Κατοικία σε Κρίση - Συνέδριο ΣΑΔΑΣ, τμήμα Αττικής

10-12 Οκτωβρίου 2025, Σχολή Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ

«Σπίτια για τους ανθρώπους και όχι για τα κέρδη»

Αυτό ήταν το σύνθημα της φετινής παγκόσμιας ημέρας για τη στέγη, περιγράφοντας με πολύ απλά λόγια τη συνθήκη εξ αιτίας της οποίας εκδηλώνεται σήμερα η κρίση στέγης, δηλαδή τις πολλαπλές μορφές ακραίας εμπορευματοποίησής της.

Η κρίση στέγης αποτυπώνεται στην πόλη με πολλές διαφορετικές πτυχές: Από τη συνθήκη της εκτίναξης των ενοικίων, της εκτίναξης των τιμών στην αγορά ακινήτων, της χωρίς κανένα φραγμό επίθεσης των τραπεζών και των funds στα υπερχρεωμένα νοικοκυριά με χιλιάδες πλειστηριασμούς και εξώσεις, ως την αύξηση της ορατής αστεγίας στους δρόμους αλλά και της μη ορατής αστεγίας όπως αυτή ορίζεται και από τους διεθνείς οργανισμούς, δηλαδή κατοίκιση σε ακατάλληλη κατοικία, σε συνθήκες υπερπληθυσμού, σε συνθήκες κακής ποιότητας κατοικίας και ενεργειακής φτώχειας κλπ. Όλα αυτά είναι αποτέλεσμα του γεγονότος ότι η στέγη από κοινωνικό αγαθό μετατράπηκε σταδιακά μέσα στον εικοστό αιώνα σε εμπόρευμα και στη συνέχεια τις τελευταίες δεκαετείς μετατράπηκε σε ένα από τα μείζονα χρηματιστηριακά προϊόντα με αποτέλεσμα μια κρίση πλέον ορατή και αναγνωρίσιμη από όλους και όλες.

Μέσα σε αυτή τη συνθήκη οι αρχιτέκτονες δεν βρισκόμαστε μόνο με το ρόλο μας ως πληττόμενοι/ες κάτοικοι, αλλά και ως κομμάτι των μηχανισμών παραγωγής κατοικίας, απέναντι στους οποίους θα πρέπει να έχουμε συγκεκριμένες θέσεις και στάση.

Το ζήτημα της κατοικίας είναι συνεχώς παρόν στην αρχιτεκτονική ζωή, στη θεωρία αλλά και πρακτική του επαγγέλματος. Αποτελεί ενεργή σύνδεση του Αρχιτεκτονικού προβληματισμού και σχεδιασμού με την κοινωνία, ειδικότερα με τους/τις πιο φτωχούς/ες, τους/τις πιο νέους/ες, τους/τις από κάτω. Περικλείει την πρόσβαση των πολλών σε βασικές υποδομές και αγαθά, όπως το νερό, το ρεύμα, η θέρμανση κα. Μπορεί να αναχθεί σε τοπολογίες που ξεπερνούν το σπίτι, ακουμπά στη γειτονιά και τους ελεύθερους χώρους, ακουμπά την πόλη και τη μεταφορά εντός της. Τελικά η πρόσβαση στο δικαίωμα στην αξιοπρεπή κατοικία καθορίζει τους όρους ζωής της κοινωνικής πλειοψηφίας.

Για όλους αυτούς τους λόγους το Τμήμα Αττικής του ΣΑΔΑΣ ανταποκρίνεται στην επικαιρότητα και στις αποφάσεις που έχουμε πάρει μέσα από τις Γενικές Συνελεύσεις, οργανώνοντας το συνέδριο «Κατοικία σε κρίση» που θα διεξαχθεί το τριήμερο 10-11-12 Οκτωβρίου στην Αρχιτεκτονική Σχολή του ΕΜΠ. Το συνέδριο θα δώσει βήμα σε πάρα πολλούς ανθρώπους (αρχιτέκτονες και μη), που θα εξετάσουν το ζήτημα της στέγης από πολλές διαφορετικές πλευρές όπως αυτό φαίνεται και από τις θεματικές ενότητες:

• Εμπειρίες κατοίκησης,
• Κοινωνική κατοικία, κινήματα και εναλλακτικές μορφές κατοίκησης,
• Θεσμοί κινήματα και πολιτικές,
• Κατοικία και κτηριακό απόθεμα,
• Έμφυλες διαστάσεις της κατοίκησης,
• Κατοικία και ενεργειακές ανάγκες,
• Κατοικία και τουριστική ανάπτυξη,
• Πώς σχεδιάζεται η κατοικία στις αρχιτεκτονικές σχολές,
• Νομοθεσία και ποιότητα κατοίκησης.

Τις ημερήσιες συνεδρίες θα κλείνουν προβολές σχετικές με το θέμα στον ιστορικό κινηματογράφο Στούντιο.

Η Συσπείρωση Αριστερών Αρχιτεκτόνων στηρίζει έμπρακτα αυτή τη σημαντική πρωτοβουλία. Πιστεύουμε ότι πέρα από τους /τις συνέδρους έχει σημασία να παρακολουθήσουμε και να συμμετάσχουμε στο διάλογο που ελπίζουμε ότι θα αναπτυχθεί.

Το συνέδριο θα είναι εξαιρετικά χρήσιμο τόσο γιατί θα δώσει εργαλεία σε μας τους ίδιους ως μηχανικούς για τον τρόπο με τον οποίο παρεμβαίνουμε στο στεγαστικό ζήτημα, όσο και γιατί θα παράξει απόψεις και ιδέες οι οποίες θα είναι χρήσιμες για την κοινωνία, αλλά και πιο συγκεκριμένα για τα κοινωνικά κινήματα που αναπτύσσονται ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα, αλλά και για όποιον άλλο φορέα εμπλέκεται και ασκεί πολιτικές στο ζήτημα της στέγης.

Πρόγραμμα συνεδρίου ΣΑΔΑΣ Τμ. Αττικής «Κατοικία σε Κρίση»