Η Σχολή Αρχιτεκτόνων στην προκρούστεια κλίνη της «κανονικότητας»

 του Τάση Παπαϊωάννου, Αρχιτέκτονα-ομότιμου καθηγητή Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ

Αφιερώνεται στους μεταπτυχιακούς φοιτητές και υποψήφιους διδάκτορες της σχολής.

Το Πολυτεχνείο, δυστυχώς, ολοένα και περισσότερο μετατρέπεται σ’ ένα κλουβί. Εναν περιχαρακωμένο περίκλειστο χώρο που ελέγχεται πλέον (και) από κάμερες, όπως κάθε εμπορικό κατάστημα. Ελεγχος, όχι μόνον των φοιτητών/τριών και των ατόμων που το επισκέπτονται, αλλά κάτι ακόμη χειρότερο: έλεγχος της ίδιας της επιστημονικής γνώσης!

Η Σχολή Αρχιτεκτόνων δεν μπορεί να μπει στην προκρούστεια κλίνη καμιάς κανονικότητας, καμιάς απαγόρευσης που βάζει όρια στις ακαδημαϊκές ελευθερίες, κανενός δόγματος «νόμου και τάξης» που φέρνει δυστυχώς στον νου άλλες, σκοτεινές εποχές. «Φυλακίζοντας» την ακαδημαϊκή κοινότητα, επιβάλλοντας ωράριο λειτουργίας ως άλλο σουπερμάρκετ, κλειστό τα ΣΚ, ουσιαστικά την ευνουχίζεις και την ακυρώνεις. Αφαιρείς απ’ αυτήν ό,τι προσδίδει νόημα στην αρχιτεκτονική, ό,τι τροφοδοτεί την επιστήμη και την τέχνη μας με το αναγκαίο υλικό για να υπάρξει. Η ώσμωση με την κοινωνία, η αλληλεπίδραση με το γίγνεσθαι της πόλης, ήταν αυτό που χαρακτήριζε ιστορικά τη σχολή μας μέσα στα χρόνια.

Τα αυτοαναιρούμενα επιχειρήματα που επικαλέστηκε ο πρύτανης για να δικαιολογήσει την πρωτοφανή απαγόρευση της εκδήλωσης και το lock οut της Σχολής Αρχιτεκτόνων τo απόγευμα της προηγούμενης Παρασκευής, επιβεβαιώνουν με τον καλύτερο τρόπο τη δυσανεξία και την απέχθεια που τον διακρίνουν απέναντι σε κάθε αντίθετη άποψη απ’ αυτήν που ο ίδιος θεωρεί σωστή. Αλλά αυτό το γεγονός και μόνο αποδεικνύει την κατάργηση της έννοιας του πανεπιστημιακού ασύλου, της ακηδεμόνευτης διδασκαλίας και της ελευθερίας της έκφρασης στο ΕΜΠ, όπως το Σύνταγμα της χώρας ορίζει. Ποιος του έδωσε αυτό το δικαίωμα;

Η απαγόρευση όμως έχει και μία άλλη σοβαρή πτυχή! Είναι η πρώτη φορά στα χρονικά που πρύτανης απαγορεύει σε συναδέλφους του πανεπιστημιακούς καθηγητές να συμμετάσχουν σε μια συζήτηση που διοργανώνεται, όχι από κάποια «αταυτοποίητα» άτομα, όπως ισχυρίστηκε, αλλά από τους μεταπτυχιακούς φοιτητές/φοιτήτριες και υποψήφιους διδάκτορες της Σχολής Αρχιτεκτόνων, γεγονός που γνώριζε πολύ καλά, όπως και ο ίδιος, εμμέσως πλην σαφώς, παραδέχεται στην επιστολή που απέστειλε στην «Εφ.Συν.». Η προσβολή απέναντι στους ομιλητές που προσκλήθηκαν από τους διοργανωτές και εμού προσωπικά ήταν πολύ μεγάλη και θα περίμενε κανείς μια επανόρθωση από την πλευρά του, για το αντιδημοκρατικό, αντιδεοντολογικό και αντισυναδελφικό ολίσθημά του.

