Στις αρχές του 2024 έγινε γνωστό στην πόλη της Καβάλας ότι μεθοδεύεται από την «Ιερά Μητρόπολη Φιλίππων, Νεαπόλεως και Θάσου» η κατασκευή ενός καταστροφικού έργου, που θα αποτελέσει διπλό πλήγμα τόσο στον πολιτισμό και την ιστορία της πόλης, όσο και στο δομημένο περιβάλλον. Πρόκειται για την αρχιτεκτονική πρόταση προσθήκης ορόφου, διαμόρφωσης όψεων και αλλαγής χρήσης του κτηρίου που στέγαζε στον όροφο τον Σύλλογο Καπνεμπόρων και στο ισόγειο επί 65 χρόνια στεγάζει τον Σύνδεσμο Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών.
Από το ισόγειο θεατράκι, που κατασκευάσθηκε με εθελοντική εργασία, παρήλασαν οι σημαντικότερες προσωπικότητες της γενιάς του ’30 και όχι μόνο. Ο Σύνδεσμος, επίσης, ίδρυσε το Φεστιβάλ Θεάτρου Φιλίππων και Θάσου και πολλούς άλλους πολιτιστικούς θεσμούς και υποδομές (το λογοτεχνικό περιοδικό «Υπόστεγο», θέατρο, κινηματογράφο, συμπόσια ποίησης κλπ) γνωστά σε πανελλήνια κλίμακα.Η προτεινόμενη από την Μητρόπολη αρχιτεκτονική μελέτη δημιουργίας «Μουσείου Ιερών Κειμηλίων», που είναι του καθηγητή του ΑΠΘ κ. Τζώνου και η μουσειολογική της κ. Σκαλτσά, προτείνει προσθήκη ορόφου, διαμόρφωση όψεων με επένδυση από προφίλ αλουμινίου, εξαφανίζοντας όλα τα αρχιτεκτονικά στοιχεία του μεταπολεμικού κτηρίου, που αποτελεί τοπόσημο για την πόλη, έργο του πλέον γνωστού αρχιτέκτονα της εποχής στην Καβάλα, Χρήστου Μπάτση. Στο δώμα επίσης προβλέπεται εγκατάσταση Φωτοβολταϊκών πάνελ σε επιφάνεια πλέον των 100 τ.μ.
Το προτεινόμενο κτήριο θα αλλοιώσει ανεπιστρεπτί το σημαντικότατο όμορο μνημείο «Μέγαρο Τόκου», που ανήκει στο ΥΠΠΟ και στεγάζει την Εφορεία Αρχαιοτήτων, αλλά και γενικότερα την εικόνα της ιστορικής οδού Κύπρου όπου βρίσκονται έξι συνεχόμενα κτήρια, κηρυγμένα από το ΥΠΠΟ όχι μόνο ως «ιστορικά διατηρητέα μνημεία», αλλά και ως «έργα τέχνης χρήζοντα ιδιαίτερης κρατικής προστασίας». Τα παραπάνω μνημεία, που βρίσκονται στην πιο περίοπτη θέση, στην καρδιά της πόλης, συνδέονται ως προς τη χρήση, με το μεταγενέστερο κτήριο Μπάτση, καθώς όλα μαζί σχηματίζουν ένα μοναδικό ιστορικό σύνολο, εμβληματικό για τη διαχρονικότητα της ιστορίας του καπνού στην Καβάλα (από τον 19ο αι. ως και το 1970).
Η μελέτη έχει δεχθεί σφοδρότατες κριτικές από επιστήμονες, μεταξύ των οποίων είναι: ο πρόεδρος του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Νομού Καβάλας κ. Γιάννης Νεστορίδης, ο πρώην αρχιτέκτονας του ΥΠΠΟ και μουσικός Αργύρης Μπακιρτζής, η καθηγήτρια του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Σοφία Βυζοβίτη, ο πρόεδρος του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Κώστας Μανωλίδης και ο ομότιμος καθηγητής του ΕΜΠ κ. Τάσης Παπαϊωάννου.
Παρ΄ όλα αυτά η μελέτη εγκρίθηκε από τη Γενική Διεύθυνση Νεωτέρων Μνημείων Αναστηλώσεων και Τεχνικών Έργων του ΥΠΠΟ κατά παράβαση του Αρχαιολογικού νόμου, με την αιτιολογία ότι «δεν προκαλεί άμεση ή έμμεση βλάβη στο όμορο προστατευόμενο μνημείο – κτήριο», ενώ η προσθήκη ορόφου θα καλύψει όλη τη δυτική πλευρά του με την περίτεχνη στέψη, καθώς και τρία παράθυρα κύριων χώρων του β’ ορόφου. Κατά την εξέταση της αίτησης θεραπείας που υπεβλήθη από τον Σύνδεσμο, εξετάσθηκε από την Υπουργό Πολιτισμού και υποβλήθηκε από την ίδια για επανεξέταση στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων, το οποίο για δεύτερη φορά γνωμοδότησε αρνητικά με σαθρά επιχειρήματα, παρά την εκτενέστατη τεκμηρίωση ως προς την αλλοίωση της φυσιογνωμίας των μνημείων της ιστορικής οδού Κύπρου. Βασικό επιχείρημα της απόρριψης ήταν ή έλλειψη οπτικής επαφής με τα μνημεία, εκ των οποίων τα τρία βρίσκονται στο ίδιο οικοδομικό τετράγωνο και τα άλλα τρία στο αμέσως επόμενο.
Επίσης χορηγήθηκε έγκριση και από το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής, κατά παράβαση των διατάξεων της ΥΑ ΔΑΟΚΑ/11170/321/2020 (ΦΕΚ 313/Β/6-2-2020) του ΥΠΕΝ (τεύχος Οδηγιών για τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής).
Στη συνέχεια κατατέθηκε αίτηση χαρακτηρισμού του υφιστάμενου κτηρίου ως διατηρητέο μνημείο – τοπόσημο προς το ΥΠΠΟ, προς το ΥΠΕΝ και προς το Υπ. Εσωτερικών ( Τομέας Αν. Μακεδονίας – Θράκης) που είναι σε εξέλιξη.
Το θέμα έχει απασχολήσει κατ΄ επανάληψη τον τοπικό τύπο, αλλά και Αθηναϊκά ΜΜΕ, έχει κατατεθεί σχετικό ερώτημα στη Βουλή των Ελλήνων και εκκρεμεί προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Ένα αυθόρμητο κίνημα προστασίας του κτιρίου και της ιστορίας του έχει αναπτυχθεί στην Καβάλα, με εκατοντάδες υπογραφές, συγκεντρώσεις, εκδηλώσεις και νομικές ενέργειες.
Με βάση τα παραπάνω συντασσόμαστε με τα αιτήματα των τοπικών κινημάτων και καλούμε:
- Να απορριφθεί η μελέτη «αλλαγής χρήσης, προσθήκης ορόφου και διαμόρφωσης όψεων του κτηρίου επί της οδού Κύπρου 16 στην Καβάλα»
- Να κηρυχθεί διατηρητέο το υφιστάμενο κτήριο του αρχιτέκτονα Χρήστου Μπάτση, ως αντιπροσωπευτικό δείγμα της μεταπολεμικής αρχιτεκτονικής με στοιχεία μοντερνισμού, αλλά και ως τοπόσημο άρρηκτα δεμένο με τις ιστορικές μνήμες, ως έδρα του ιστορικού Σ.Φ.Γ.Τ.
- Να προστατευτεί το συνεχόμενο μέτωπο και η διαχρονική φυσιογνωμία της εμβληματικής οδού Κύπρου
- Να παραμείνει στην ιστορική του έδρα ο Σ.Φ.Γ.Τ. και να κατοχυρωθεί συμβολαιογραφικά με μέριμνα της Πολιτείας και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου