και όχι με τις αποδοχές των ενοικιαστών. Τέλος, η κατασκευαστική εταιρεία θα μπορεί να αναλάβει με το αζημίωτο τη διαχείριση και της δημόσιας κοινωνικής κατοικίας, συμπεριλαμβανομένης της διαδικασίας ενοικίασης, είσπραξης του ενοικίου και των κοινοχρήστων και συντήρησης και επισκευής των κατοικιών (§4, αθρ.5). Η αντιπαροχή ήταν και είναι μια διαδικασία μεταξύ ιδιωτών. Μέσω της κοινωνικής αντιπαροχής, το κράτος αναλαμβάνει ρόλο ιδιώτη.
Ο ΣΑΔΑΣ Τμ. Αττικής θεωρεί επί της διαδικασίας απαράδεκτο ότι το εν λόγω νομοσχέδιο αναρτήθηκε σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση στις 30 Ιουλίου με 20 Αυγούστου, ημερομηνίες οι οποίες παραπέμπουν σε πολιτική πρόθεση ακόμα και αυτή η τυπική διαβούλευση να γίνει προσχηματικά. Σημειώνει επίσης ότι το εν λόγω νομοσχέδιο παραπέμπει πολλά ουσιώδη ζητήματα, όπως τα κριτήρια επιλογής των ενοικιαστών, το ύψος του ενοικίου, κ.ά. σε δευτερογενή νομοθέτηση (βλ. αρθ. 10).
Η «κοινωνική αντιπαροχή» εισάχθηκε πρώτη φορά στη νομοθεσία με το Κεφάλαιο Β’ του Ν.5006/2022 (ΦΕΚ Α’239), ο οποίος περιλαμβάνει συνολικά τα προγράμματα στεγαστικής πολιτικής της παρούσας κυβέρνησης (Σπίτι μου, Κάλυψη, Ανακαινίζω – Νοικιάζω). Το τρέχον νομοσχέδιο αποτελεί τροποποίηση του εν λόγω νόμου. Ο σκοπός της τροποποίησης, όπως πολύ ανοιχτά αναφέρεται στο τεύχος Ανάλυση Συνεπειών Ρύθμισης που συνοδεύει το νομοσχέδιο, είναι ότι «με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις παρέχονται περισσότερα κίνητρα στους οικονομικούς φορείς της αγοράς, καθιστώντας πιο ελκυστική την υλοποίηση της σύμβασης κοινωνικής αντιπαροχής».
Αυτό αποτελεί τον πυρήνα του πολιτικού προβλήματος. Η έλλειψη αποθέματος κοινωνικής κατοικίας στη χώρα μας είναι χαρακτηριστική, διαμορφωμένη ιστορικά και ιδιαίτερα εμφανής στο πλαίσιο της τρέχουσας στεγαστικής κρίσης. Η κυβέρνηση, η οποία δεν μπορεί να αρνηθεί τα παραπάνω, αντί για την ίδρυση ενός δημόσιου οργανισμού για την παραγωγή φθηνής και ποιοτικής κατοικίας για τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα, επιλέγει να αναθέσει το αντικείμενο στους ιδιωτικούς κατασκευαστικούς ομίλους, τροφοδοτώντας την κερδοφορία τους. Όμως η εξασφάλιση αυτής της κερδοφορίας, και μάλιστα σε μία αγορά η οποία βρίσκεται σε υψηλό σημείο του κύκλου της λόγω και της ζήτησης από το εξωτερικό και εμφανίζει ήδη υψηλή κερδοφορία, απαιτεί ιδιαίτερα κίνητρα ώστε να διασφαλιστεί η «βιωσιμότητα της προσδοκώμενης επένδυσης του αναδόχου», η οποία θα προσδιορίζεται με οικονομοτεχνική μελέτη (αρθ.5). Τα ιδιαίτερα αυτά κίνητρα φαίνεται να αναζητούνται στο άρθρο 7Α του νομοσχεδίου, σύμφωνα με το οποίο οι συμβάσεις «κοινωνικής αντιπαροχής» εντάσσονται στις «Συμβάσεις Στρατηγικής Σημασίας» (Κεφάλαιο Δ’ του Ν.4799/2021 – ΦΕΚ Α’78), η χρηματοδότηση των οποίων «μπορεί να προέρχεται από εθνικούς, ενωσιακούς ή διεθνείς πόρους και για την υλοποίησή τους μπορεί ιδίως να επιλέγεται η σύμπραξη μεταξύ Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) ή οι διατάξεις για τις συμβάσεις παραχώρησης» (άρθρο 127). Επιπλέον οι συμβάσεις αυτές θα προωθούνται από το ΤΑΙΠΕΔ, με πολεοδομικό εργαλείο τα ΕΣΧΑΔΑ (Ν. 3986/2011 – ΦΕΚ Α’152), με τα οποία μεταξύ άλλων «μπορεί να τροποποιούνται εγκεκριμένα ΕΠΣ, ΤΠΣ, ΓΠΣ, ΣΧΟΟΑΠ, ΖΟΕ και άλλα σχέδια χρήσεων γης» (§4, αρθ.12). Κατά πάσα πιθανότητα δεν είναι άσχετη εδώ και η εισαγωγή της ειδικής κατηγορίας χρήσης «Κοινωνική Κατοικία» στο Π.Δ. 59/2018 των χρήσεων γης, με το άρθρο 10 του Ν.5006/2022.