Οι προσπάθειες επανοικειοποίησης των χώρων της Σχολής Αρχιτεκτόνων από φοιτητές και φοιτήτριες, απέναντι στην απονέκρωση που ο ίδιος έχει επιβάλει, ελπίζω να συνεχιστούν και στο μέλλον. Είναι ο μόνος τρόπος η σχολή μου να συνεχίσει να διατηρεί τη φυσιογνωμία και την ταυτότητά της, να συνεχίσει να παραμένει ζωντανό κύτταρο εκπαίδευσης και πολιτισμού. Οπως διδάσκουμε στη Σχολή, η έννοια της «επανοικειοποίησης» έχει απολύτως θετική (και όχι αρνητική) σημασία! Και σημαίνει: οικειοποιούμαι ξανά έναν χώρο που κατέστη ανοίκειος και αβίωτος. Αυτό αποτελεί την πιο βαθιά και ουσιώδη συνθήκη ύπαρξης της αρχιτεκτονικής και ο αυτονόητος αγώνας των νεαρών συναδέλφων-παλαιών φοιτητών μας, να μετατρέψουν ξανά σε «ΣΠΙΤΙ» τους τη σχολή τους, αυτό αναδεικνύει. Είναι η καλύτερη απόδειξη ότι οι αρχιτεκτονικές σπουδές στο ΕΜΠ είναι υψηλοτάτου επιπέδου, όχι μόνο σε τεχνολογικό, αλλά πρωτίστως σε κοινωνικό επίπεδο!

Οι διαχρονικοί αγώνες των φοιτητριών και των φοιτητών αυτό πιστοποιούν, πως τίποτε, μα τίποτε δεν έχει κριθεί κι ας πανηγυρίζουν τα συστημικά ΜΜΕ. Πάντα μέσα από την γκρίζα πραγματικότητα και τη σκοτεινιά ξεπηδά, εκεί που κανείς δεν το περιμένει, μια λαμπερή φλόγα που κατακαίει όλα τα φανταχτερά σκηνικά των καταπιεστικών καθεστώτων. Πάντα οι κοινωνικοί αγώνες θα χαρακτηρίζουν τη νέα γενιά που θα παλεύει εσαεί, για έναν καλύτερο και δικαιότερο κόσμο. Να κάνει το σημερινό όνειρο αυριανή πραγματικότητα!

Η Σχολή Αρχιτεκτόνων στην προκρούστεια κλίνη της «κανονικότητας»

του Κώστα Μανωλίδη, καθηγητή του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Είσαι αρχιτέκτονας στο Πανεπιστήμιο και διδάσκεις σε νέα παιδιά τη σημασία του βιωμένου χώρου, την αξία της κατοικίας και της πόλης. Διδάσκεις τις πρακτικές παραμέτρους αλλά και την υπαρξιακή αποστολή της αρχιτεκτονικής. Πιστεύεις ότι υπηρετείς μια τέχνη της χειραφέτησης, κι όχι της σύνθλιψης. Ότι «η αρχιτεκτονική μάς κάνει να κατανοούμε και να θυμόμαστε ποιοι είμαστε» όπως έγραφε ο Juhani Pallasmaa.

Και όμως, λίγο παρακάτω από την χώρα μας, συντελείται η απόλυτη ακύρωση, το αναποδογύρισμα όσων διδάσκεις. Το γκρέμισμα, η ισοπέδωση, η εκθεμελίωση. Βλέπεις την κυνικά προγραμματισμένη απογύμνωση ενός λαού από ότι του επιτρέπει να επιβιώνει με στοιχειώδη αξιοπρέπεια, από ότι δημιουργεί το υπόβαθρο της κοινής του μνήμης και ταυτότητας. Βλέπεις τη συνειδητή καταστροφή της αρχιτεκτονικής, για να εξαθλιωθούν, να πεθάνουν από τις κακουχίες, ή να φύγουν για πάντα οι κάτοικοί της. Μέχρι τώρα η καταστροφή έχει υπολογιστεί σε έξι φορές το μέγεθος της Χιροσίμας. Ο ΟΗΕ δήλωσε ότι με εργασία 100 φορτηγών καθημερινά, θα χρειαστούν 15 χρόνια μόνο για την απομάκρυνση των χαλασμάτων. 

Στην Γάζα, όλα όσα διδάσκουμε γίνονται κουρέλια. Κι αυτό θα πρέπει να μας συντρίβει, να μας θυμώνει, να καίει την συνείδησή μας. Εκτός κι αν από τις πολλές πυρίμαχες επικαλύψεις αυτή έχει πάψει πλέον να αισθάνεται…

https://www.facebook.com/profile.php?id=100037728665670

Αντίο στον Αλέκο Κυρούση

 

Για την εκδήλωση στο ΕΜΠ σχετικά με την ελευθερία έκφρασης στα πανεπιστήμια

Κι όμως... η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε κόντρα στις προσπάθειες και τις απειλές για το αντίθετο. Η επιμονή και η μαχητικότητα των διοργανωτών και όσων παραβρέθηκαν έδωσαν μια απάντηση στον αυταρχισμό της Πρυτανείας καταργώντας στην πράξη τις απαγορεύσεις. 

Πρωτοβουλία ΜΠΤΧ & ΥΔ Αρχιτεκτονικής ΕΜΠ

ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ! Ημέρα Δράσης για την Ελευθερία της Έκφρασης στα Πανεπιστήμια

Παρασκευή 9 Μάη 2025, ώρα έναρξης 14.00
στο Κάτω Πολυτεχνείο

14.00 - Εκδήλωση Συζήτηση:
Πολυτεχνείο Ελεύθερο και ανοιχτό στην Κοινωνία ή μαγαζί συμφερόντων;

Συμμετέχουν:
Μαρία Μάρκου (Ομότιμη Καθηγήτρια ΕΜΠ)
Τάσης Παπαϊωάννου (Ομότιμος Καθηγητής ΕΜΠ)
Κώστας Βουρεκάς (Πρόεδρος ΣΑΔΑΣ Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Αττικής)
Θανάσης Μουτσόπουλος (Αναπληρωτής Καθηγητής ΕΜΠ)
προπτυχιακοί- μεταπτυχιακές - και υποψήφιοι διδάκτορες.

17.00 Συλλογική Κουζίνα
* Έκθεση πολιτικού υλικού
* Χαριστικό και ανταλλακτικό bazaar ρούχων & βιβλίων
* Αυτοοργανωμένο τουρνουά ποδοσφαίρου

19.00 BAR κάλυψης δικαστικών εξόδων για συλληφθέντα "Βραδιάς Ερευνητή ΕΜΠ" & φοιτητών/τριων που διώκει η Πρυτανεία

DJ sets:
Hip Hop: Ψ / TNT / Gzas / Dimi Apri
Punk Against Capitalism
Minimal Synth: Crystal Zero

+ ολοήμερη Έκθεση Φωτογραφίας και ντοκυμαντέρ από εξεγέρσεις, καταλήψεις και δράσεις στις ΗΠΑ: Occupy Oakland, εξέγερση George Floyd, Block the Boat, People's Park Berkeley, καταλήψεις και κατασκηνώσεις Πανεπιστημιακών ιδρυμάτων για την υπεράσπιση της Παλαιστίνης.

Διοργάνωση:
Συντονισμός Για Την Επανοικειοποίηση Των Ελεύθερων Και Δημόσιων Χώρων 

Το event:

ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ! Ημέρα Δράσης για την Ελευθερία της Έκφρασης στα Πανεπιστήμια

«12 μέρες για την Παλαιστίνη» - Έκθεση παιδικής ζωγραφικής μαθητών από τα κατεχόμενα και δράσεις αλληλεγγύης στο λαό της Παλαιστίνης

Από τις 6 έως τις 17 Μαΐου,                                                                                                          στον πολυχώρο του δημοτικού κινηματογράφου «Αστέρας» (Ασκληπιού 4), στη Νέα Ιωνία, φιλοξενείται μια ιδιαίτερη έκθεση με τίτλο «Παιδιά στην Παλαιστίνη», πλαισιωμένη από κινηματογραφική προβολή και παιδαγωγικές δράσεις αλληλεγγύης.

Η έκθεση παρουσιάζει ζωγραφιές παιδιών ηλικίας 6 έως 12 ετών από το σχολείο «Άγιος Ιωσήφ» στη Βηθλεέμ, που δημιουργήθηκαν την περίοδο 2001–2003, αποτυπώνοντας με συγκλονιστικό τρόπο την καθημερινότητα των μικρών μαθητών στα κατεχόμενα Παλαιστινιακά εδάφη. Εικόνες που μιλούν από μόνες τους για τη ακραία βία, την καταστροφή και το θάνατο ενός λαού αλλά και για την αντίσταση, την αξιοπρέπεια και το δικαίωμα στην ελευθερία. Πρόκειται για ένα συγκινητικό ταξίδι μέσα από τα μάτια των παιδιών που παλεύουν κάθε μέρα για ζωή και ελπίδα στις πιο αντίξοες και ζοφερές συνθήκες.

Η συλλογικότητα Ποδονίφτης, ρε(ύ)μα κριτικής των καιρών και δράσης, ανέλαβε την πρωτοβουλία διοργάνωσης αυτής της δράσης, σε συνεργασία με την ιταλική ομάδα Sensibili alle foglie, που παραχώρησε ευγενικά το δικαίωμα αναπαραγωγής του πρωτότυπου υλικού.

Πρόγραμμα Εκδηλώσεων
-- Τετάρτη 7 Μαΐου, 19:30
Εγκαίνια της έκθεσης
-- Σάββατο 10 Μαΐου, 12:00–14:00
Εργαστήρι Τυπογραφίας-Ραδιοφώνου Παλαιστινιακής Ποίησης για Παιδιά,
από την Παιδαγωγική Ομάδα «Το Σκασιαρχείο»
--Τετάρτη 14 Μαΐου, 20:00
Προβολή του βραβευμένου με Όσκαρ ντοκιμαντέρ Καμία Άλλη Γη 

«12 μέρες για την Παλαιστίνη»

Παγκόσμιες Ημέρες Δράσης για τη Στέγαση - Συγκέντρωση στην Αθήνα, πλατεία Κολοκοτρώνη, Σάββατο 26 Απριλίου στις 17:00

Ως Συσπείρωση Αριστερών Αρχιτεκτόνων στηρίζουμε - συμμετέχουμε στην Συγκέντρωση + πορεία για το δικαίωμα στη στέγη το Σάββατο 26 Απριλίου και ώρα 17:00.

 - συγκέντρωση στην πλατεία Κολοκοτρώνη 
 - πορεία προς την πλατεία Συντάγματος και μέσω Ερμού μέχρι το Μοναστηράκι

Λίγα λόγια για τις Παγκόσμιες Ημέρες Δράσεις για τη Στέγαση:

H Ευρωπαϊκή Συμμαχία Δράσης για τη Στέγαση (EAC) -European Action Coalition for the Right to Housing and to the City συμμετείχε στην πρώτη Διεθνή Λαϊκή Συνέλευση για τη Στέγαση στη Βαρκελώνη, όπου 93 κινηματικές συλλογικότητες από 22 χώρες και 4 ηπείρους συναντήθηκαν για να ανταλλάξουν εμπειρίες και να ενισχύσουν τον κοινό αγώνα τους.

Από αυτή τη συνέλευση προέκυψε και ένα αρχικό κάλεσμα  για συμμετοχή στις Παγκόσμιες Ημέρες Δράσης για τη Στέγαση 2025: από 21 έως 27 Απριλίου!

Σε αυτό το πλαίσιο, προέκυψε και στην Ελλάδα η ανάγκη ενός Συντονισμού για τις Παγκόσμιες Ημέρες Δράσης για τη Στέγαση. Συλλογικότητες και πρωτοβουλίες πολιτών που ασχολούνται με στεγαστικά ζητήματα συναντήθηκαν και αποφάσισαν από κοινού να πραγματοποιηθούν δράσεις το διήμερο Παρασκευή 25 & Σάββατο 26 Απριλίου σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Νάουσα Ημαθίας.

Ανάμεσα στις συλλογικότητες που συναποφάσισαν τις φετινές ημέρες δράσεις για τη στέγη είναι: η ομάδα H.A.R.T.A. (Housing Affordability in Real Terms Act), η Ενωτική Πρωτοβουλία κατά των Πλειστηριασμών, οι Γειτονιές για το Δικαίωμα στη Στέγη, η Ένωση Ενοικιαστ(ρι)ών Θεσσαλονίκης και ο Συντονισμός Σωματείων και Συλλογικοτήτων για τη Στέγαση.

1. Συμμετοχή της Συσπείρωσης Αριστερών Αρχιτεκτόνων
Ως Συσπείρωση Αριστερών Αρχιτεκτόνων, εδώ στην Αττική συμμετέχουμε στον Συντονισμό Σωματείων και Συλλογικοτήτων για τη Στέγαση. Ο Συντονισμός αυτός δημιουργήθηκε προ μηνών ύστερα από πρωτοβουλία του Τμήματος Αττικής του ΣΑΔΑΣ και μετά από συναντήσεις με συλλογικότητες γειτονιάς και σωματεία. Σε συνέχεια της πρώτης εξώστρεφης παρουσίας του, με τη συγκέντρωση διαμαρτυρίας στα γραφεία του ΕΦΚΑ (Ακαδημίας 22) και την πορεία προς το Υπουργείο Εργασίας (1,2), αποφασίστηκε η παρουσία στις κινητοποιήσεις για τις Παγκόσμιες Ημέρες Δράσης.
Συναδέλφισσες και συνάδελφοι είναι σημαντικό να στηρίξουμε με την παρουσία μας αυτή τη συγκέντρωση! Σε μια χώρα με ένα από τα μεγαλύτερα στεγαστικά κόστη στην Ευρώπη όπου το μεγαλύτερο τμήμα των ενοικιαστών δίνει περισσότερο από το 40% του εισοδήματός του αποκλειστικά για την κάλυψη στεγαστικών εξόδων, σε μια χώρα όπου οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας και οι εξώσεις έχουν γίνει κανονικότητα, σε μια χώρα όπου απουσιάζει πλήρως μια ολοκληρωμένη στεγαστική πολιτική, με παραγωγή κοινωνικής κατοικίας.


Εδώ το κείμενο-κάλεσμα του Συντονισμού Σωματείων και Συλλογικοτήτων για τη Στέγαση:

"Η κατοικία είναι δικαίωμα και όχι εμπόρευμα!
Με το σύνθημα σπίτια για τους ανθρώπους και όχι για τα κέρδη, διοργανώνεται και φέτος η, για πρώτη φορά παγκόσμια (ως τώρα ήταν πανευρωπαϊκή), ημέρα δράσης για τη στέγη.
Ο συντονισμός των κινημάτων στέγης που ενεργοποιήθηκαν με την αρχή της κρίσης, και δυνάμωσαν τα τελευταία χρόνια, αποδεικνύει ότι το ζήτημα της κατοικίας είναι από τα σοβαρότερα κοινωνικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον πλανήτη.
Στην Ελλάδα, μια χώρα που ως την κρίση του 2010 χαρακτηριζόταν από υψηλή ιδιοκατοίκηση αλλά ταυτόχρονα από μηδενικές πολιτικές κοινωνικής κατοικίας, σήμερα το πρόβλημα της στέγης αφορά μεγάλο μέρος του πληθυσμού και η κρίση στέγης ξεδιπλώνεται σε πολλά επίπεδα:
• Εκτίναξη των τιμών των ενοικίων, που είναι αποτέλεσμα της ανυπαρξίας δημόσιου ελέγχου των τιμών (με μέτρα όπως πλαφόν ενοικίου, ενοικιοστάσιο κ.λπ.) σε συνδυασμό με την κατακόρυφη αύξηση της τουριστικοποίησης και της βραχυχρόνιας μίσθωσης, καθώς και των εκατοντάδων χιλιάδων κενών ακινήτων.
• Επίθεση στην κατοικία μέσω της υπερχρέωσης, με αποτέλεσμα χιλιάδες πολίτες να χάνουν τα σπίτια τους κάθε χρόνο από πλειστηριασμούς.
• Συνολική αύξηση του κόστους της στέγης σε σχέση με το μέσο εισόδημα. Η Ελλάδα είναι στην πρώτη θέση ως προς τη στεγαστική δαπάνη των νοικοκυριών σε σχέση με τον μισθό, με ποσοστό δαπάνης 45%.
• Και όλα αυτά σε συνδυασμό με μηδενικές πολιτικές δημόσιας - κοινωνικής κατοικίας.
Η κρίση στέγης δεν είναι ένα περιστασιακό γεγονός. Είναι αποτέλεσμα των πρακτικών που εφαρμόζουν οι οικονομικοί «παίκτες» της αγοράς, δηλαδή οι τράπεζες, οι κτηματομεσίτες, τα ταμεία - αρπακτικά και όσοι άλλοι οικονομικοί παράγοντες κερδίζουν από τη βασική ανθρώπινη ανάγκη της στέγασης, ενώ στο πλαίσιο αυτό και η τρέχουσα κυρίαρχη αρχιτεκτονική πρακτική, αντί για τις λαϊκές ανάγκες υπηρετεί τους επενδυτές. Η σταδιακή μετατροπή της στέγης από κοινωνικό αγαθό σε εμπόρευμα και από εμπόρευμα σε χρηματιστηριακό προϊόν, έχει φέρει τα αποτελέσματα που ζούμε σήμερα.
Κυβερνήσεις και πολιτειακοί θεσμοί προστατεύουν και ενισχύουν την «αγορά», καταλύοντας το συνταγματικό δικαίωμα στη στέγη.
Σε όλο τον κόσμο, τα κινήματα στέγης οργανώνονται και δίνουν τις μάχες τους για το δικαίωμα στη στέγη, με την δημιουργία ενώσεων ενοικιαστών, συλλογικοτήτων ενάντια στους πλειστηριασμούς και τις εξώσεις, φορέων διεκδίκησης κοινωνικής κατοικίας, με αυτοοργανωμένες κοινότητες παραγωγής κατοικίας και με καταλήψεις.
Ενώνουμε τη φωνή μας και τους αγώνες μας με όλα αυτά τα κινήματα.
Διεκδικούμε:
• Προστασία των ενοικιαστών/ριών από τις αυξήσεις και τις εξώσεις. Θεσμοθέτηση πλαφόν ενοικίου.
• Προστασία της πρώτης κατοικίας από τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς και τις εξώσεις που θα ακολουθήσουν, με μέτρα όπως το ακατάσχετο της πρώτης κατοικίας. Κατάργηση των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών. Κούρεμα δανείων.
• Εργατική, κοινωνική, φοιτητική κατοικία για την κάλυψη όλων των αναγκών.
• Να γεμίσουν τα άδεια σπίτια! Στην Ελλάδα σήμερα υπάρχουν περισσότερες από 600.000 άδειες κατοικίες. Είναι αδιανόητο να υπάρχουν άνθρωποι που είναι άστεγοι ή ζουν σε απαράδεκτες στεγαστικές συνθήκες.
Συμμετέχουμε στην παγκόσμια ημέρα για το δικαίωμα στη στέγη και καλούμε σε συγκέντρωση και πορεία το Σάββατο 26 Απριλίου στις 17:00, στην πλατεία Κολοκοτρώνη."