Ανάφη: Προστατευόμενο είδος... μόνο οι εχθροί του περιβάλλοντος

Ανάφη, Ρούκουνας : Aπόβαση στην παραλία

Αναδημοσιεύουμε από : efsyn.gr 

1.4.2017
 

Συντάκτης: Ντίνα Ιωακειμίδου

 

Σαν να μην πέρασε μια μέρα στο όμορφο νησί της Ανάφης. Σαν να μην υπήρξε ποτέ η κινητοποίηση των ευαισθητοποιημένων πολιτών, η συλλογή των υπογραφών, η προσφυγή στις αρμόδιες εποπτικές αρχές για τη διάσωση του μονοπατιού που έχει χαρακτηριστεί Διαδρομή Πολιτιστικού Ενδιαφέροντος και για τη διάσωση κατ' επέκταση της παραλίας του Ρούκουνα, που έχει συμπεριληφθεί μαζί με τη χερσόνησο του Καλάμου στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστασίας Natura 2000.

H επέλαση της μπουλντόζας του ενδιαφερόμενου ιδιώτη συνεχίζεται απρόσκοπτα εις το όνομα της (δικής του οικονομικής) ανάπτυξης και δεν βαριέσαι - στάχτη και μπούρμπερη να γίνουν μονοπάτια, αμμοθίνες, εκπληκτικής ομορφιάς φυτά και σπάνια ορνιθοπανίδα.

Ας επιταχυνθεί η ροή των περιοδικών χειμαρρικών υδάτων προκαλώντας πλημμύρες και διάβρωση, ας επέλθουν σημαντικές αλλοιώσεις στο φυσικό τοπίο, στο ρέμα, στο οικοσύστημα, στον χαρακτήρα της προστατευόμενης περιοχής. Η οικονομική εκμετάλλευση του Ρούκουνα προηγείται.

Το νησί, σημειώνεται με δικαιολογημένη περηφάνια στην ιστοσελίδα του Δήμου Ανάφης, «παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και για την ορνιθοπανίδα, η οποία χρησιμοποιεί την περιοχή ως μεταναστευτικό σταθμό. Από την Ορνιθολογική Εταιρεία εντάσσεται στις σημαντικές περιοχές για την προστασία των πουλιών στην Ελλάδα. Η χλωρίδα της είναι πλούσια σε κοινά και ενδημικά είδη (από τα πλέον σπάνια του Αιγαίου), ενώ στις απόκρημνες πλαγιές της Ανάφης, όπως στον Κάλαμο, φωλιάζει ο μαυροπετρίτης, το γεράκι του Αιγαίου, το μεταναστευτικό πουλί.

Στην Ελλάδα αναπαράγεται το 85% του παγκόσμιου πληθυσμού, ενώ η Ανάφη υπολογίζεται ότι φιλοξενεί περίπου 300 ζευγάρια. Σε αυτή την περιοχή του Αιγαίου ζει ακόμη το σπάνιο είδος του αιγαιόγλαρου, που είναι το μόνο είδος γλάρου που ζει αποκλειστικά στη Μεσόγειο. Η Ανάφη διαθέτει επίσης πλούσιο και μοναδικό βοτανόκηπο, ιδιαίτερα στα ανατολικά και νότια τμήματα του νησιού, με καταγεγραμμένα πάνω από 85 είδη φρυγανώδους βλάστησης...».

Η προάσπιση αυτού του θησαυρού, ευλόγως θα υπέθετε οιοσδήποτε, θα αποτελούσε το πρώτιστο καθήκον των αρμόδιων δημοτικών, αστυνομικών και δασικών αρχών του νησιού. Οπως αποδεικνύεται όμως, το ενδιαφέρον των τοπικών αρχών εστιάζεται στην απρόσκοπτη επιχειρηματική δραστηριότητα.

Το τέλος της ομορφιάς του Ρούκουνα

Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου στις 16 Μαρτίου 2017 ομόφωνα ελήφθη η απόφαση, κατόπιν εισήγησης του δημάρχου Ιάκωβου Ρούσσου, για αίτημα αποχαρακτηρισμού του Ρούκουνα ως προστατευόμενης περιοχής Νatura. Οπως σημειώνεται χαρακτηριστικά:

«Στην Ανάφη υπάρχουν προστατευόμενες περιοχές Νatura 2000, η οποία ξεκινά από παραλία έξω Ρούκουνα, Καστέλι και όρος Κάλαμος. Ο χαρακτηρισμός έγινε με δεδομένο ότι υπήρχαν λόγοι προστασίας κάποιων ειδών, όπως χελώνες κ.λπ. Και επειδή αυτό δεν υφίσταται δημιουργεί πρόβλημα στις περιοχές αυτές χωρίς λόγο. 

Υστερα από αυτά παρακαλώ για την έγκριση για υποβολή αναπροσδιορισμού των περιοχών Natura από το όριο των Αγίων Αναργύρων, όρος Κάλαμος και τα ερημονήσια Φτενά, Παχιά, Μακρά, δεδομένου ότι εκεί αναπαράγεται και κατοικεί μόνιμα ο μοναδικός στο είδος μαυροπετρίτης. Κατά τα λοιπά είναι βέβαιο ότι ούτε χελώνες στις παραλίες υπάρχουν ή γεννούν στην Ανάφη, ούτε φώκιες υπάρχουν στις περιοχές της νότιας πλευράς του νησιού, ούτε και άλλο είδος προστασίας».

Η συνωμοσία της σιωπής

 

Τον Μάη του περασμένου έτους, μέρα χαρά θεού, ένα σκαπτικό μηχάνημα bobcat ξεφορτώνεται από φορτηγό στον παρακείμενο ασφαλτόδρομο, εισέρχεται στο χαρακτηρισμένο ως διατηρητέο μονοπάτι που κατεβαίνει τη ρεματιά μέχρι την παραλία μέσα από πυκνό καλαμιώνα, διανοίγοντας περαιτέρω την είσοδό του και καταστρέφοντας στο πέρασμά του την παρακείμενη ξερολιθιά. Οι εργασίες διάνοιξης προχώρησαν σε μήκος περίπου 200 μέτρων.

Αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με το Π.Δ. για την Ανάφη (ΦΕΚ 402/Δ 17-5-2002) «δεν επιτρέπεται η εκτέλεση εργασιών μετατροπής των παραδοσιακών οδών διασύνδεσης των περιοχών της νήσου σε οδούς εξυπηρέτησης τροχοφόρων και δεν επιτρέπεται η εκτέλεση έργων μετατροπής ρεμάτων σε οδούς εξυπηρέτησης τροχοφόρων ή πεζοδρόμων». Οι παράνομες εργασίες διάνοιξης έγιναν αντιληπτές από τουρίστες και από περίοικους οι οποίοι και ειδοποίησαν την αστυνομία.

Οπως σημείωσε χαρακτηριστικά την εποχή εκείνη στις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης η Λάρα Καλλίρη, που επί χρόνια επισκέπτεται το νησί, «εργάτες και μηχανήματα αποχώρησαν αφήνοντας τη δουλειά στη μέση. Στον μοναδικό δρόμο που οδηγεί στον Ρούκουνα το φορτηγό με το μηχάνημα στην καρότσα αποχωρώντας ανενόχλητο διασταυρώθηκε με τον αστυνομικό που είχε ειδοποιηθεί για να διαπιστώσει την αυθαιρεσία και ερχόταν από την αντίθετη κατεύθυνση...».

Εμφανίστηκαν λοιπόν οι αρχές του νησιού αλλά ουδείς γνώριζε ποιος ήταν αυτός ο μυστηριώδης άγνωστος που στη συνέχεια ανενόχλητος πάρκαρε το σκαπτικό μηχάνημα λίγο πιο πέρα, στη μάντρα οικοδομών.

Ο ίδιος ο εργολάβος του σκαπτικού έκανε την εμφάνισή του συνομιλώντας με εξαιρετική οικειότητα με τις αρχές του νησιού και λοιδορώντας τους καταγγέλλοντες την παρανομία. Η μήνυση κατατέθηκε κατόπιν τούτων κατά αγνώστων.

«Και οι πέτρες στο νησί γνωρίζουν περί τίνος πρόκειται» σημειώνει στην «Εφ.Συν.» η Λάρα Καλλίρη.

«Πρόκειται για επιφανή για τα δεδομένα του νησιού άνδρα που έχει εγκατασταθεί εδώ και κάποια χρόνια στην Ανάφη. Είναι γνωστό τοις πάσι πως ενδιαφέρεται για την εμπορική εκμετάλλευση της παραλίας. 

»Μάλιστα έχει υιοθετηθεί και νέος όρος περί των επιχειρηματικών του δραστηριοτήτων, το υβριδικό glamping (από το glam και camping). Ο εν λόγω λοιπόν ενδιαφέρεται για επιχειρηματική δραστηριότητα την οποία θα ασκήσει ο γιος του, όμως δεν υφίσταται δρόμος που να συνδέει το κτήμα με την παραλία του Ρούκουνα.

»Ο μοναδικός δρόμος βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του ρέματος και εκτείνεται μέχρι το πάρκινγκ ταβέρνας που λειτουργεί και ο οποίος είναι ιδιωτικός. Η πρόσβαση επομένως προς την παραλία είναι δυνατή μόνο από το μονοπάτι που κατεβαίνει μέσω του ρέματος».

Εξ ου και οι αντιδικίες με τον ιδιοκτήτη της ταβέρνας που ο «επιφανής άνδρας» απείλησε μάλιστα εντός της δημαρχιακής αίθουσας πως «θα σου πάρω όχι μόνο τον δρόμο αλλά και το οικόπεδο». Κάποιοι αισθάνονται πολύ σίγουροι και εξόχως προστατευμένοι.

«Η αλαζονεία και η υπεροψία τού εγώ είμαι υπεράνω κάθε νόμου και δημοσίου συμφέροντος είναι αυτό που εκπλήσσει και σοκάρει βαθιά» συμπληρώνει στην «Εφ.Συν.» η κ. Καλλίρη.

Ποια ζημιά;

 

Πάντως ο δήμαρχος δεν είδε τίποτα 

Το Παρατηρητήριο Πολιτών για την Αειφόρο Ανάπτυξη-CISD1 και του Συλλόγου Πολιτών Υπέρ των Ρεμάτων-ΡΟΗ προβαίνει αμέσως μετά σε καταγγελίες προς τις αρμόδιες αρχές επισημαίνοντας πως «με το μηχάνημα ολοκληρώθηκε η παρέμβαση αποψίλωσης της κοίτης του ρέματος την οποία είχε κάνει ήδη ο δήμος, καθαρίζοντας πλέον εντελώς την υδροχαρή βλάστηση της κοίτης που εκβάλλει στην παραλία σε μήκος 200 μέτρων και σε πλάτος 1,80 μέτρων, σε προστατευόμενη περιοχή όπου δεν επιτρέπονται επεμβάσεις που αλλοιώνουν τη μορφή και τα χαρακτηριστικά της και θέτουν σε κίνδυνο την προστατευμένη ορνιθοπανίδα».

Ο δήμαρχος πάντως δηλώνει την 1η Ιουνίου του 2016 στην «Εφ.Συν.» και στον Τάσο Σαραντή πως «δεν έχει γίνει καμία ιδιαίτερη ζημιά, ούτε κάποια παράνομη εργασία, γιατί τα μηχανήματα βρέθηκαν εκεί με σκοπό να πάνε σε κάποια ιδιωτική έκταση ώστε να κάνουν εκεί εργασίες και όχι στο μονοπάτι», προσθέτοντας παράλληλα πως «ως δήμος, κάναμε τον προηγούμενο μήνα καθαρισμό σε τμήμα του μονοπατιού που βρίσκεται μέσα σε ένα ρέμα προκειμένου να κατεβαίνει ο κόσμος στην παραλία. Κάποιος ιδιώτης πήγε να το εκμεταλλευτεί και πήγε να κατεβάσει ένα bobcat να περάσει, χωρίς να κάνει εργασίες, και κακώς πήγε».

Τι πιστοποιεί όμως η αυτοψία που διενεργήθηκε στις 24 Μαΐου 2016 από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου;

«Το μονοπάτι», σημειώνεται στην αυτοψία, «όπου έλαβαν χώρα οι εργασίες είναι χαρακτηρισμένο ως Διάδρομος Πολιτιστικού Ενδιαφέροντος και καλύπτεται από τον Νόμο 3028/2002 περί προστασίας αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς».

Αναφέρεται δε «σε μήκος 100 μέτρων πραγματοποιήθηκαν εργασίες διαπλάτυνσης μήκους 2,20 μέτρων και διάστρωσης με υλικά αλλοιώνοντας τα μορφολογικά στοιχεία. Οι εργασίες έγιναν με μηχανικά μέσα καθώς υπήρχαν εμφανή στοιχεία... Σε σημεία όπου το μονοπάτι συναντά τον κεντρικό δρόμο έγινε εκσκαφή...

Στο τμήμα που οδηγεί στην παραλία έχουν συνεχιστεί οι εργασίες διαπλάτυνσης (2,3 μέτρα) και διάστρωσης με υλικά σε 280 μέτρα, αλλοιώνοντας τη μορφολογία του μονοπατιού και της κοίτης του διερχόμενου ρέματος...». Επίσης καταγράφεται «αποψίλωση τοπικής βλάστησης, καλαμιώνα, αθανάτων και πικροδαφνών. Αποτέλεσμα των παραπάνω, η αλλοίωση της μορφολογίας του μονοπατιού και τμημάτων της κοίτης, τα οποία πλέον είναι προσπελάσιμα με τροχοφόρα».

Επιπροσθέτως, καλείται ο δήμος να αποσαφηνίσει εάν οι συγκεκριμένες εργασίες έγιναν κατόπιν δικής του εντολής και σε κάθε περίπτωση σε συνεργασία με την αστυνομία να ληφθούν μέτρα ώστε να αποτραπεί η διέλευση τροχοφόρων από το συγκεκριμένο μονοπάτι.

Οταν αισθάνεσαι ασφάλεια, κάνεις και πλωτή μαρίνα

 

Οι υπογραφές κατόπιν της κινητοποίησης των ευαισθητοποιημένων πολιτών φτάνουν τις 2.500, ενώ στο κείμενο προς τον δήμαρχο Ιάκωβο Ρούσσο σημειώνεται:

«Με λύπη μας παρακολουθήσαμε απόπειρες καταστροφής παραδοσιακών μονοπατιών όπως και επεμβάσεις σε ρεματιές στην περιοχή του Ρούκουνα που κατέστρεψαν τη φυσική βλάστηση ώστε να εξυπηρετηθούν τα αυτοκίνητα. 

»Θυμίζουμε πως τόσο τα παραδοσιακά μονοπάτια προστατεύονται από τον νόμο όσο και οι ρεματιές με τη βλάστησή τους. Παραλίες όπως αυτή του Ρούκουνα είναι η περιουσία της Ανάφης και πόλος έλξης για το νησί. Ελπίζουμε πως θα παρέμβετε ώστε να μην αλλάξει χαρακτήρα το ευαίσθητο τοπίο του νησιού και θα κάνετε ό,τι περνάει από το χέρι σας να το προστατέψετε».

Kαι όπως αποδεικνύεται, το έπραξε προβαίνοντας σε αίτημα αποχαρακτηρισμού της ως προστατευόμενης περιοχής αφού, όπως αποφάνθηκαν ο ίδιος και το δημοτικό συμβούλιο, «προστατευόμενα είδη δεν υπάρχουν».

Εξάλλου δηλωτική των προθέσεων του δημάρχου ήταν η απάντηση που έδωσε στην «Εφ.Συν.» και στον Τ. Σαραντή: «Natura Natura, το περιβάλλον περιβάλλον, αλλά από την άλλη θα πρέπει να υπάρχει μια πρόσβαση στην παραλία. Ας έρθει η αρμόδια υπηρεσία να κλείσει το μονοπάτι και να μας βρει μια λύση να κάνουμε δρόμο».

Ολα καλά και όλα ωραία λοιπόν στο όμορφο νησί. Η επέλαση της μπουλντόζας συνεχίζεται ακάθεκτη και όχι μόνο. Προς επιπρόσθετη διευκόλυνση δε των οικοδομικών εργασιών, αρχές Μαρτίου του τρέχοντος έτους εγκαταστάθηκε στην παραλία του Ρούκουνα πλωτή εξέδρα για τη μεταφορά σκαπτικών μηχανημάτων βαρέος τύπου με στόχο την εκτέλεση οικοδομικών εργασιών.

Για το θέμα, αναφορά προς τους υπουργούς Οικονομίας και Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας κατέθεσαν οι βουλευτές Κυκλάδων Ν. Συρμαλένιος, Α. Συρίγος και Ν. Μανιός, μετά την καταγγελία του Αναστάσιου Aλεξόπουλου. Οπως επισημαίνεται στην καταγγελία:

«Σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις περί αιγιαλού, η τοποθέτηση και η χρήση πλωτής εξέδρας χωρίς επέμβαση στον αιγιαλό και εκτός ζώνης λιμένα απαιτεί απόφαση του υπουργού Οικονομικών, εισήγηση της Λιμενικής Αρχής και σύμφωνη γνώμη της Κτηματικής Υπηρεσίας. Παρόμοια απόφαση έπρεπε να είχε αναρτηθεί στη Διαύγεια αμελλητί και δεν ισχύει μέχρι την ανάρτηση αυτή.

»Επιπροσθέτως, όπως είναι σαφές και από τις φωτογραφίες, υπήρξε και επέμβαση στον αιγιαλό, η οποία έπρεπε να είχε αδειοδοτηθεί αρμοδίως σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Η εκτέλεση οικοδομικών εργασιών σε γήπεδο (αγροτεμάχιο) που δεν έχει πρόσωπο σε νομίμως υφιστάμενο δρόμο δεν αποτελεί νόμιμο λόγο παραχώρησης της παραλίας.

»Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με το άρθρο 13 παρ. 4 περ. α) του Ν. 3937/2011 (Α’ 60), "δεν επιτρέπεται η κίνηση μηχανοκίνητων οχημάτων εκτός οδικού δικτύου σε οικολογικά ευαίσθητες εκτάσεις, όπως ενδεικτικά, μόνιμες ή εποχικές λίμνες και τέλματα και οι ακτές τους, ο αιγιαλός, οι αμμοθίνες, ποτάμια, ρέματα και ρυάκια, δάση, λιβάδια, βοσκότοποι". Η περιοχή είναι ενταγμένη στο Δίκτυο Natura 2000 και τυχόν εκτέλεση έργων απαιτεί την τήρηση των κείμενων εθνικών και ενωσιακών διατάξεων για τις περιοχές αυτές.

Με δεδομένη τη μεγάλη οικολογική και τουριστική σημασία της περιοχής και λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, παρακαλώ τις αρμόδιες υπηρεσίες να πράξουν τα δέοντα στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους:

►1. Από την Κτηματική Υπηρεσία και τη Λιμενική Αρχή, να προβούν στην άρση και την απομάκρυνση των έργων που δεν έχουν αδειοδοτηθεί.

►2. Από τον εισαγγελέα Πρωτοδικών Σύρου, να εξεταστεί ο καταλογισμός ποινικών κυρώσεων.

►3. Από το Τμήμα Περιβάλλοντος της Π.Ε. Κυκλάδων, να προβεί σε αυτοψία για τη διαπίστωση και τη συνολική αποτύπωση των παρεμβάσεων, καθώς και τη λήψη διοικητικών κυρώσεων βάσει του ισχύοντος νομικού πλαισίου.

►4. Από το λιμεναρχείο Θήρας να με ενημερώσει εγγράφως βάσει των κείμενων διατάξεων εάν έχει δοθεί αδειοδότηση για την εγκατάσταση πλωτής εξέδρας και να μου κοινοποιήσει τα σχετικά έγγραφα».

Κάποιοι αισθάνονται απολύτως ασφαλείς και στο απυρόβλητο. Ομως ενίοτε λογαριάζουν χωρίς τον ξενοδόχο. Ο,τι κι αν πράξουν, όσο προστατευμένοι και ισχυροί κι αν αισθάνονται, όσο κι αν περιφρονούν το κοινό περί δικαίου αίσθημα ή παραπλανούν με μεγαλόστομες διακηρύξεις περί ανάπτυξης που παγίως και αποκλειστικά αφορά την τσέπη τους, πάντα θα υπάρχουν φωνές που θα υψώνονται απαιτώντας τον σεβασμό της δημόσιας περιουσίας και της απίστευτης ομορφιάς που μας κληροδοτήθηκε.

Οπως συμβαίνει στην Ανάφη και στον Ρούκουνα: αυτόν το μεταναστευτικό σταθμό πολλών απειλούμενων ειδών υδρόβιων πουλιών, τον βράχο του Κάλαμου και τις βραχονησίδες Φτενά, Μακριά και Παχιά, όπου ο μαυροπετρίτης κάνει φωλιές και εκεί όπου ο αιγαιόγλαρος φωλιάζει. Αυτός ο μόνος γλάρος που απαντάται αποκλειστικά στη Μεσόγειο. Εκεί όπου το θυμάρι ανθίζει...

Διαβάστε επίσης την ανάρτηση που κάναμε πρίν από ένα περίπου χρόνο, στις 13 Μαϊου 2016

Καταπάτηση Ρεματιάς σε περιοχή Νατούρα της Ανάφης.