Συνεπώς, αυτό που διαφαίνεται είναι ότι μέσω του μηχανισμού της «κοινωνικής αντιπαροχής», με πρόφαση τη δημιουργία αποθέματος κοινωνικής κατοικίας, κυρίως θα επιδοτούνται οι μεγάλοι κατασκευαστικοί όμιλοι ώστε να συνεχίζουν απρόσκοπτα την κερδοφορία τους, αυτή τη φορά σε δημόσια γη, χρησιμοποιώντας μάλιστα και πολεοδομικά εργαλεία με δυνατότητα υπέρβασης του υφιστάμενου πολεοδομικού σχεδιασμού. Με τον τρόπο αυτό σε καμία περίπτωση δεν επιλύεται ή έστω βελτιώνεται η κατάσταση με τη στεγαστική κρίση, καθώς το σύστημα θα καταλήξει να παράγει υψηλά κέρδη για τους κατασκευαστές και ένα δείγμα κοινωνικής κατοικίας για τους ενοικιαστές, χωρίς ιδιαίτερη επίδραση στην ευρύτερη κτηματαγορά.
Σε αντίθεση με τα παραπάνω, θεωρούμε ότι η αντιμετώπιση της τρέχουσας στεγαστικής κρίσης προϋποθέτει την αντιμετώπιση της κατοικίας ως κοινωνικό δικαίωμα και όχι ως εμπόρευμα ή επενδυτικό προϊόν με στόχο την αύξηση της κερδοφορίας των μεγάλων κατασκευαστικών εταιριών.
- Ο ΣΑΔΑΣ Τμ. Αττικής, ζητάει με απόφαση και της Γενικής του Συνέλευσης, ανάπτυξη προγραμμάτων κοινωνικής – εργατικής – φοιτητικής κατοικίας με αποκλειστικά δημόσιο χαρακτήρα, που θα αξιοποιούν την ακίνητη περιουσία του δημοσίου για 100% κοινωνική κατοικία, χωρίς το «εύλογο εργολαβικό κέρδος» κάποιου ιδιώτη, για την ολοκληρωμένη κάλυψη των κοινωνικών αναγκών.
- Ανασύσταση του έργου των Οργανισμών Εργατικής Κατοικίας (ΟΕΚ) και Εργατικής Εστίας με το σύνολο των αρμοδιοτήτων που υπήρχαν και άμεση έναρξη κατασκευαστικού προγράμματος, τηρώντας και όχι υπερβαίνοντας τις προβλέψεις του πολεοδομικού προγραμματισμού. Αξιοποίηση των αποθεματικών του πρώην ΟΕΚ και της μεγάλης ακίνητης περιουσίας του με επίκεντρο τις ανάγκες των εργαζόμενων και όχι διοχέτευσή τους στα «δόντια» των λίγων.
- Άμεση ανέγερση νέων εστιών, επισκευή και ανακαίνιση όλων των παλιών, αποκλειστικά με κρατική δαπάνη. Αναβάθμιση των υπαρχουσών φοιτητικών εστιών ώστε να διασφαλίζεται ασφαλής και δωρεάν διαμονή για όλους/ες τους/τις οικότροφους.
- Πλήρης νομοθετική προστασία της πρώτης κατοικίας λαϊκών νοικοκυριών και απαγόρευση των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας. Παύση κάθε μορφής αναγκαστικής εκτέλεσης και πλειστηριασμών σε βάρος των λαϊκών οικογενειών για οφειλόμενα ποσά σε τράπεζες και εφορία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου