ΑΠΟΦΑΣΗ Γ.Σ. ΣΑΔΑΣ ΤΜ. ΑΤΤΙΚΗΣ - Εξετάσεις για την άδεια άσκησης επαγγέλματος στο ΤΕΕ και «διαβάθμιση τεχνικής ευθύνης»

ΑΠ 4850/10.11.2025 ΑΠΟΦΑΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ ΣΑΔΑΣ ΤΜ. ΑΤΤΙΚΗΣ 

Ο οριζόντιος και κάθετος πολυκατακερματισμός και η διάλυση των επαγγελματικών δικαιωμάτων στον τεχνικό κλάδο, αποτελεί στρατηγική κατεύθυνση της κυρίαρχης πολιτικής και προχωράει όλα τα τελευταία χρόνια. Ενδεικτικά, απόφοιτοι διαφορετικής διάρκειας κύκλων σπουδών, υπερεξειδικευμένες σχολές του εξωτερικού που οδηγούν σε «μερικά» επαγγελματικά δικαιώματα, «ειδικά» επαγγελματικά δικαιώματα (ενεργειακοί επιθεωρητές, ελεγκτές δόμησης, κ.ά), η κατάτμησή σε επιμέρους εξειδικεύσεις («δραστηριότητες μηχανικής») των αντικειμένων των ειδικοτήτων («επαγγελματικά περιγράμματα») με το ΠΔ 99/2018, κ.ά., διαμορφώνουν το σημερινό τοπίο.

Η πολιτική αυτή εκπορεύεται κατ’ αρχάς από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία με συγκεκριμένες Οδηγίες, όπως η 2002/36/ΕΚ, όπως συμπληρώνεται από την 2013/55/ΕΕ, με πρόσχημα τη «διευκόλυνση της επαγγελματικής κινητικότητας», επιβάλει την εξίσωση των τίτλων σπουδών νομοθετικά κατοχυρωμένων επαγγελμάτων των χωρών υποδοχής με τους τίτλους σπουδών άλλων κρατών μελών από τα οποία προέρχεται ο μετακινούμενος επαγγελματίας, οι οποίοι βρίσκονται στο αμέσως προηγούμενο επίπεδο στο Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Επαγγελματικών Προσόντων. Έτσι εξισώνονται λ.χ. οι 5ετείς σπουδές μηχανικού στην Ελλάδα με τους βρετανικούς 3ετείς κύκλους που οδηγούν σε Bachelor. Η νεότερη Οδηγία (2013/55/ΕΕ), μέσω του «συστήματος πληροφόρησης της εσωτερικής αγοράς (IMI)» και της «ευρωπαϊκής επαγγελματικής ταυτότητας», προωθεί μάλιστα την αυτόματη πρόσβαση -συνολική ή ακόμα και μερική- στο επάγγελμα, με βάση τίτλους σπουδών που αναγνωρίζονται σε χώρες του εξωτερικού.

Οι παραπάνω Οδηγίες έχουν ήδη ενσωματωθεί στο εθνικό νομοθετικό πλαίσιο (ΠΔ 38/2010 και ΠΔ130/2017) και την αυτοματοποιημένη διαδικασία αναγνώρισης επαγγελματικής ισοδυναμίας έχει αναλάβει το Αυτοτελές Τμήμα Εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας (ΑΤΕΕΝ) του Υπουργείου Παιδείας. Η αναγνώριση επαγγελματικής ισοδυναμίας αποφοίτων διαφορετικής διάρκειας τίτλων σπουδών έχει επικυρωθεί με πλήθος δικαστικών αποφάσεων (βλ. και την Απόφαση 178-9/2023 του ΣτΕ), όχι μόνο ελληνικών αλλά και ευρωπαϊκών δικαστηρίων. Η επαγγελματική ισοδυναμία θα αναγνωρίζεται πλέον με την ίδια διαδικασία και σε αντίστοιχους αποφοίτους εσωτερικού, προερχόμενους από διάφορα «κολέγια». Ήδη η Διοικούσα του ΤΕΕ, μετά από προσωρινή δικαστική εντολή, έχει επιτρέψει σε απόφοιτο κολεγίου τη συμμετοχή στις εξετάσεις για την άδεια άσκησης επαγγέλματος. Η πρόσφατη ίδρυση ιδιωτικών «πανεπιστημίων» από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας χειροτερεύει ακόμα περισσότερο τα πράγματα.

Εργαλειοποιώντας τα αρνητικά αποτελέσματα που παρήγαγαν οι πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της σημερινής και όλων των προηγούμενων κυβερνήσεων, το ΤΕΕ προσπαθεί να επιβάλει την «ουσιαστικοποιήση» των εξετάσεων για την άδεια άσκησης επαγγέλματος στους/ις νέους/ες αποφοίτους, δήθεν για να ξεχωρίσει τους/ις καλούς/ες απόφοιτους των πολυτεχνείων από τους/ις κακούς/ες των κολεγίων. Συγκεκριμένα, η εισήγηση που εμφανίστηκε στις 17.07.2025 στη Διοικούσα, προέβλεπε την αντικατάσταση των σημερινών προφορικών εξετάσεων από τριμελή επιτροπή της ίδιας ειδικότητας, με έγγραφες ηλεκτρονικές εξετάσεις με θέματα πολλαπλής επιλογής από τράπεζα θεμάτων. Η εξέλιξη αυτή, αν περάσει, θα αποσπάσει τα επαγγελματικά δικαιώματα από τα πτυχία όλων, συμπεριλαμβανομένων και των 5ετών σπουδών μηχανικού, και εύκολα μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία μιας ολόκληρης κατηγορίας πτυχιούχων χωρίς επαγγελματικά δικαιώματα και άρα με μειωμένες προσδοκίες στην αγορά εργασίας, που θα οδηγήσει σε μια κατηγορία εργαζομένων με χαμηλότερες αποδοχές που θα τραβάει προς τα κάτω τις αμοιβές των εργαζόμενων ολόκληρου του κλάδου.

Όμως το θέμα δεν αφορά μόνο τους/ις νέους/ες απόφοιτους αλλά το σύνολο του κλάδου, με βάση τα διαφαινόμενα σχέδια του ΤΕΕ περί «διαβάθμισης τεχνικής ευθύνης». Αξίζει να σημειωθεί ότι η πλειοψηφία της διοίκησης του ΤΕΕ που προωθεί τους εν λόγω σχεδιασμούς, ουδέποτε έχει καταθέσει ένα αναλυτικό και ολοκληρωμένο σχέδιο και δεν έχει αποκαλύψει το σύνολο των σχεδιασμών της. Έτσι λ.χ. στην από 17.01.2024 απόφαση της Διοικούσας, διαβάζουμε ότι το ΤΕΕ επιδιώκει να ρυθμίσει «την πρόσβαση διπλωματούχων και πτυχιούχων διαφορετικών επιπέδων σπουδών στις ίδιες τεχνικές δραστηριότητες αλλά σε διαφορετικά επίπεδα τεχνικής ευθύνης και άρα σε διαφορετικά Μητρώα» και ότι «με βάση τη διαβάθμιση των Μητρώων ανάλογα με τα επίπεδα Σπουδών 5ετη, 4ετη, το ΤΕΕ μπορεί να ορίσει διαφορετικά προαπαιτούμενα για την άσκηση των τεχνικών ευθυνών Διπλωματούχων Πτυχιούχων / κάθε Μητρώου μετά από τη δοκιμασία τους με εξετάσεις».

Η κατασκευή μιας «πυραμίδας» διαβαθμισμένων δικαιωμάτων οδηγεί στην απόλυτη παγίωση ενός κάθετου κατακερματισμού του κλάδου, ο οποίος στην αγορά εργασίας συμφέρει μόνο τους εργοδότες, οι οποίοι θα είναι με αυτό τον τρόπο σε θέση να μπορούν να επιλέξουν πάντα στην αγορά εργασίας ακριβώς την εξειδίκευση και την κατηγοριοποίηση που θέλουν, καθιστώντας την εργασία όλων φθηνότερη. Αλλά και στο επίπεδο των επαγγελματικών δικαιωμάτων, ενώ το ΤΕΕ υπόσχεται ότι θα τοποθετήσει τους/ις απόφοιτους 5ετων πολυτεχνικών σχολών στην κορυφή της πυραμίδας που θέλει να φτιάξει, η αρχή της πρόσβασης σε διαβαθμισμένα επαγγελματικά δικαιώματα μέσω εξετάσεων, πιστοποιήσεων, αποδεδειγμένης επαγγελματικής εμπειρίας, κ.ά., εύκολα μπορεί να καταλήξει σε ένα σύστημα γενικευμένης απόσπασης όλων των επαγγελματικών δικαιωμάτων από τα πτυχία και εξατομικευμένης πρόσβασης σε (κάποια από) αυτά, με το ΤΕΕ στον ρόλο του απόλυτου ρυθμιστή, εξεταστή και φροντιστηριάρχη.

Για τους/ις συναδέλφους που προσπαθούν να ζήσουν από τη δουλειά τους, αυτό που θα μείνει θα είναι οι συνεχείς εξεταστικοί φραγμοί, το ατομικό κόστος της δια βίου μάθησης και μια αέναη περιπλάνηση για συλλογή ατομικά πιστοποιημένων προσόντων. Στην παραπάνω εργασιακή ζούγκλα, θα επιβιώσει στο τέλος μόνο ο ισχυρότερος, δηλαδή οι επιχειρήσεις που έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν μεγάλες εκπτώσεις και παράλληλα να εκμεταλλεύονται φθηνό εργατικό δυναμικό, σε βάρος του μικρού γραφείου και του/ης αυτοαπασχολούμενου/ης. Αυτό άλλωστε αποτελεί πολιτικό στόχο που διατρέχει όλα τα στρατηγικά κείμενα της κυρίαρχης πολιτικής και τις φορολογικές, ασφαλιστικές και λοιπές πολιτικές πρακτικές.

Διεκδικούμε:

• Κατάργηση των εξετάσεων για την άδεια άσκησης επαγγέλματος, όλα τα επαγγελματικά δικαιώματα στο πτυχίο. Να μην γίνουν τα πτυχία μας απλά ο προθάλαμος ενός συστήματος διαρκούς και επί πληρωμή πιστοποίησης και εξέτασης κατακερματισμένων δεξιοτήτων. Κατάργηση του καθεστώτος των «ειδικών επαγγελματικών δικαιωμάτων» (Ενεργειακοί Επιθεωρητές, Ελεγκτές Δόμησης, κ.λπ.). Καμία εξέταση για πιστοποίηση επαγγελματικών προσόντων.
• Όχι στη διάλυση των επαγγελματικών δικαιωμάτων. Καμιά διάσπαση των πτυχίων βάσει ειδικεύσεων, καταρτίσεων, πιστοποιήσεων, εξετάσεων. Όχι στην πολυδιάσπαση του πτυχίου τόσο όσον αφορά τη διάρκεια φοίτησης, όσο και το εύρος των βασικών ειδικοτήτων. Ενιαίο γενικό πτυχίο, το οποίο θα προέρχεται από ενιαίους 5ετείς κύκλους σπουδών και θα οδηγεί σε πλήρη επαγγελματικά δικαιώματα με βάση το περιεχόμενο αυτών των σπουδών.
• Όχι στη διαδικασία της Μπολόνια, στον Κοινό Ευρωπαϊκό Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης και το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Επαγγελματικών Προσόντων. Όχι στις Ευρωπαϊκές Οδηγίες 2005/36/ΕΚ και 2013/55/ΕΕ, κατάργηση των νομοθετημάτων που τις ενσωματώνουν στο εθνικό δίκαιο.
• Ενιαία πανεπιστημιακή εκπαίδευση, αποκλειστικά δημόσια, δωρεάν και για όλους/ες. Όχι στα ιδιωτικά «πανεπιστήμια» και στην αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος.

Αποφασίζουμε:

Παράσταση διαμαρτυρίας στη Διοικούσα Επιτροπή του ΤΕΕ, σε συνεργασία και με άλλους φορείς, σωματεία, φοιτητικούς συλλόγους, όποτε επιχειρηθεί η εισαγωγή εισήγησης για την αυστηροποίηση των εξετάσεων για την άδεια άσκησης επαγγέλματος των νέων αποφοίτων.