Πρώην Δημόσιο

 του Θανάση Μουτσόπουλου, Καθηγητή Ιστορίας Τέχνης στη Σχολή Αρχιτεκτόνων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου

Στην εποχή της Στέγης και των μουσείων της κυβέρνησης δεν μπορεί να υπάρξει κάτι διαφορετικό από Συστημική Τέχνη. Ακόμη κι αν αυτή η Συστημική Τέχνη μπορεί να εντάξει και να αφομοιώσει σχεδόν τα πάντα, από τις Γυναίκες, τους ΛΟΑΤΚΙ, τον Παύλο Φύσσα ή τη Γάζα. Και να τους καταπιεί όλους αμάσητους, συνοδευμένους από ωραία ξύλινα κείμενα σε greeklish

Αφού η LAMDA Development χτίζει μια καινούργια ιδιωτική πόλη σε μια μέχρι πρόσφατα δημόσια έκταση, τώρα επεκτείνεται και στον χώρο της «Τέχνης». Ηταν αναμενόμενο. Ο σκοπός της Τέχνης εδώ και αρκετό καιρό είναι να εξυπηρετεί την Ανάπτυξη. Ετσι δεν είναι;

Μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους ναζί το 1933, οι νέοι ηγέτες της Γερμανίας οργάνωσαν τις λεγόμενες «Schandausstellungen» (εκθέσεις καταδίκης) σε όλο το Ράιχ. Αυτές τελικά θα χρησίμευαν ως το σχέδιο για την έκθεση του Μονάχου το 1937. Οι εκθέσεις, οι οποίες είχαν τίτλους όπως Schreckenskammer (Θάλαμος Τρόμου), Kunst im Dienste der Zersetzung (Τέχνη στην Υπηρεσία της Ανατροπής) και Entartete Kunst (Εκφυλισμένη Τέχνη), ένωναν ένα κοινό θέμα: κατήγγελλαν έργα τέχνης που ερμηνεύονταν ως επίθεση κατά του γερμανικού λαού και ως συμπτώματα μιας πολιτιστικής παρακμής άρρηκτα συνδεδεμένης με τη φιλελεύθερη δημοκρατία.

Οι εκθέσεις υποστήριζαν ότι αυτή η τέχνη είχε καλλιεργηθεί από τους πολιτικούς που είχαν προδώσει τη Γερμανία υπογράφοντας τη Συνθήκη των Βερσαλλιών (τη συνθήκη ειρήνης που τερμάτισε τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο), καταδικάζοντας τους Γερμανούς σε μια ζωή υποδούλωσης σε εξωτερικές δυνάμεις, και οι οποίοι στη συνέχεια είχαν προωθήσει εντελώς καταστροφικές κοινωνικές και πολιτιστικές τάσεις.¹

Σε μια εποχή που ελάχιστοι έχουν αυταπάτες για τυχόν αντισυστημικές δυνατότητες στην εκθεσιακή δραστηριότητα της Σύγχρονης Τέχνης, σε αντίθεση με την ποπ μουσική η οποία κατά καιρούς εκφράζει αντισυστημικές κραυγές από τους Bob Dylan έως τον εγχώριο ΛΕΞ, η σύγχρονη τέχνη είναι εν πολλοίς ακίνδυνη και ενταγμένη στο σύστημα. Θα μπορούσε κάποιος να πει με αρκετή ασφάλεια πως ό,τι υπερβαίνει το πλαίσιο της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση ή των κυβερνητικών Μουσείων Σύγχρονης Τέχνης, επί της ουσίας δεν διαφοροποιείται διακριτά ή γλωσσικά από τις παραπάνω διοργανώσεις. Και, όσο κι αν δυσκολεύονται να το ομολογήσουν, πολλοί από αυτούς που είναι απέξω αναμένουν τη στιγμή να μπουν μέσα.

Τώρα που γράφω αυτές τις φράσεις, αδυνατώ να κατανοήσω γιατί τα αριστερά κόμματα της χώρας δεν αντιστάθηκαν, ούτε κινητοποιήθηκαν όσο ίσως θα έπρεπε, για την πρωτοφανή εκχώρηση δημόσιας περιουσίας που συντελέστηκε στο Ελληνικό. «Με σκληρή κριτική για την επιχειρούμενη υλοποίηση της συμφωνίας των 6.200 στρεμμάτων του παλιού αεροδρομίου και της παραλίας του Αγίου Κοσμά, υπέβαλαν τις παραιτήσεις τους ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της “Ελληνικόν Α.Ε.” Στέφανος Πάντος-Κίκκος, καθώς και ο πρώην δήμαρχος Χρήστος Κορτζίδης, που είχαν διοριστεί πριν από δύο μήνες στην επταμελή διοίκηση της εταιρείας, από την τότε αναπληρώτρια υπουργό Οικονομικών Νάντια Βαλαβάνη», έγραφε στην «Εφ.Συν.» η Χαρά Τζαναβάρα ήδη το 2015.²

Φέτος ο Νότιος Τομέας του ΜέΡΑ25 έβγαλε αυτή την ανακοίνωση: «Πρώην αεροδρόμιο Ελληνικού και παραλία Αγίου Κοσμά: μία επένδυση για το μέλλον ή ένα έγκλημα οικονομικό, περιβαλλοντικό και πολιτισμικό; Ας ανοίξουμε ξανά τη συζήτηση για τον δημόσιο χώρο!

LAMDA Development

Το Ελληνικό καταλαμβάνει μία έκταση 6,2 τετραγωνικών χιλιομέτρων, 6.200 στρέμματα ή δηλαδή 6.200.000 τ.μ.! Το Ελληνικό είναι 3,5 φορές το Μονακό. Η τεράστια αυτή έκταση στην καρδιά της Αττικής, “πωλήθηκε” στον όμιλο Λάμδα, συμφερόντων οικογένειας Λάτση, για 92€ το τετραγωνικό μέτρο! Δωρίστηκε δηλαδή. Και τι δεν έχουμε ακούσει ότι θα κατασκευαστεί εκεί: Μητροπολιτικό Πάρκο, Πνεύμονας πρασίνου, Χώρος Αναψυχής… Τίποτα απ’ αυτά δεν θα γίνει. Ο όμιλος Lamda “κόβει” οικόπεδα και τα πουλάει στις τρέχουσες εμπορικές τιμές, πολλές χιλιάδες ευρώ το τετραγωνικό! Η αρχική σύμβαση του 2014 έχει τροποποιηθεί προς όφελος του ‘‘επενδυτή’’ και σε βάρος της κοινωνίας πάμπολλες φορές μέχρι σήμερα, με νομοθετικές παρεμβάσεις (νομοσχέδια ή απλώς τροπολογίες) από όλες τις κυβερνήσεις».³

Ομως, θα συμφωνήσουμε ότι το θέμα του Ελληνικού δεν αποτελεί κεντρικό άξονα της αντιπολιτευτικής πολιτικής του μικρού κόμματος, αλλά, δυστυχώς, ούτε των υπολοίπων πολύ μεγαλύτερων αριστερών κομμάτων του Κοινοβουλίου. Μα γιατί άραγε; Ο όμιλος Λάτση προκαλεί τόσο μεγάλο τρόμο;

Την ίδια στιγμή, μια ολοκαίνουργια, τεράστια, πανύψηλη (πολύ πιο ψηλή απ’ ό,τι ήταν ή θα είναι ποτέ η Αθήνα) οικοδομή ανεγείρεται στην περιοχή του Ελληνικού. Αυτή χρησιμοποιεί μερικές από τις πιο προηγμένες τεχνολογίες της εποχής μας και την αισθητική εγκυρότητα διεθνών αρχιτεκτόνων. Η Συστημικότητα της Διεθνούς Αρχιτεκτονικής είναι μια εξαιρετικά φορτισμένη συζήτηση η οποία κρέμεται πάνω από τις ριζοσπαστικές συζητήσεις στις Αρχιτεκτονικές Σχολές ανά τον κόσμο (και βέβαια στη χώρα μας). Ο ίδιος ο όμιλος Λάτση ευαγγελίζεται τη νέα εποχή:

«Powered by LAMDA Development»
«Η LAMDA Development συνάπτει συνεργασίες με εταιρείες παγκόσμιας εμβέλειας για το The Ellinikon, τη μεγαλύτερη ιδιωτική επένδυση στην ιστορία της Ελλάδας. Η LAMDA Development εξειδικεύεται στην ανάπτυξη, επένδυση και διαχείριση ακινήτων σε όλη την Ελλάδα. Αναγνωρισμένη ως ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης στον τομέα των εμπορικών κέντρων, το επενδυτικό της χαρτοφυλάκιο εκτείνεται στους τομείς των εμπορικών, οικιστικών και ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων. Η LAMDA Development είναι μέλος του Ομίλου Λάτση».⁴

«Ενα μοναδικό πολυδιάστατο έργο που θα αλλάξει την πόλη»
«Το The Ellinikon είναι η μεγαλύτερη πρωτοβουλία αστικής ανάπλασης, στην ιστορική έκταση του πρώην Ανατολικού Αεροδρομίου, και στόχο έχει να επαναπροσδιορίσει το αστικό τοπίο, και να δημιουργήσει μια πόλη του μέλλοντος βασισμένη στην καινοτομία, τη βιωσιμότητα και τον πολιτισμό».⁵

Η Αρχιτεκτονική, ως καλλιτεχνική και πολιτική συζήτηση, δεν έχω μεγάλες προσδοκίες ότι θα συνεχίσει να υπάρχει σε αυτό το νέο δυστοπικό σύμπαν που αναδύεται. Μέχρι πρόσφατα είχα κάποιες αυταπάτες για τις δυνατότητες που προσφέρονται στο πεδίο της Σύγχρονης Τέχνης, ίσως γιατί δεν χρειάζονταν πάρα πολλά πράγματα, λίγο χαρτί ίσως, μολύβι, μπογιές, ένα βίντεο, ένα κινητό τηλέφωνο, ένα θεωρητικό βιβλίο. Και οργισμένοι καλλιτέχνες, οι οποίοι θέλανε να φωνάξουν κάτι. Αλλά, οι αυταπάτες μου έχουν χαθεί εδώ και χρόνια. Στην εποχή της Στέγης και των μουσείων της κυβέρνησης δεν μπορεί να υπάρξει κάτι διαφορετικό από Συστημική Τέχνη. Ακόμη κι αν αυτή η Συστημική Τέχνη μπορεί να εντάξει και να αφομοιώσει σχεδόν τα πάντα από τις Γυναίκες, τους ΛΟΑΤΚΙ, τον Παύλο Φύσσα ή τη Γάζα. Και να τους καταπιεί όλους αμάσητους, συνοδευμένους από ωραία ξύλινα κείμενα σε greeklish. Τι άλλο πιο συστημικό μπορεί να συμβεί στην Τέχνη πια;

Πριν από λίγες μέρες ο Ομιλος Λάτση αποφάσισε να οργανώσει τεράστια «εικαστική έκθεση». Η έκθεση, εκτός από υψηλά, ασφαλώς, αισθητικά ιδανικά, επιδιώκει να προμοτάρει τα σημαντικά επιτεύγματα του Ομίλου στο Ελληνικό. Ο ξεχασμένος χιτλερικός όρος «Εκφυλισμένη Τέχνη» αποκτά εδώ ένα καινούργιο, εκφυλισμένο κι αυτό με τη σειρά του, νόημα. Η παραδοξότητα ξεκινάει από τη δήλωση: «Είσοδος Ελεύθερη με την επίδειξη Αστυνομικού Δελτίου Ταυτότητας ή άλλου επίσημου εγγράφου ταυτοποίησης στοιχείων (διαβατήριο ή δίπλωμα οδήγησης)». Μα γιατί; Για ποιο λόγο; Πρόκειται για κάποιου τύπου καταγραφή, έλεγχο, φακέλωμα; Μα γιατί;

Και μετά ξεκινάει η αισθητική ανάπτυξη: «Η Εκθεση αποτελεί μία καλλιτεχνική οπτική αφήγηση του λευκώματος που εξέδωσε η LAMDA με την ονομασία “LAMDA Development Universe”. Το λεύκωμα αποδεικνύει το όραμα του ομίλου για τη δημιουργία μιας νέας εμπειρίας του αστικού ευ ζην, παρουσιάζοντας ένα σύμπαν με πολλαπλές δυνατότητες για όλους, ένα νέο τρόπο ζωής. Η έκθεση αφηγείται πώς οι χώροι της LAMDA Development μετατρέπονται σε σύγχρονες πλατείες, τόποι προσωπικού χρόνου και συλλογικής εμπειρίας. Οταν ο χώρος γίνεται προορισμός, προσδίδει νέες δυνατότητες στην κοινωνία. Τα τοπόσημα διαθέτουν μια εκφραστική δύναμη, “επικοινωνούν” καθημερινά με τους πολίτες, εκπέμπουν οικειότητα, γεννούν συναισθήματα υπερηφάνειας, είναι ζωντανοί οργανισμοί που εμπνέουν την αίσθηση του ανήκειν. Λειτουργούν σαν σύνθετα πλέγματα αλληλεπιδράσεων σε σκηνές καθημερινών συναντήσεων. Κάθε φωτογραφία είναι ένα παράθυρο σε έναν κόσμο όπου το κοινό και το ιδιωτικό συναντιούνται. Οπου το εμείς και το εγώ συνυπάρχουν και μετασχηματίζονται. Οι χώροι δεν είναι απλώς στατικά σημεία. Ενας παραλιακός πεζόδρομος δεν είναι μόνο διάδρομος μετακίνησης, αλλά σκηνή προσωπικών αφηγήσεων. Ενας διάδρομος δεν είναι απλώς πέρασμα, αλλά χώρος συνάντησης διαφορετικών ανθρώπων. Είναι τα Τοπόσημα Διασύνδεσης».⁶

Αν η κατάσταση της σύγχρονης τέχνης αφήνει πολλούς λόγους για να αισθάνεται κανείς ντροπή και εξευτελισμό, εδώ έχουμε ίσως τη Βαλχάλα του συστημικού ξεπουλήματος. Και ίσως αποτελέσει πρότυπο και για άλλους καλλιτέχνες, όσους δεν δουλεύουν ήδη για τις εκδηλώσεις της Στέγης ή της κυβέρνησης, να ενταχθούν σε αυτή την προσπάθεια ανάπτυξης. Τέλος, η ταυτότητα του εκθεσιακού χώρου είναι ίσως το πιο ενδεικτικό σημάδι αυτού του Θαυμάσιου Καινούργιου Κόσμου που αναδύεται. Η έκθεση γίνεται στο (ανοίγω εισαγωγικά) «Πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο».

Το κτίριο αυτό, ως ένας από τους μεγαλύτερους εκθεσιακούς χώρους στην Αθήνα, είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας της Βουλής των Ελλήνων και του Οργανισμού Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ του Δημήτρη Δασκαλόπουλου, πρώην προέδρου του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών και μεγάλου συλλέκτη τέχνης. Είναι ίσως η φυσικότερη επιλογή. Ολα είναι πλέον Πρώην Δημόσια. Το Ελληνικό. Η Αθήνα (τα πεζοδρόμια, οι πλατείες και οι δρόμοι έχουν εκχωρηθεί σε τραπεζοκαθίσματα, ξενοδοχεία και Airbnb). Η ίδια η Τέχνη είναι πλέον Πρώην Δημόσια. Ισως δε και Πρώην Τέχνη.

Πρώην Δημόσιο

Παραπομπές:

1. https://www.vam.ac.uk/articles/entartete

2. https://www.efsyn.gr/ellada/koinonia/

3. https://mera25.gr/elliniko-mia-ependysi-gia-to-mellon-i-ena-egklima-oikonomiko-perivallontiko-kai-politismiko/

4. https://theellinikon.com.gr/sxetika-me-emas/the-ellinikon/

5. https://theellinikon.com.gr/sxetika-me-emas/the-ellinikon/6. https://www.lamdadev.com/to posima-diasyndesis

6. https://www.lamdadev.com/toposima-diasyndesis

Αυθαιρεσίες σε ιστορικό κτίριο του ΕΜΠ με τη σφραγίδα του πρύτανη

του Κώστα Ζαφειρόπουλου

Επιστημονική καταγγελία-τεχνική έκθεση που υπογράφεται από 200 επιστήμονες τεκμηριώνει ότι εδώ και έναν χρόνο γίνονται παράνομες εργασίες στο κτίριο της Πλαστικής του ΕΜΠ στην οδό Πατησίων με ευθύνη του πρύτανη Ιωάννη Χατζηγεωργίου, της Τεχνικής Υπηρεσίας ΕΜΠ και της εργολάβου-χημικού μηχανικού που πήρε το έργο με απευθείας ανάθεση, χωρίς φανερή ειδίκευση επί του αντικειμένου ● Κι όλα αυτά μέσα στο ίδιο το Πολυτεχνείο και δη στη Σχολή Αρχιτεκτόνων, που ειδικεύεται στον κλάδο της αποκατάστασης μνημείων ● Σιγή ασυρμάτου από τον πρύτανη και το υπουργείο Πολιτισμού στα ερωτήματα της «Εφ.Συν.» ● Από τύχη δεν υπήρχαν τραυματισμοί μετά από κατάρρευση τμήματος του κτιρίου τον Μάιο.

Μια σοβαρή καταγγελία που υπογράφεται από 200 επιστήμονες και μηχανικούς του αρχιτεκτονικού κλάδου ρίχνει φως σε ακόμα μια υπόθεση αυθαιρεσίας της πρυτανείας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ), αυτή τη φορά εις βάρος των ίδιων των διατηρητέων κτιρίων του ΕΜΠ.

Εδώ και έναν χρόνο γίνονται παράνομες εργασίες στο κτίριο Πλαστικής της Σχολής Αρχιτεκτόνων, ένα πέτρινο κτίριο του 19ου αιώνα που βρίσκεται στο ιστορικό συγκρότημα επί της Πατησίων και αποτελεί μέρος του προστατευόμενου αρχιτεκτονικού συνόλου με ιδιαίτερη σημασία για την πολιτιστική κληρονομιά και τη συλλογική μνήμη της χώρας.

Την Παρασκευή 4 Ιουλίου 2025, 200 μηχανικοί υπέβαλαν επιστημονική καταγγελία προς τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού (ΥΠΠΟ) και του ΕΜΠ για μη αδειοδοτημένες εργασίες στο κτίριο της Πλαστικής. Ανάμεσά τους καθηγητές της Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ και άλλων αρχιτεκτονικών σχολών της χώρας, με ειδίκευση στις αποκαταστάσεις μνημείων, μέλη της Πανελλήνιας Ενωσης Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ), υπάλληλοι του ΥΠΠΟ, διδάκτορες και μεταπτυχιακοί φοιτητές και άλλοι επαγγελματίες μηχανικοί.

Προχειρότητα

Η 40σέλιδη επιστημονική καταγγελία-τεχνική έκθεση τεκμηριώνει με φωτογραφίες και δημόσια έγγραφα ότι εδώ και έναν χρόνο, από τον Ιούλιο του 2024, γίνονται παράνομες εργασίες στο κτίριο με ευθύνη του πρύτανη ΕΜΠ, κ. Ιωάννη Χατζηγεωργίου, ως κύριου του έργου, της Τεχνικής Υπηρεσίας ΕΜΠ ως επιβλέπουσας Αρχής, της εργολάβου και χημικού μηχανικού Α.Χ. και του μελετητή και επιβλέποντα πολιτικού μηχανικού Γ.Χ. (τα στοιχεία τους είναι στη διάθεση της «Εφ.Συν.»).

Η έκθεση, που υπογράφεται και από επιστήμονες εγνωσμένου κύρους, σχετικούς με το αντικείμενο, περιγράφει τρεις διαδοχικές φάσεις εργασιών: στην εξωτερική όψη του κτιρίου (Ιούλιος 2024), στις ψευδοροφές (Αύγουστος-Δεκέμβριος 2024) και στη στέγη (Ιανουάριος-Ιούνιος 2025). Σε όλες, οι επεμβάσεις έγιναν είτε χωρίς τις προβλεπόμενες άδειες είτε με σοβαρές παραλείψεις στη σύνταξη των φακέλων.

Η έκθεση κάνει λόγο για τεχνική προχειρότητα, απουσία μελετών και εγκρίσεων και πλημμελή αντιμετώπιση του μνημείου, που ενώ θα έπρεπε να αντιμετωπιστεί ως «ένα ενιαίο αδιάσπαστο σύνολο», κατατμήθηκε σε υπο-έργα και ανατέθηκε απευθείας σε εργολάβο χωρίς φανερή ειδίκευση επί του αντικειμένου. Ολα αυτά μέσα στο ίδιο το Πολυτεχνείο και δη στη Σχολή Αρχιτεκτόνων, που φιλοξενεί μερικούς από τους πιο καταρτισμένους επιστήμονες στον κλάδο της αποκατάστασης μνημείων.

Χωρίς άδεια

5/6/2025: η κακή κατάσταση του εργοταξίου στο εσωτερικό του κτιρίου 

Ολα ξεκίνησαν τα ξημερώματα της Κυριακής 14 Ιουλίου 2024, όταν ο πρύτανης του ΕΜΠ διέταξε την εκκένωση φοιτητικής κατάληψης που στεγαζόταν στο κτίριο Πλαστικής από το 1996. Την ίδια κιόλας μέρα με διαδικασίες εξπρές, όπως προκύπτει στη Διαύγεια, κατατέθηκε αίτημα και εγκρίθηκε δαπάνη ύψους 2.500 ευρώ (+ΦΠΑ) από τον Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων για την Ερευνα (ΕΛΚΕ ΕΜΠ) για εργασίες αποκατάστασης του κτιρίου Πλαστικής εξαιτίας «κατεπειγουσών αναγκών». Η προμήθεια δόθηκε με απευθείας ανάθεση στη χημικό μηχανικό Α.Χ.

18/7/2024: εργάτες εκτελούν μη αδειοδοτημένες εργασίες στις όψεις του κτιρίου 

Βάσει του διαθέσιμου φωτογραφικού υλικού, μέσα στον επόμενο μήνα αφαιρέθηκαν και απομακρύνθηκαν τα ξύλινα κουφώματα, επιχρίστηκαν οι εξωτερικές όψεις και καθαιρέθηκε η εσωτερική ψευδοροφή, χωρίς να τεκμηριωθεί η έννοια του κατεπείγοντος που οδήγησε στην παράκαμψη της σύνταξης αρχιτεκτονικής μελέτης, της έκδοσης πολεοδομικής άδειας και των εγκρίσεων του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής και της Διεύθυνσης Νεωτέρων Μνημείων.

Λίγους μήνες αργότερα, τον Δεκέμβριο του 2024, το ΕΜΠ υπογράφει σύμβαση απευθείας ανάθεσης με την ίδια εργολάβο για την αποξήλωση των ψευδοροφών έναντι 13.800 ευρώ (+ΦΠΑ). Σύμφωνα με φωτογραφίες και ημερομηνίες της επιστημονικής καταγγελίας, όμως, οι εργασίες είχαν ήδη πραγματοποιηθεί από τον Αύγουστο. Ουσιαστικά, δηλώθηκαν και πληρώθηκαν έργα που είχαν ήδη γίνει και μάλιστα για ακόμη μια φορά χωρίς μελέτες, εγκρίσεις και άδειες από τις αρμόδιες υπηρεσίες.

30/8/2024: η ψευδοροφή στο εσωτερικό του κτιρίου της Πλαστικής είχε ήδη καθαιρεθεί από τον Αύγουστο του 2024, πολύ πριν υπογραφεί η σύμβαση τον Νοέμβριο και βγει η άδεια επισκευών για τη στέγη τον περσινό Δεκέμβριο

Η τρίτη φάση του έργου, η πιο σύνθετη και δαπανηρή, αφορούσε τη στέγη του κτιρίου. Η επιστημονική έκθεση αναδεικνύει πλήθος τεχνικών και διοικητικών παρατυπιών, ενώ επιπλέον έρευνα αποκαλύπτει τον τρόπο που οι διαδικασίες «προσαρμόστηκαν» για να περάσει το έργο χωρίς ουσιαστικό έλεγχο.

Δύο υπο-έργα

Στις 17 Δεκεμβρίου 2024, το Συμβούλιο Διοίκησης του ΕΜΠ αποφασίζει να προχωρήσει το έργο με τίτλο «Αρση επικινδυνότητας τμημάτων της στέγης του κτηρίου Πλαστικής - Ζωγραφικής», εγκρίνοντας τη μελέτη και τη δημοπράτησή του με συνολικό προϋπολογισμό 60.000 ευρώ (+ΦΠΑ). Η πρόσκληση υποβολής προσφορών με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης απευθυνόταν σε τρεις αναδόχους και δημοσιεύθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2025.

Η διαδικασία φαίνεται να μην προχώρησε καθώς δεν βρέθηκε σχετικό έγγραφο κατακύρωσης σύμβασης σε κανέναν ανάδοχο. Αντ’ αυτού, το ΕΜΠ κατατέμνει το έργο σε δύο υπο-έργα με το ίδιο αντικείμενο, που αθροιστικά συμπληρώνουν το αρχικό ποσό.

Στις 21 Μαρτίου 2025, ο πρύτανης Ι. Χατζηγεωργίου αιτείται από το ΕΛΚΕ ΕΜΠ την έγκριση έργου για την επισκευή της στέγης του κτιρίου Πλαστικής. Αφού, όπως λέει, έγινε έρευνα αγοράς ανάμεσα σε δύο αναδόχους, το έργο θα αναλάμβανε η Α.Χ. έναντι 29.500 ευρώ (+ ΦΠΑ). Το έργο εγκρίνεται και η σύμβαση υπογράφεται στις 31 Μαρτίου 2025.

Την ίδια μέρα, στις 21 Μαρτίου 2025, ο επιστημονικός υπεύθυνος του ΕΠΙΣΕΥ (ο ερευνητικός βραχίονας των Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΕΜΠ), κ. Ι.Ψ., υποβάλλει και εγκρίνει ο ίδιος δαπάνη 30.000 ευρώ (+ΦΠΑ) για έργο συντήρησης της στέγης του κτιρίου Πλαστικής, το οποίο δίνεται πάλι με απευθείας ανάθεση στην ίδια εργολάβο, Α.Χ., με σύμβαση που υπογράφεται στις 24 Μαρτίου. Ετσι, η ανάδοχος καταλήγει να λάβει σύνολο 59.500 ευρώ (+ΦΠΑ) από το ΕΜΠ για το ίδιο έργο.

Στο μεταξύ, η αρχιτεκτονική μελέτη και η άδεια για την αποκατάσταση της στέγης είχαν ήδη εκδοθεί στις 24 Ιανουαρίου 2025, προτού γίνει η κατάτμηση. Ο πολιτικός μηχανικός που υπογράφει τη μελέτη και αναλαμβάνει την επίβλεψη δεν είναι άλλος από τον Γ.Χ., πατέρα της αναδόχου.

Σύμφωνα με την επιστημονική καταγγελία, τεκμηριώνονται παραβάσεις τόσο κατά την έκδοση της άδειας όσο και κατά την εκτέλεση των εργασιών. Συγκεκριμένα, οι εργασίες δεν περιγράφονται σωστά στην τεχνική έκθεση και κατά συνέπεια ο προϋπολογισμός υποτιμάται.

«Οι δηλωθείσες εργασίες στον προϋπολογισμό δεν ταυτίζονται με αυτές που περιγράφονται στην τεχνική έκθεση και στα σχέδια και δεν ανταποκρίνονται στο πραγματικό αντικείμενο του έργου. (...) Εφόσον είχαν επιλεγεί εργασίες συμβατές με το πραγματικό αντικείμενο του έργου (...), ο προϋπολογισμός θα υπερέβαινε το θεσμοθετημένο όριο των 25.000€ και κατά συνέπεια η άδεια δεν θα μπορούσε να εκδοθεί έως ΕΔΔΜΚ [σ.σ. άδεια μικρής κλίμακας], αλλά θα απαιτούσε την έκδοση οικοδομικής άδειας, σύμφωνα με το άρθρο 28 του Ν. 4495/2017», γράφουν οι μηχανικοί.

Η μελέτη δεν πέρασε ποτέ από το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής, ενώ η Διεύθυνση Προστασίας & Αναστήλωσης Νεωτέρων Μνημείων ενέκρινε υπό τον όρο της κατάθεσης συμπληρωματικών μελετών, οι οποίες δεν κατατέθηκαν ποτέ. Αντίστοιχα, το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων ενέκρινε με τον όρο μεταγενέστερης σύνταξης πλήρους μελέτης, η οποία επίσης δεν έγινε.

Δριμεία κριτική

Επιπλέον, η έκθεση ασκεί δριμεία κριτική για την ποιότητα της μελέτης, από την οποία, όπως λέει, λείπουν σχέδια, η φωτογραφική τεκμηρίωση αρκείται σε τρεις φωτογραφίες για 400 τετραγωνικά μέτρα κτιρίου, τα υπάρχοντα σχέδια έχουν λάθη, δεν έχει γίνει στατική μελέτη για τις τοιχοποιίες που στηρίζουν τη στέγη και η μεθοδολογία της αποκατάστασης δεν συνάδει με τις οδηγίες του θεσμοθετημένου κανονισμού ΚΑΔΕΤ (Κανονισμός για Αποτίμηση και Δομητικές Επεμβάσεις).

Τέλος, σύμφωνα με την έκθεση, η πλημμελής μέριμνα κατέληξε στη μη αναστρέψιμη βλάβη του μνημείου, καθώς την Κυριακή 4 Μαΐου, τμήμα του περιμετρικού γείσου κατέρρευσε στο πεζοδρόμιο της οδού Στουρνάρη, συμπαρασύροντας μέρος του τοίχου, αφού δεν υπήρχαν σκαλωσιές, όπως θα έπρεπε, και από τύχη δεν τραυματίστηκε περαστικός.

Η έκθεση καταλήγει ότι οι παραλείψεις οδήγησαν σε «πρόκληση φθορών, αισθητική αλλοίωση και αλλοίωση της δομικής και αρχιτεκτονικής ταυτότητας του μνημείου» και οι συντάκτες της ζητούν τη λήψη μέτρων για «την αποκατάσταση της νομιμότητας και την επιβολή των αντίστοιχων προβλεπόμενων κυρώσεων» από τις Αρχές.

Τι (δεν) απαντούν

Αμέσως μετά την καταγγελία, η Διεύθυνση Προστασίας & Αναστήλωσης Νεωτέρων Μνημείων του ΥΠΠΟ διέταξε παύση εργασιών μέχρι να κατατεθούν από το ΕΜΠ οι μελέτες που είχαν ζητηθεί ήδη εννιά μήνες πριν και δεν κατατέθηκαν, γεγονός που δείχνει ότι αφενός το ΕΜΠ παρέβλεψε συστηματικά τις οδηγίες του ΥΠΠΟ και αφετέρου ότι το ΥΠΠΟ δεν έλαβε έγκαιρη δράση ως προς τις μελετητικές ελλείψεις. Ακόμη και μετά την εντολή παύσης εργασιών, το εργοτάξιο δουλεύει ακόμη.

Η Πολεοδομία Αθηνών δεν έχει καν πρωτοκολλήσει την καταγγελία ακόμα, παρόλο που πολλές από τις αναφερόμενες παραλείψεις είναι στην αρμοδιότητά της. Η Σχολή Αρχιτεκτόνων εξέφρασε μέσω ψηφίσματος «ανησυχία και λύπη» για την κατά τα άλλα «μακροσκελή και επιμελημένη τεχνική – αιτιολογική έκθεση».

Δήλωσε ότι δεν είχε καμία εμπλοκή με την καταγγελία, δείχνοντας ότι θέλει να κρατήσει αποστάσεις από αυτήν, υπογράμμισε ότι δεν φέρει καμία ευθύνη για τις εργασίες καθώς είναι αρμοδιότητα της Τεχνικής Υπηρεσίας του ΕΜΠ, αλλά και ότι είχε εξ αρχής ενημέρωση για την πορεία του έργου, το οποίο έκρινε απαραίτητο να γίνει. Στο ψήφισμα της Σχολής γίνεται αναφορά στην αρχική έγκριση του έργου από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων (ΚΣΝΜ) «υπό τον όρο της εκπόνησης και έγκρισης της οριστικής μελέτης αποκατάστασης του μνημείου».

Ομως, οριστική μελέτη δεν υπάρχει και ακριβώς γι’ αυτό -έστω και με μεγάλη καθυστέρηση- το υπουργείο Πολιτισμού διέταξε την παύση εργασιών. Αν δεν υπήρχε η τεκμηριωμένη καταγγελία των 200 επιστημόνων, είναι δεδομένο πως αυτό δεν θα είχε συμβεί.

Να σημειωθεί ότι σε αντίστοιχο ψήφισμα έναν χρόνο πριν (17/7/2024), η Σχολή Αρχιτεκτόνων, σε διαφορετικό ύφος τότε, δήλωνε ότι «οι επεμβάσεις έγιναν μονομερώς από την Πρυτανεία ΕΜΠ», καταδικάζοντας τις αναίτιες προσαγωγές φοιτητών που ζήτησαν εξηγήσεις για τις εργασίες, στάση που «δεν αντιστοιχεί σε ένα δημοκρατικό πανεπιστήμιο».

Σιγή ιχθύος

Για το κτίριο πρόσθετε ότι μετά από αυτοψία της Κοσμητείας «δεν παρατηρήθηκαν φθορές, οι χώροι είναι σε καλή κατάσταση και οι φοιτητές τούς χρησιμοποιούσαν με σύνεση και δημιουργικότητα όλα αυτά τα χρόνια, γεγονός που απέτρεψε την υποβάθμισή τους», εναντιούμενη στις πρυτανικές αφηγήσεις και τις συντονισμένες κυβερνητικές κραυγές περί υποτιθέμενου «άντρου ανομίας». Η ίδια η Σχολή Αρχιτεκτόνων «άδειασε» τότε με κάθε επισημότητα το αφήγημα του πρύτανη.

Στις 14 Ιουλίου κλήθηκε έκτακτο μονοθεματικό Συμβούλιο Ιδρύματος. Παραμένει άγνωστο τι αποφάσισε. Η «Εφ.Συν.» έστειλε έγκαιρα γραπτά ερωτήματα για όλα τα παραπάνω προς την Πρυτανεία του ΕΜΠ, προς την ανάδοχο του έργου και τον επιβλέποντα πολιτικό μηχανικό, προς τη Διεύθυνση Προστασίας & Αναστήλωσης Νεωτέρων Μνημείων του ΥΠΠΟ και προς το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων. Κανένας εκ των παραπάνω δεν απάντησε στα εύλογα δημοσιογραφικά ερωτήματα για την παράτυπη αποκατάσταση ενός κτιρίου που, όπως αναφέρει η Σχολή Αρχιτεκτόνων, αποτελεί «μνημείο παιδείας, πολιτισμού και δημιουργίας».

Αυθαιρεσίες σε ιστορικό κτίριο του ΕΜΠ με τη σφραγίδα του πρύτανη

Ανακοίνωση της ΣΑΑ για την Επιτροπή Κρίσης των Ελληνικών συμμετοχών στα Ευρωπαϊκά Βραβεία Σύγχρονης Αρχιτεκτονικής – Mies van der Rohe 2026

Κλειστός όμιλος ημετέρων με εντολή Προέδρου! Για την Επιτροπή Κρίσης των Ελληνικών συμμετοχών για τα Ευρωπαϊκά Βραβεία Σύγχρονης Αρχιτεκτονικής – Mies van der Rohe 2026.

Τα Βραβεία Mies van der Rohe οργανώνονται ανά διετία από το 1988, αφορούν σε υλοποιημένο αρχιτεκτονικό έργο στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο και απονέμονται από το Ίδρυμα Mies van der Rohe στη Βαρκελώνη. Σε κάθε χώρα, οι επαγγελματικοί φορείς των Αρχιτεκτόνων/ισσών έχουν την ευθύνη για την επιλογή των πέντε (5) εθνικών συμμετοχών. Στην Ελλάδα, ο ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, ως ο επίσημος θεσμικός επιστημονικός φορέας, έχει την ευθύνη για την συγκέντρωση φακέλων, την αξιολόγηση και την επιλογή των συμμετοχών.

Ενώ πλησίαζε η καταληκτική ημερομηνία κατάθεσης των φακέλων των συναδέλφων/ισσών από την Ελλάδα, αναμένονταν – όπως συνέβαινε πάγια – να οριστεί ειδική συνεδρίαση με σκοπό την κρίση και την επιλογή των πέντε (5) ελληνικών συμμετοχών. Ωστόσο, στο ΔΣ στις 08/07/2025 μας περίμενε μια νέα δυσάρεστη έκπληξη από την οριακή πλειοψηφία που το διοικεί, όταν ο Πρόεδρος κ. Ξυνομιλάκης – εμβόλιμα και χωρίς να είναι στα θέματα της ημερήσιας διάταξης – ανακοίνωσε ότι η διαδικασία επιλογής για τα βραβεία MvdR ανατρέπεται.

Η αντιθεσμική πρότασή του προέβλεπε τη διαμόρφωση επιτροπής κρίσης ημετέρων, που θα αποτελείται από δύο τακτικά μέλη του ΔΣ, μόνο της «πλειοψηφίας» (ΔΚΜ, ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΕΚΦΡΑΣΗ, ΕΛΕΜ, «ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ») καθώς και από πέντε μέλη του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων, που ανακοινώθηκαν – επιλέχθηκαν προσωπικά από τον Πρόεδρο, χωρίς καμιά διαδικασία διαβούλευσης. Επιπρόσθετα, κατά παράβαση του ψηφισμένου κανονισμού λειτουργείας του ΔΣ – που ορίζει υποχρεωτική, φυσική παρουσία των μελών Αττικής στα γραφεία του Συλλόγου, καθώς και ονομαστική καταγραφή κάθε ψήφου για όσα μέλη συνδέονται μέσω τηλεδιάσκεψης –  σταλθήκαν πρακτικά, όπου η πρόταση του Προέδρου εμφανίζεται ως εγκεκριμένη. Τα παραπάνω αποδεικνύονται σαφώς στην ψηφιακή καταγραφή (εικόνας και ήχου) της διαδικασίας του ΔΣ.

Ως Συσπείρωση Αριστερών Αρχιτεκτόνων αντιδράσαμε άμεσα σε αυτή την νέα προσπάθεια μετατροπής του συλλόγου σε κλειστό όμιλο ημετέρων και τονίσαμε πως αυτή η άκυρη και εξευτελιστική διαδικασία δεν μπορεί και δεν θα γίνει αποδεκτή! Με βάση τα παραπάνω αποχωρήσαμε από τη συνεδρίαση για να μην παρέχουμε καμιά καταστατική και πολιτική νομιμοποίηση.

Στον αντίποδα, προκρίνουμε μια συλλογική και διαφανή διαδικασία συγκρότησης μιας Δεκαπενταμελούς (15) κριτικής επιτροπής για την επιλογή των ελληνικών συμμετοχών. Μια διαδικασία που εμπεριέχει αφενός τη θεσμική διάσταση, με τη συμμετοχή των εκλεγμένων μελών ΔΣ του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, που διατίθενται χωρίς πολιτικούς αποκλεισμούς, και αφετέρου την απεύθυνση στο σύνολο της επιστημονικής κοινότητας των αρχιτεκτόνων/ισσων μέσα από μια ανοιχτή διαδικασία επιλογής των συναδέλφων/ισσων με κοινά καθορισμένα κριτήρια αξιολόγησης.

Η σύσταση της επιτροπής κρίσης, καθώς και η διαδικασία επικύρωσης της πρότασης του Προέδρου κ. Ξυνομιλάκη συνιστούν ένα ακόμα σοβαρό ατόπημα. Ξανά μια οριακή πλειοψηφία, ένας συνασπισμός παρατάξεων γύρω από την ΔΚΜ, αποφασίζει αντιθεσμικά, χωρίς να μπαίνει στον κόπο να θέσει σε συζήτηση και συνδιαμόρφωση τα ζητήματα που αφορούν τον Σύλλογο μας. Η σημερινή εικόνα δεν τιμά την ιστορία του Συλλόγου – που πορεύτηκε στα χρόνια με διοικήσεις διαφορετικών πολιτικών καταβολών, που σέβονταν το διάλογο και επιχειρούσαν συγκλήσεις.

Εκτιμούμε πως τέτοιου είδους ενέργειες έχουν ως συνέπεια να τραυματίζεται το κύρος του ΣΑΔΑΣ- ΠΕΑ και των ελληνικών συμμετοχών στα Βραβεία Mies van der Rohe.

Καλούμε το ΔΣ να προχωρήσει στον ορισμό της επιτροπής κρίσης των ελληνικών συμμετοχών, μέσα από μια νομιμοποιημένη συλλογική διαδικασία χωρίς αποκλεισμούς και με βάση τον κανονισμό λειτουργίας του.

Η εμπιστοσύνη στον Πρόεδρο κ. Ξυνομιλάκη έχει -εξαιτίας των δικών του πράξεων- οριστικά απολεσθεί. Συνεχίζουμε να πιστεύουμε στους/ις συναδέλφους και συναδέλφισσσες που με πλεόνασμα γνώσης και εμπειρίας ασκούν το επάγγελμα καθημερινά. Αυτοί/ες, οι πολλές και πολλοί θα έπρεπε να είναι στο κέντρο των αποφάσεων. Αυτοί/ες οφείλουν να γνωρίζουν και τελικά να ορίζουν την πορεία του Συλλόγου.

Θύρες και κατώφλια της πόλης μας

ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΦΙΛΟΥ ΜΟΥ ΝΙΚΟΥ Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ

του Τάση Παπαϊωάννου, αρχιτέκτονα-ομότιμου καθηγητή Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ

Περπατώ στο στενό πεζοδρόμιο. Ο δρόμος ανηφορικός, διασχίζει την Ιπποκράτους, μετά την Ασκληπιού και συνεχίζει προς τις παρυφές του Λυκαβηττού. Δεξιά και αριστερά, καθώς ανεβαίνεις, στέκουν κτίρια διαφορετικών εποχών, το ένα δίπλα στο άλλο, σαν σε παράταξη, να πιστοποιούν την αρχιτεκτονική ιστορία της πρωτεύουσας. Νεοκλασικά με μικρά μπαλκόνια και περίτεχνα κάγκελα πάνω σε μαρμάρινα φουρούσια, μεσοπολεμικά με μεγάλα έρκερ να ξεπροβάλλουν πάνω από τον δρόμο, πολυκατοικίες της δεκαετίας του ’50 και του ’60 κι άλλες πιο σύγχρονες.

Βλέπω πάνω στις προσόψεις τη μαστορική των διαφορετικών εποχών. Τη χειρωναξία των παλαιών τεχνιτών αποτυπωμένη πάνω σε πέτρες, σοβάδες, ξύλα, σίδερα, θαρρείς και κρυσταλλοποιήθηκε η τέχνη τους από τον χρόνο. Σαν ο μόχθος του μάστορα να μεταμόρφωσε το ακατέργαστο υλικό, να του έδωσε μορφή κι άλλη οντότητα απ’ αυτήν που είχε. Την ίδια στιγμή, βλέποντας τα κτίρια των διαφορετικών εποχών, συνειδητοποιείς τη σταδιακή αντικατάσταση της χειρωνακτικής εργασίας από τη μηχανή. Το χτίσιμο που μετατρέπεται σε συναρμολόγηση έτοιμων προκατασκευασμένων υλικών στο γιαπί. Το χτίσμα απογυμνώνεται σιγά σιγά από τις κατασκευές εκείνες που τις χαρακτήριζαν η τέχνη και το μεράκι του μάστορα και γίνονται ολοένα και περισσότερο απρόσωπες, αδιάφορες, άτεχνες. Η μηχανή παίρνει ολοένα και περισσότερο τη θέση του ανθρώπου.

Παρατηρώ τις πόρτες καθώς περνάω δίπλα τους. Λίγα μαρμάρινα σκαλοπάτια σε ανεβάζουν στην είσοδο του δίπατου νεοκλασικού. Η δίφυλλη ψηλόλιγνη ξύλινη εξώθυρα, μ’ έναν φεγγίτη στο πάνω μέρος, φωτίζει το ψηλοτάβανο χολ του σπιτιού. Πλαισιώνεται από δύο μαρμάρινες παραστάδες που στέκουν σαν δύο φύλακες του σπιτιού, δεξιά και αριστερά της. Πάνω της βλέπεις τη χειροποίητη κατεργασία του ξυλουργού στους ταμπλάδες με τις πλανισμένες διατομές και τον ρόδακα στο κέντρο τους, ενώ σε κάθε φύλλο της, ένα μικρό παράθυρο κρύβεται πίσω από μια περίτεχνη σιδεριά. Ανοίγει όταν ο ιδιοκτήτης θέλει να δει ποιος είναι ο επισκέπτης που χτυπάει το κουδούνι και παλιότερα το ορειχάλκινο ρόπτρο, με τον μεταλλικό ξερό χαρακτηριστικό ήχο του. Το σπίτι μένει προφυλαγμένο από τον δρόμο και το άνοιγμα της πόρτας σε προσκαλεί να διαβείς το κατώφλι και να εισέλθεις μέσα, για να ανακαλύψεις αυτό που είναι κρυμμένο στο εσωτερικό του.

Λίγο πιο πάνω στέκει μια τριώροφη μεσοπολεμική πολυκατοικία με το χαρακτηριστικό της έρκερ να εξέχει και να κρέμεται πάνω από το πεζοδρόμιο, σαν σήμα κατατεθέν της ηλικίας της. Το καλοπελεκημένο αρτιφισιέλ πάνω στους τοίχους της έχει το χρώμα της άμμου κι άμα πλησιάσεις κοντά, θα διακρίνεις τις «αχιβάδες» που διαμορφώνουν την επιφάνειά τους, η μία δίπλα στην άλλη, σαν σφραγίδες που πιστοποιούν την εργασία των «πελεκάνων», των έμπειρων εκείνων μαστόρων που δούλευαν με τα εργαλεία τους πάνω στις σκαλωσιές όταν ακόμη ήταν νωπό το επίχρισμα. Η είσοδος, τραβηγμένη σε υποχώρηση, ορίζεται από ένα μεταλλικό υαλοστάσιο, μια μαύρη σιδεριά και στο κέντρο της μια βαριά σφυρήλατη τζαμόπορτα. Καμωμένη με λάμες, λαμαρίνες και πριτσίνια να την κρατούν ακέραια, θαρρείς και δεν πέρασε ούτε μια μέρα από τότε που την τοποθετούσαν στη θέση της. Μέσα από το τζάμι διακρίνεις το μαρμάρινο δάπεδο και στο βάθος το κλιμακοστάσιο να περιτριγυρίζει το χαρακτηριστικό ασανσέρ με το πλέγμα και τον ξύλινο θάλαμο, που περιμένει τον επισκέπτη για να τον ανεβάσει στους ορόφους. Εδώ η είσοδος δεν αποκρύβει το εσωτερικό, αλλά «ανοίγεται» προς την πόλη και τον περαστικό, αποτελώντας τον ενδιάμεσο χώρο μετάβασης, από το δημόσιο στο ιδιωτικό. Το κλειστό παραδοσιακό «κουτί» αρχίζει να διαλύεται και το όριο ανάμεσα στο μέσα και στο έξω επανασχεδιάζεται με νέους όρους.

Απέναντι βρίσκεται μια νεότερη πολυκατοικία της δεκαετίας του ’70. Η όψη της τυποποιημένη, με συνεχή επάλληλα στενόμακρα μπαλκόνια να τεμαχίζουν σε οριζόντιες φέτες την πρόσοψη, ενώ πιο μέσα τα ρετιρέ σε εσοχή, μοιάζουν με υπερμεγέθη σκαλοπάτια που σε ανεβάζουν προς τον ουρανό. Ενα από τα πάμπολλα κτίρια που ακολουθούν πιστά το μοντέλο της εργολαβικής πολυκατοικίας της αντιπαροχής, τα οποία άλλαξαν μια για πάντα την Αθήνα και που πλημμύρισαν μέσα σε λίγα χρόνια ολόκληρο το Λεκανοπέδιο. Τα τζαμένια διαχωριστικά στα μπαλκόνια αποτελούν τη μόνη ένδειξη για την εσωτερική οργάνωση του χώρου σε δυάρια, τριάρια, τεσσάρια… Κάτω στο πεζοδρόμιο, η είσοδος κλείνει με μια ανοδιωμένη αλουμινένια τζαμαρία, όπως και τα καταστήματα δεξιά και αριστερά της. Πίσω από το τζάμι διακρίνεις το μικρό γραφειάκι που κάποτε έστεκε ο θυρωρός, ενώ στο πλάι, πάνω στον λαμπά του τοίχου τα κουδούνια των ενοίκων με τη θυροτηλεόραση που τον αντικατέστησε.

Ετσι καθώς ανηφορίζεις, είναι σαν να κινείσαι μέσα στον χρόνο, σαν να βηματίζεις από τη μια δεκαετία στην άλλη, κάνοντας ένα νοερό ταξίδι στο παρελθόν. Κάθε πόρτα κι ένα κατώφλι σ’ άλλους χρόνους, σ’ άλλους καιρούς. Κάθε κτίριο διηγείται την ιστορία της δικής του εποχής, όχι μόνο σε ό,τι αφορά τον τρόπο κατασκευής του ή το αρχιτεκτονικό λεξιλόγιο της έκφρασής του, αλλά προπάντων τον τρόπο ζωής που καθόρισε την εσωτερική του οργάνωση και τη συνθετική δομή του. Αναπόφευκτα, δεν μπορεί παρά να παρασυρθείς σε αναπολήσεις και σε σκέψεις για το χθες, αλλά και το σήμερα της αρχιτεκτονικής. Για την ίδια την πόλη που σαν καθρέφτης απεικονίζει στον χώρο το πρόσωπο της νεοελληνικής κοινωνίας. Τον χρόνο που κρυσταλλοποίησε τη ζωή και σαν από θαύμα την έκανε αρχιτεκτονική.

Θύρες και κατώφλια της πόλης μας

Η βίαιη μετάλλαξη του δημόσιου πανεπιστημίου

του Τάση Παπαϊωάννου, αρχιτέκτονα-ομότιμου καθηγητή Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ

Δεν χρειάζονται πια πανεπιστήμια όπως τα ξέραμε μέχρι τώρα, δηλαδή, δεν (τους) χρειάζονται κοινωνικοί χώροι ανατροπής των βεβαιοτήτων, χώροι αλληλενέργειας και αλληλεγγύης, χώροι όπου υποχωρεί ο ατομισμός και βλαστίζουν η συλλογικότητα και οι κοινωνικές διεκδικήσεις. Απεχθάνονται και φοβούνται την κριτική και δημιουργική σκέψη, τη διαμόρφωση ελεύθερων και αυτόνοµων πολιτών. Καλά, μικρά γρανάζια της μεγάλης μηχανής χρειάζονται, που άλλοι θα ελέγχουν και θα καθορίζουν τη λειτουργία της.

Ζούμε σε μια εξαιρετικά ρευστή, κρίσιμη και σκοτεινή περίοδο! Το πολίτευμα στη χώρα μας κινδυνεύει να μετατραπεί (αν δεν έχει ήδη μετατραπεί) σ’ ένα επικίνδυνο ακροδεξιό καθεστώς, ελεγχόμενο απολύτως από την ολιγομελή κάστα του πρωθυπουργού, καλυπτόμενο από έναν μανδύα δημοκρατίας, νομιμότητας, τάξης και ασφάλειας. Πρωτοφανή σκάνδαλα και κρατικά εγκλήματα συγκλονίζουν τον τόπο μας, αλλά ο καλά στημένος επικοινωνιακός μηχανισμός και τα ελεγχόμενα ΜΜΕ συγκαλύπτουν, κρύβουν, μπαζώνουν συστηματικά την αλήθεια. Η θεσμική εκτροπή είναι πρωτόγνωρη! Το πιο σοβαρό και επικίνδυνο όμως γεγονός είναι η απροκάλυπτη χειραγώγηση από την κυβέρνηση των άλλων δύο -κατ’ όνομα- ανεξάρτητων μορφών εξουσίας: της νομοθετικής και κυρίως της δικαστικής εξουσίας.

Γίνεται απροκάλυπτη επίθεση σε κάθε δημόσιο οργανισμό, σε κάθε τι που χτίστηκε με πολύχρονους κοινωνικούς αγώνες στο παρελθόν και τώρα λοιδορείται, συκοφαντείται, υπονομεύεται και στο τέλος ξεπουλιέται σε ημέτερους επιχειρηματίες. Οτιδήποτε αποτελούσε περιουσία του ελληνικού λαού εκποιείται στο όνομα δήθεν της «ανάπτυξης» και του «εκσυγχρονισμού», ενώ στην πραγματικότητα θυσιάζεται στον βωμό του κέρδους και της διαπλοκής. Μέρα τη μέρα καταστρέφεται ο τόπος μας κι εμείς κοιτάμε άπραγοι τα αποκαΐδια.

Τώρα τελευταία ξαναμπήκαν στο στόχαστρο της «επιτελικής» κυβέρνησης τα δημόσια πανεπιστήμια. Με μια σειρά στοχευμένων νομοθετικών ρυθμίσεων, χτυπήθηκε και στο πρόσφατο παρελθόν η ραχοκοκαλιά του δημόσιου χαρακτήρα του πανεπιστημίου, κυρίως με την αντισυνταγματική κατάργηση του ασύλου και τις αλλαγές που οι ρυθμίσεις αυτές επέφεραν στον αντιδημοκρατικό τρόπο εκλογής των Συμβουλίων Διοίκησης και κατ’ επέκταση των Πρυτανικών Αρχών. Σήμερα, επιχειρείται μια άνευ προηγουμένου επίθεση με αυτόματες διαγραφές φοιτητών, ποινικοποίηση κάθε δράσης που κατά την άποψη της κυβέρνησης θεωρείται έκνομη, αλλά και μετατροπή των μελών ΔΕΠ σε «επιτηρητές» και υπεύθυνους για την επιβολή της τάξης.

Αλγεινή εντύπωση προξένησαν, μάλιστα, πριν από λίγες ημέρες, οι απειλές και οι αλαζονικές εντολές του κ. Μητσοτάκη στους πρυτάνεις, οι οποίες, όπως πολύ σωστά επισημάνθηκε, θύμισαν στους μεγαλύτερους την περίοδο της επτάχρονης δικτατορίας και την ομιλία Παπαδόπουλου στους τότε συγκλητικούς. Βασικός στόχος, η αποδυνάμωση και η καταστολή του φοιτητικού κινήματος, αλλά και κάθε φωνής που διαφοροποιείται από το κυρίαρχο κυβερνητικό αφήγημα. Η κατασυκοφάντηση, χρόνια τώρα, των φοιτητών και των φοιτητριών που αντιστέκονται, αλλά και η ταύτιση των σχολών τους με χώρους δήθεν ανομίας, όπου δεν επικρατούν συνθήκες «τάξης και ασφάλειας», αποτελούν χαρακτηριστικό στοιχείο αυτού του αφηγήματος. Η ασφάλεια όμως των σχολών δεν κινδυνεύει από το φοιτητικό κίνημα, ουδέποτε κινδύνευε! Κινδυνεύει από την υποχρηματοδότηση, την υποστελέχωση, την αήθη επίθεση που δέχεται από εκείνους ακριβώς οι οποίοι θα όφειλαν να το προστατεύουν και να το χρηματοδοτούν, όπως ορίζει το Σύνταγμα της χώρας.

Ο εκφοβισμός και η πειθάρχηση απευθύνονται πια προς το σύνολο της ακαδημαϊκής κοινότητας, φέρνοντας στον νου τις τελευταίες αποφάσεις του Tραμπ για τα πανεπιστήμια στις ΗΠΑ. Φιμώνοντας όμως την κραυγή αγωνίας της σπουδάζουσας (κι όχι μόνον) νεολαίας, η οποία συνθλίβεται καθημερινά μέσα στον ζόφο της απόγνωσης και της ανασφάλειας γι’ αυτό που ξημερώνει αύριο, ευνουχίζουν στην ουσία αυτή την ίδια τη δημοκρατία. «Δεν μπορεί να υπάρξει δημοκρατική κοινωνία χωρίς δημοκρατική παιδεία»¹ μας θυμίζει ο Κορνήλιος Καστοριάδης.

Κι όμως, τα δημόσια πανεπιστήμια αντέχουν τη λυσσαλέα επίθεση. Παρ’ όλη τη διαχρονική κατασυκοφάντηση, η ακαδημαϊκή κοινότητα ανθίσταται. Είναι κυρίως οι φοιτητές και οι φοιτήτριες που αποτελούν -όπως πάντα- το πιο ζωντανό και ελπιδοφόρο τμήμα της, αλλά και η πλειονότητα των διδασκόντων και του διοικητικού-ερευνητικού προσωπικού, που στέκονται όρθιοι υπηρετώντας με αυταπάρνηση και αξιοπρέπεια το λειτούργημά τους! Αυτό που διακυβεύεται όμως είναι κάτι που ξεπερνά τα δημόσια πανεπιστήμια και αφορά ολόκληρη την ελληνική κοινωνία.

Είναι η κατάφωρη παραβίαση του Συντάγματος, η καταπάτηση θεμελιωδών ατομικών δικαιωμάτων, είναι εντέλει η περιστολή της ελευθερίας των πολιτών!

Το δημόσιο πανεπιστήμιο αποτελεί τον κατεξοχήν κοινωνικό χώρο μέσα στην πόλη, με ουσιώδη χαρακτηριστικά του την αυτοδιοίκηση και την αυτονομία-αυτοτέλειά του έναντι του κράτους, που το διαφοροποιούν από οποιονδήποτε άλλο δημόσιο χώρο της πόλης. Αποτελεί έναν χώρο ελευθερίας, δημοκρατίας, έρευνας, διαρκούς αναρώτησης και αμφιβολίας.

Ενα φυτώριο που ποτίζεται από νέες, ρηξικέλευθες, καινοτόμες και ανατρεπτικές ιδέες, στοιχεία που γέννησαν ιστορικά φαινόμενα ανυπακοής και αντίστασης απέναντι σε καθεστωτικές νοοτροπίες και δικτατορίες που κατέλυσαν το δημοκρατικό πολίτευμα της χώρας. Ας μη γελιόμαστε όμως.

Δεν χρειάζονται πια πανεπιστήμια όπως τα ξέραμε μέχρι τώρα, δηλαδή, δεν (τους) χρειάζονται κοινωνικοί χώροι ανατροπής των βεβαιοτήτων, χώροι αλληλενέργειας και αλληλεγγύης, χώροι όπου υποχωρεί ο ατομισμός και βλαστίζουν η συλλογικότητα και οι κοινωνικές διεκδικήσεις. Απεχθάνονται και φοβούνται την κριτική και δημιουργική σκέψη, τη διαμόρφωση ελεύθερων και αυτόνοµων πολιτών. Καλά, μικρά γρανάζια της μεγάλης μηχανής χρειάζονται, που άλλοι θα ελέγχουν και θα καθορίζουν τη λειτουργία της.

Επιθυμούν διακαώς να μετατρέψουν τα πανεπιστήμια σε εκπαιδευτικά ιδρύματα κατάρτισης πειθήνιων ατόμων, τα οποία θα στελεχώσουν μελλοντικά, ως καλοκουρδισμένα άβουλα ρομπότ, τις μεγάλες ελληνικές ή πολυεθνικές επιχειρήσεις, μέχρι η τεχνητή νοημοσύνη και τα πραγματικά ρομπότ να τους αντικαταστήσουν και αυτούς, πετώντας τους στον δρόμο. Ειδικότερα στο ΕΜΠ, αφού δεν ευοδώθηκαν οι βλέψεις για την οριστική απομάκρυνση της Σχολής Αρχιτεκτόνων από το συγκρότημα της Πατησίων και τη μετατροπή των κτιρίων του σε μουσείο, ένα δεύτερο σχέδιο μπήκε σε εφαρμογή: η πλήρης αλλοίωση του ιστορικού χαρακτήρα του και όλων όσων σήμαινε και συμβόλιζε για την ελληνική κοινωνία, από την εξέγερση του Νοέμβρη 1973 ίσαμε σήμερα. Ο ασφαλίτης στις μέρες μας δεν είναι ανάγκη να παρακολουθεί κόβοντας βόλτες στους χώρους της σχολής, όπως παλαιότερα. Τώρα παρακολουθεί αόρατος και βιντεοσκοπεί κάθε κίνηση, μέσα από το γραφείο του.

Η επιτήρηση και η αστυνόμευση των χώρων του Πολυτεχνείου ισοδυναμούν με την πλήρη κατάργησή του ως κοινωνικού και εκπαιδευτικού χώρου. Γιατί ακριβώς αυτός είναι ο στόχος: να μετατραπεί το Ιδρυμα σ’ ένα «μαγαζί», όπως το αποκάλεσε ο πρύτανης. Να ιδιωτικοποιηθεί και να αλωθεί εκ των έσω, να εμπορευματοποιηθεί κι αυτό το τελευταίο κοινωνικό αγαθό, της δημόσιας και δωρεάν Παιδείας, ή όσης απέμεινε δωρεάν τέλος πάντων. Αυτή ήταν πάντοτε η επιδίωξη της νεοφιλελεύθερης κυβέρνησης της Ν.Δ.: όχι μόνο η κατάργηση του άρθρου 16 του Συντάγματος και η συνακόλουθη ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, αλλά πρωτίστως η μετάλλαξη και ιδιωτικοποίηση των ίδιων των δημόσιων πανεπιστημίων!

1. Κορνήλιος Καστοριάδης, Η άνοδος της ασημαντότητας, μτφρ. Κ. Κουρεμένος, Υψιλον, Αθήνα 2000

Η βίαιη μετάλλαξη του δημόσιου πανεπιστημίου

Αστικό Τοπίο: "Η αθέατη εργασία των γυναικών στη συγκρότηση της πόλης"

Η Ντίνα Βαΐου, ομότιμη καθηγήτρια στη Σχολή Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ και μέλος της Συσπείρωσης Αριστερών Αρχιτεκτόνων, συνομιλεί με την Έφη Μάντζαρη στην εκπομπή Αστικό Τοπίο, στο κανάλι της Βουλής, με αφορμή το βιβλίο της: «Η αθέατη εργασία των γυναικών στη συγκρότηση της πόλης. Όψεις της Αθήνας μετά την μεταπολίτευση», εκδόσεις Αλεξάνδρεια, 2021. 

Το Πέραμα, η Ηλιούπολη και η Κυψέλη επιλέγονται ως πεδία έρευνας για την αθέατη, μη αμειβόμενη και υποτιμημένη εργασία των γυναικών και για τους τρόπους με τους οποίους συμβάλλει στη συγκρότηση των συγκεκριμένων γειτονιών, καθώς και της μητροπολιτικής Αθήνας ευρύτερα.

Με ποιους όρους πραγματοποιείται η οικιακή εργασία και οι λεγόμενες «συνοδευτικές διαδρομές» σε διάφορες χωροχρονικές κλίμακες ανάγνωσης και εξέλιξης της πόλης;

Πώς όλο αυτό το πλέγμα ποικίλων πρακτικών και δραστηριοτήτων, που συμπυκνώνεται με τον όρο της «φροντίδας», συν-διαμορφώνεται και αλληλοεπιδρά μέσα σε ένα ευρύτερο δίκτυο κοινωνικών και οικονομικών σχέσεων που συγκροτούν την πόλη;

Πώς ντόπιες και μετανάστριες γυναίκες οικοδόμησαν τρόπους συμβίωσης και κοινωνικής συνοχής; Πώς συνέβαλλαν με τις καθημερινές πρακτικές τους στη συγκρότηση της πόλης ως τόπου συνάντησης και συνύπαρξης πολλαπλών ταυτοτήτων;

Ανιχνεύοντας διαρκώς απαντήσεις σε τέτοια ζητήματα, δεν πρέπει να ξεχνάμε ένα βασικό διακύβευμα που παραμένει πάντα ανοιχτό, έτσι όπως το έθετε και η Doreen Massey μέσα από το έργο της: για το πώς «ζούμε» τις θεωρητικές μας προτάσεις, υπερβαίνοντας τις βεβαιότητες και τις βολικές συμβάσεις, για την ανάγκη να προσγειωνόμαστε στο πεδίο και να ανιχνεύουμε πώς αυτά που ισχυριζόμαστε στη θεωρία, τα βιώνουν οι άλλοι άνθρωποι στην πραγματικότητα.

Βιβλίο: "100 χρόνια Ηλιούπολη", του Πάνου Τότσικα

Πάνος Τότσικας 

100 χρόνια Ηλιούπολη

Περιδιαβαίνοντας την ιστορία της Ηλιούπολης

Ανθολογια κειμένων

Ελεύθερη διακίνηση του βιβλίου

 

Ομόφωνη απόφαση του ΣΑΔΑΣ Τμ. Αττικής για τη βαθμολόγηση του γραμμικού σχεδίου

ΑΠ 4725/24.06.2025 

Προς: Υπουργό Παιδείας Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, κα Σοφία Ζαχαράκη 

Ανδρέα Παπανδρέου 37, 15180 Μαρούσι 

Αξιότιμη κυρία Υπουργέ, 

Σε συνέχεια των με ΑΠ 4419/18.12.2024 και με ΑΠ 4345/09.10.2024 αποφάσεων μας ως ΣΑΔΑΣ Τμ. Αττικής και λαμβάνοντας υπόψη την πρόσφατη απόφαση της Κοσμητείας της Αρχιτεκτονικής Σχολής ΕΜΠ με θέμα τη βαθμολόγηση των ειδικών μαθημάτων Γραμμικού και Ελευθέρου Σχεδίου, αιτούμαστε άμεσα συνάντηση με το Υπουργείο σας προκειμένου να θέσουμε ζητήματα των αρχιτεκτόνων που εργάζονται στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. 

Από το 2018 ως σήμερα έχουν λάβει χώρα μια σειρά από αλλαγές που αφορούν τους αρχιτέκτονες της εκπαίδευσης: 

• ενοποίηση ειδικοτήτων το 2018 (δημιουργία του ενιαίου κλάδου ΠΕ81 στον οποίο συνυπάρχουν πολιτικοί μηχανικοί και τοπογράφοι) και συνεπακόλουθη μείωση των αναθέσεων μαθημάτων στους αρχιτέκτονες μηχανικούς, 

• κατάργηση των μαθημάτων επιλογής το 2020 – μεταξύ των οποίων του γραμμικού και ελεύθερου σχεδίου, 

• τροποποίηση των αναθέσεων στην ειδικότητα Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής στις ΣΑΕΚ το 2024 με ουσιαστικό αποκλεισμό των αρχιτεκτόνων και 

• πρόσφατη αλλαγή του νομικού πλαισίου περί βαθμολόγησης του Γραμμικού Σχεδίου στις πανελλαδικές εξετάσεις από το σύνολο της ενιαίας ειδικότητας ΠΕ81 (δηλαδή και πολιτικούς μηχανικούς και τοπογράφους). 

Οι αλλαγές αυτές οδηγούν σταθερά στη συρρίκνωση του αριθμού των αρχιτεκτόνων μηχανικών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, θέτοντας ζητήματα απαξίωσης των σπουδών και των διπλωμάτων και περιορισμού των επαγγελματικών (αλλά και εργασιακών) δικαιωμάτων των μελών του Συλλόγου μας. 

Ο Σύλλογός μας, με τις προαναφερθείσες αποφάσεις, ανέδειξε έγκαιρα το πρόβλημα που θα προέκυπτε από όλα τα παραπάνω για το πανελλαδικώς εξεταζόμενο μάθημα του Γραμμικού Σχεδίου: φτάσαμε σήμερα, τον Ιούνιο του 2025 να είναι πολύ δύσκολο να στελεχωθούν τα εξεταστικά και βαθμολογικά κέντρα της χώρας, με αρχιτέκτονες εκπαιδευτικούς. Τελικά πληττόμενοι/ες από αυτή την κατάσταση είναι οι μαθητές/τριες. Η κατάσταση πρόκειται να επιδεινωθεί ραγδαία τα επόμενα χρόνια, όταν η έλλειψη αρχιτεκτόνων εκπαιδευτικών θα οδηγήσει αναπόφευκτα στη συμμετοχή πολιτικών μηχανικών και τοπογράφων στην εξέταση και βαθμολόγηση του σχεδίου, οι οποίοι, όχι μόνο δεν θα το έχουν διδαχθεί επαρκώς αλλά, επιπλέον, δεν θα το έχουν διδάξει, εφόσον το μάθημα έχει καταργηθεί. Σημειώνεται ότι το «αρχιτεκτονικό σχέδιο» που είναι μάθημα των ΕΠΑΛ, δεν είναι το ίδιο μάθημα με το γραμμικό σχέδιο, το οποίο είναι ειδικό μάθημα, προαπαιτούμενο για την εισαγωγή των υποψηφίων στις αρχιτεκτονικές σχολές. 

Για την αντιμετώπιση του προβλήματος που έχει προκύψει και είναι κρίσιμο για την αξιοπιστία των πανελλαδικών εξετάσεων, χρειάζεται η επαναφορά των μαθημάτων σχεδίου στο ωρολόγιο πρόγραμμα των γενικών λυκείων και η διαφοροποίηση της ειδικότητας των αρχιτεκτόνων εντός του ενοποιημένου κλάδου ως προς τις αναθέσεις. Με τα δύο αυτά μέτρα θα γίνει εφικτή η πρόσληψη αρχιτεκτόνων που, όπως προκύπτει από τα προγράμματα σπουδών των σχολών τους, είναι οι καθ’ ύλη αρμόδιοι για τη διδασκαλία του γραμμικού σχεδίου και για τη βαθμολόγησή του σε πανελλαδικό επίπεδο, ώστε να στελεχωθούν τα βαθμολογικά κέντρα. 

Το ζητούμενο δεν είναι ο ανταγωνισμός μεταξύ ειδικοτήτων περί επάρκειας προσόντων, αλλά ένα σχολείο που θα μεριμνά για την ύπαρξη όλων των αναγκαίων ειδικοτήτων και μαθημάτων, προς όφελος των μαθητών. Οι αναθέσεις των μαθημάτων πρέπει να γίνονται ορθολογικά και με βάση τις σπουδές κάθε ειδικότητας, έτσι ώστε η παρεχόμενη εκπαίδευση, και ειδικά η πολύπαθη επαγγελματική εκπαίδευση, να είναι αξιόπιστη και εξειδικευμένη και να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες. 

Η παρουσία των αρχιτεκτόνων μηχανικών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, εκτός από το να διασφαλίζει την ομαλή διεξαγωγή των εξετάσεων, εμπλουτίζει το περιεχόμενό της, ενώ η διδασκαλία των σχεδίων καλλιεργεί την παραγωγική μάθηση και τη δημιουργικότητα και παρέχει ευρύτερη παιδεία σε θέματα χώρου, αισθητικής και αρχιτεκτονικής. 

Για τους παραπάνω λόγους, ζητάμε: 

• την επαναφορά της διδασκαλίας των μαθημάτων γραμμικού και ελεύθερου σχεδίου στη Β΄ και στη Γ΄ τάξη του Γενικού Λυκείου, 

• την επαναφορά της Α΄ ανάθεσης όλων των μαθημάτων που αφαιρέθηκαν από τους αρχιτέκτονες μηχανικούς σε ΓΕΛ, ΕΠΑΛ και ΣΑΕΚ (γραμμικό σχέδιο, ελεύθερο σχέδιο, ιστορία τέχνης, αρχές σύνθεσης και πολλά ακόμη ανά ειδικότητα), 

• την πρόσληψη αρχιτεκτόνων μηχανικών για την κάλυψη όλων των παραπάνω αναθέσεων, 

ζητήματα τα οποία επείγει να συζητήσουμε δια ζώσης. 

Ευελπιστούμε στην άμεση ανταπόκρισή σας στο αίτημά μας αυτό.

Μονοήμερο Δράσεων στο Κάτω Πολυτεχνείο ενάντια στα νέα μέτρα επιτήρησης και ελέγχου στις σχολές

Παρασκευή 27 Ιουνίου στις 5:00μ.μ.

Εκδήλωση από τους Πρωτοβουλία ΜΠΤΧ & ΥΔ Αρχιτεκτονικής ΕΜΠ και Εκτός Κλίμακας Attack

Εδώ και δύο χρόνια, η Πρυτανική αρχή του ΕΜΠ έχει εφαρμόσει μία σειρά κατασταλτικών μέτρων σε όλους τους χώρους του Ιδρύματος, πρωτοστατώντας στις εξαγγελίες της κυβέρνησης για καταστολή, επιτήρηση και έλεγχο μέσα στα πανεπιστήμια. Η εγκατάσταση καμερών έρχεται σε μία συνθήκη που αφίσες και πανό κατεβαίνουν άμεσα, πολιτικές συγκεντρώσεις, εκδηλώσεις και δράσεις ποινικοποιούνται και απαγορεύονται, καταλήψεις και αυτοδιαχειριζόμενοι χώροι εκκενώνονται και περνούν στα χέρια ιδιωτών, πειθαρχικά και μηνύσεις ακόμα και για αναγραφή συνθημάτων ή συνδικαλιστικών παρεμβάσεων (βλ.Βραδιά του Ερευνητή).

Στο πλαίσιο αυτό, επιβάλλονται συγκεκριμένες αλλαγές τόσο στο χώρο και στην διαχείριση του, όσο και στην πρόσβαση στις σχολές. Πιο συγκεκριμένα, στο κάτω Πολυτεχνείο μετά τις εκκενώσεις αυτοδιαχειριζόμενων χώρων, την καταστροφή των υπαίθριων καθιστικών που είχαν κατασκευαστεί από φοιτήτριες/ες, το αδικαιολόγητο κλείσιμο της κύριας πύλης επί της Στουρνάρη, το αντιεκπαιδευτικό και αντικοινωνικό κλείσιμο της σχολής τα ΣΚ και μετά τις 21.00 τις καθημερινές, τα εκδικητικά λοκ-άουτ με στόχο την παρεμπόδιση εκδηλώσεων, το επ’αόριστον κλείδωμα του κτιρίου Γκίνη, φτάνουμε στην εγκατάσταση καμερών περιμετρικά του ιδρύματος, με την Πρυτανεία να εξαγγέλλει την επέκταση τους και στο εσωτερικό τους(!)

Τα παραπάνω δεν εντάσσονται μόνο σε μία προσωποπαγή Πρυτανική Αρχή αλλά ακολουθούν μια ευρύτερη πολιτική εκπαιδευτικής αναδιάρθρωσης. Απαραίτητο στοιχείο είναι η πολιτική αποστείρωση των πανεπιστημιακών χώρων από κάθε είδους κριτική σκέψη, αμφισβήτηση και αντίσταση και η διαμόρφωση ενός πειθαρχημένου σώματος φοιτητ(ρι)ών και εργαζομένων, γαλουχημένο στις αξίες του ανταγωνισμού και του ατομικισμού. Οραματίζονται την περαιτέρω σύνδεση της εκπαίδευσης και της έρευνας με την ιδιωτική κερδοφορία, τη βιομηχανία πολέμου, την κοινωνική επιτήρηση και την κρατική καταστολή.

Για την επίτευξη των παραπάνω συνθηκών, είναι αναγκαία η ίδια η αναδιάρθρωση του χώρου, προς χάριν της ‘’ασφάλειας’, στερώντας βασικές ελευθερίες. Η εγκατάσταση καμερών έρχεται να ενισχύσει το αίσθημα συνεχούς παρακολούθησης -και κατ’επέκταση φόβου- μέσα σε ένα χώρο που διαχρονικά αποτελεί πεδίο κοινωνικών, πολιτικών και πολιτιστικών διεργασιών.

Κόντρα σε ένα Πολυτεχνείο μουσειακό έκθεμα στα χέρια ιδιωτών και τουριστών, εμείς διεκδικούμε ένα Πολυτεχνείο ζωντανό, ανοιχτό, ανάχωμα σε όποια αντιδραστική πολιτική επιχειρείται να εφαρμοστεί στους πανεπιστημιακούς χώρους και την πόλη.

Ως Συντονισμός Κάτω Πολυτεχνείου καλούμε σε μονοήμερο δράσεων ενάντια στα νέα μέτρα επιτήρησης και ελέγχου στις σχολές την Παρασκευή 27/6 στο προαύλιο του Κάτω Πολυτεχνείου.

Πρόγραμμα Μονόημερου Δράσεων

17:00 Μικροφωνική

18:00 Πολιτική εκδήλωση

"σχέδια ασφαλείας" - κάμερες - απόδραση από την "ανασφάλεια"

Ομιλήτριες και ομιλητές :
Δάφνη Καράβολα, Δημοσιογράφος Reported United
Γιώργος Κανδύλης, ερευνητής ΕΚΚΕ, συνδιδάσκων στο τμήμα Πολεοδομίας και Χωροταξίας
Θανάσης Λάγιος, Διδάκτωρ φιλοσοφίας ΕΚΠΑ
+Παρέμβαση από υποψ. διδακτόρισσα από τις ΗΠΑ

ακολουθούν παρεμβάσεις και συζήτηση

21:00 Μπαρ οικονομικής ενίσχυσης ατόμων που διώκονται απο τη Πρυτανεία ΕΜΠ

Συντονισμός Κάτω Πολυτεχνείου

Μονοήμερο Δράσεων στο Κάτω Πολυτεχνείο ενάντια στα νέα μέτρα επιτήρησης και ελέγχου στις σχολές

Έφυγε η Βάννα Σφακιανάκη

Η Βάννα, παιδί των πλούσιων μεταδικτατορικών κοινωνικών και πολιτικών διεργασιών, αποτέλεσε μια μοναδική περίπτωση μαχόμενου επιστήμονα από όποια θέση βρέθηκε.

Σπούδασε στη Φλωρεντία Αρχιτεκτονική, απασχολήθηκε ως ελεύθερη επαγγελματίας, αλλά και ως Δημόσια Υπάλληλος από το 1991 έως τη συνταξιοδότηση της, ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την "επέλαση της «πράσινης ανάπτυξης» κατ’ εικόνα και ομοίωση της νεοφιλελεύθερης «ανάπτυξης»".

Ενεργή τόσο στους φορείς των Μηχανικών (ΤΕΕ, ΕΜΔΥΔΑΣ κλπ), όσο και κυρίως στα κοινωνικά κινήματα πολιτών στην αγαπημένη της Κρήτη και το Ηράκλειο.  

Οι επεξεργασίες της και οι δημοσιεύσεις της για τα θέματα περιβάλλοντος, χωροταξίας, αρχιτεκτονικής και ενέργειας αποτελούσαν μοναδική πηγή ενημέρωσης και διαμόρφωσης άποψης με επιστημονική επάρκεια, λαϊκό λόγο και κινηματική κατεύθυνση. Μικρό μέρους τους είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα της

https://www.vannasfakianaki.gr/

αλλά και στο Δρόμο της Αριστεράς όπου τακτικά αρθογραφούσε

https://edromos.gr/tag/%ce%b2%ce%ac%ce%bd%ce%bd%ce%b1-%cf%83%cf%86%ce%b1%ce%ba%ce%b9%ce%b1%ce%bd%ce%ac%ce%ba%ce%b7/

αλλά και στις ιστοσελίδες των ΑΜΑΚ και της συσπείρωσης

https://amak.gr/

https://syspeirosiaristeronmihanikon.blogspot.com/search?q=%CF%83%CF%86%CE%B1%CE%BA%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BA%CE%B7+%CE%B2%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%B1

Η σταθερή της επιδίωξη για ανοικτές και συνθετικές διαδικασίες, ανεξαρτησία από κρατικούς και κομματικούς φορείς, ενότητα στη βάση των προβλημάτων χαρακτήρισε όλη της τη διαδρομή. Η Βάννα αποτέλεσε για πολλούς από εμάς ένα πρότυπο για το πώς μπορεί να συνδυαστεί η αταλάντευτη αριστερή τοποθέτηση με τον τεκμηριωμένο επιστημονικό λόγο και τη μαζική απεύθυνση.

Και όλα αυτά κάνουν την ξαφνική της απώλεια ακόμα πιο οδυνηρή...

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΑΔΑΣ ΤΜ. ΑΤΤΙΚΗΣ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΣΗ ΣΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΩΞΗ ΣΥΝΑΔΕΛΦΩΝ

Από τη διαβούλευση στη βούληση

 Ή τι να περιμένουμε από τη νέα πρωτοβουλία του Δήμου Αθηναίων για τη στέγη

της Τόνιας Κατερίνη, μέλος της Συσπείρωσης Αριστερών Αρχιτεκτόνων & πρώην πρόεδρος του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ

Στις 17 και 18 Μαΐου ο Δήμος Αθηναίων, στο πλαίσιο της διεθνούς πρωτοβουλίας OGP local (Open government partnership), στην οποία εντάχθηκε πρόσφατα, οργάνωσε 4 ανοιχτά εργαστήρια με διαφορετικές θεματικές στη βάση της συμμετοχής κοινωνικών συλλογικοτήτων, οργανώσεων και πολιτών που ασχολούνται ενεργά με τα αντίστοιχα θέματα. Στόχος της συνάντησης ήταν η διατύπωση προτάσεων παρέμβασης που θα έπρεπε και θα μπορούσε να υιοθετήσει ο Δήμος και θα διαμορφώσουν ένα πλαίσιο δράσης για τα επόμενα δύο χρόνια. Σε πρώτη φάση κάθε εργαστήριο θα μπορούσε να προτείνει μια δράση.

Στο δεύτερο εργαστήριο με θέμα «Στέγαση και βιώσιμη ανάπτυξη» συμμετείχαμε εκ μέρους της Ενωτικής Πρωτοβουλίας κατά των Πλειστηριασμών, επειδή πιστεύουμε ότι οι Δήμοι θα μπορούσαν να συμβάλουν σημαντικά στα ζητήματα στέγης σε πολλά επίπεδα, παρότι ως σήμερα δεν το κάνουν, και το άνοιγμα κάποιου διαλόγου είναι πάντα ενδιαφέρον.

Τα σημεία που αναδείχτηκαν σε σχέση με πρωτοβουλίες που θα μπορούσε να πάρει ο Δήμος είναι πολλά και σημαντικά: Καταγραφή των στεγαστικών αναγκών των δημοτών με γραφεία εντός Δήμου όπου οι πολίτες θα δηλώνουν την ανάγκη τους για εύρεση κατοικίας. Καταγραφή των κενών ακινήτων δημόσιων και ιδιωτικών εντός Δήμου, δημιουργία δικτύου ιδιοκτητών που θέλουν να διαθέσουν ακίνητα για κοινωνική κατοικία με χρήση κάποιων κινήτρων, δημιουργία help desk για τους πολίτες που αντιμετωπίζουν προβλήματα ως υπερχρεωμένα νοικοκυριά με απειλή πλειστηριασμού ή έξωσης, καταγραφή γης που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή κοινωνικής κατοικίας, αλλά και για την δημιουργία κοινοχρήστων χώρων. Υποστήριξη από τον Δήμο για τη δημιουργία ενός πιλοτικού προγράμματος συνεταιριστικής κατοικίας, επέκταση των προγραμμάτων φιλοξενίας μεταναστών και προσφύγων, κατάργηση του airbnb ή δραστικός περιορισμός του ανάλογα με την περιοχή και τέλος θεσμοθέτηση συνελεύσεων γειτονιάς, οι οποίες σε μόνιμη βάση θα συζητούν και θα αναδεικνύουν τα προβλήματα και τις ανάγκες της περιοχής τους και θα προτείνουν λύσεις προς τον Δήμο. Με την ολοκλήρωση των προτάσεων όλα τα παρόντα άτομα ψήφισαν τις προτάσεις που πιστεύουν ότι πρέπει να μπουν σε προτεραιότητα και υπερψηφίστηκαν τα τρία πρώτα θέματα που αφορούν την καταγραφή των αναγκών και της προσφοράς.

Όλα τα παραπάνω δεν είναι πρωτότυπα και αποτελούν μαζί και με άλλα σημεία και εξειδικεύσεις προτάσεις των κινημάτων στέγης διαχρονικά, αλλά πολύ περισσότερο την τελευταία δεκαετία κατά την οποία το ζήτημα της στέγης στην Ελλάδα αλλά και στην Αθήνα ειδικότερα αναδεικνύεται σε κεντρικό θέμα που απασχολεί και επιβαρύνει δυσβάσταχτα τα νοικοκυριά. Με την πτώση της ιδιοκατοίκησης, την αύξηση της τουριστικοποίησης και της χρηματιστικοποίησης της στέγης και με την πλήρη απουσία κοινωνικών πολιτικών κατοικίας η Ελλάδα αναδεικνύεται πλέον σε μια από τις χώρες της Ευρώπης με τις δυσμενέστερες συνθήκες στέγασης.

Μέχρι σήμερα η τοπική αυτοδιοίκηση στην Ελλάδα και λόγω του ελλειμματικού θεσμικού και χρηματοδοτικού τοπίου, δεν έχει πάρει σοβαρές πρωτοβουλίες για το ζήτημα της στέγης. Ο δήμος Αθηναίων δηλώνει ότι αναγνωρίζει πως «η στέγη είναι δικαίωμα!» Για να υλοποιηθεί οτιδήποτε από τα παραπάνω δεν αρκεί να φτιαχτεί μια ομάδα δουλειάς ή να γίνουν δυο-τρεις εκδηλώσεις. Χρειάζεται συστηματική επικοινωνία με τους δημότες ώστε η συμμετοχική διακυβέρνηση να μην είναι απλώς επικοινωνιακό εργαλείο ή πολύ χειρότερα νομιμοποιητικό μέσον σε προβληματικές αποφάσεις (βλέπε παλαιότερα την προσχηματική διαβούλευση για την αγορά της Κυψέλης), αλλά τρόπος λειτουργίας της πόλης που θα συνοδεύεται από δέσμευση με αποφάσεις του Δημοτικού Συμβούλιου για άμεση προώθηση όσο περισσότερων πεδίων παρέμβασης που αφορούν το στεγαστικό και όχι μόνο.

Από τη διαβούλευση στη βούληση

Σκέψεις πάνω στη σύγχρονη αρχιτεκτονική

του Τάση Παπαϊωάννου, Αρχιτέκτονα-ομότιμου καθηγητή Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ

Έγχρωμα μολύβια σε χαρτί | ΤΑΣΗΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ

Παρατηρώ τα κτίρια που χτίζονται ολόγυρα. Μορφές αλλόκοτες, κραυγαλέες, φανταχτερές, σαν να θέλουν να τραβήξουν πάση θυσία πάνω τους την προσοχή των περαστικών. Η σύγχρονη αρχιτεκτονική έχει αλλάξει τόσο σε σχέση με την ίδια τη συνθετική διαδικασία κατά τη διάρκεια μιας αρχιτεκτονικής μελέτης όσο και με τον τρόπο άσκησης του επαγγέλματός μας. Σκέφτομαι συχνά προς τα πού οδεύει η ελληνική αρχιτεκτονική σήμερα, μέσα σ’ αυτό το εξαιρετικά ρευστό και παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον στο οποίο ζούμε. Αν είναι όλο κι όλο αυτό που έχει να επιδείξει, μήπως έχει χάσει τελικά κάθε τι που τη συνέδεε με τις πραγματικές και ουσιαστικές ανάγκες του κόσμου;

Μια τεράστια αλλαγή που έχει συντελεστεί τα τελευταία χρόνια είναι ο τρόπος που δουλεύουμε οι αρχιτέκτονες. Η καταγραφή των πρώτων σκέψεων δεν γίνεται πια άμεσα πάνω στη λευκή επιφάνεια του χαρτιού, αλλά διαμεσολαβείται από την οθόνη του κομπιούτερ, από την αρχική ακόμη φάση απεικόνισης της κεντρικής ιδέας του κτιρίου. Τα πρόχειρα και αφαιρετικά σκίτσα με το μολύβι ολοένα και σπανίζουν. Δεν αποτελούν πια εκείνο το πολύτιμο «εργαλείο» με το οποίο ο αρχιτέκτονας «αιχμαλωτίζει» τη γρήγορη και συνεχώς διαφεύγουσα επινόηση της στιγμής. Θαρρείς κι η φαντασία διαρκώς στερεύει. Στεγνώνει και εξατμίζεται πριν καλά καλά εμφανιστεί. Η δύναμη της εικόνας είναι τέτοια που έχει σχεδόν ακυρώσει την επίπονη και βασανιστική, αλλά τόσο σημαντική δημιουργική διαδικασία γέννησης της αρχιτεκτονικής ιδέας.

Τώρα, όπως μαθαίνω από νεότερους συναδέλφους, άλλοι όροι χρησιμοποιούνται για την αρχική φάση της αρχιτεκτονικής σύνθεσης. Νέες λέξεις περιγράφουν αυτή την κρίσιμη φάση της μελέτης ενός έργου, όπως π.χ. η λέξη inspiration. Και από τι εξαρτάται η περιβόητη έμπνευση; Η συνήθης πλέον πρακτική είναι να ανατρέχει ο αρχιτέκτων (πριν ακόμη τραβήξει την πρώτη μολυβιά) στο διαδίκτυο και από εκεί να αλιεύει εικόνες υπαρκτών ή όχι κτιρίων, δημιουργώντας έναν κατάλογο εικόνων, ασύνδετων μεταξύ τους, οι οποίες χρησιμοποιούνται ως παραδείγματα και πηγές άντλησης ιδεών. Σαν να διαλέγει από ένα δειγματολόγιο μορφών, λίγο από τη μια, κάτι άλλο από την άλλη, μια μεμονωμένη λεπτομέρεια από κάποια τρίτη, για το πώς θα μπορούσε να είναι αυτό που θα σχεδιάσει.

Η «σύνθεση» έχει χάσει αυτό που τη χαρακτήριζε στο παρελθόν ως συνολικό και αδιαίρετο φαινόμενο. Το κτίριο έτσι προκύπτει από έναν αχταρμά «έτοιμων» μορφών. Μια τεχνητή και άκαρπη συγκόλληση παράταιρων λεπτομερειών, ένα κολάζ άσχετων μεταξύ τους μορφών στον χώρο: μια στέγη από εδώ, ένα μπαλκόνι από εκεί, ένα στέγαστρο παραδίπλα. Ποιος ξέρει: ίσως η αντι-συνθετική αυτή διαδικασία να είναι ό,τι έχει κληροδοτήσει στις νέες γενιές ο κακώς νοούμενος μεταμοντερνισμός. Πιθανόν αυτό να εξηγεί από μια πλευρά και τις αλλοπρόσαλλες μορφές κτιρίων που βλέπουμε τελευταία να χτίζονται τόσο στον τόπο μας όσο και διεθνώς. Πλαδαρές, ασύντακτες, ανούσιες, που δεν υπακούουν σε κανέναν εσωτερικό κανόνα. Απλώς μια επίδειξη αχαλίνωτης και αβαθούς μορφοπλασίας.

Νιώθεις ότι η ισχύς της εικόνας χειραγωγεί τη φαντασία, την ευνουχίζει και τελικά την εκμηδενίζει. Το νέο δεν το χαρακτηρίζει πλέον καμιά καινοτομία, καμιά ουσιαστική και ζωογόνα «εκκεντρικότητα». Σκέφτομαι ότι αυτός ο τρόπος «σύνθεσης», ο οποίος διδάσκεται μάλιστα ως εκπαιδευτική μέθοδος και σε αρκετές σχολές αρχιτεκτόνων, συνιστά τον ορισμό της «απο- σύνθεσης»! Γιατί αρχιτεκτονική σύνθεση σημαίνει να ψάχνεις να βρεις τον δρόμο σου στο σκοτάδι κρατώντας ένα «κερί που τρεμοσβήνει» κι όχι να πορεύεσαι ξέγνοιαστος και περιχαρής σε μια ολοφώτιστη και ασφαλή λεωφόρο.

Το να αλλάζει και να εξελίσσεται η αρχιτεκτονική στο πέρασμα του χρόνου είναι απολύτως φυσικό και αναμενόμενο. Η σύγχρονη αρχιτεκτονική έχει κερδίσει από τις αλματώδεις τεχνολογικές κατακτήσεις και τις τεράστιες δυνατότητες που προσφέρουν τα ψηφιακά προγράμματα σχεδίασης και τα νέα υλικά δόμησης με τις εξαιρετικές ιδιότητες που έχουν. Ομως την ίδια στιγμή, δεν πρέπει, νομίζω, να μας παρασέρνει ο ενθουσιασμός και να παραβλέπουμε αυτά που κινδυνεύουμε να χάσουμε. Μην τυχόν, δηλαδή, στην προσπάθεια για έναν συνεχή νεωτερισμό και στο κυνήγι μιας συνεχούς πρωτοτυπίας, θυσιάσουμε την «ψυχή» της αρχιτεκτονικής. Τον αναστοχασμό που τόσο έχει ανάγκη η τέχνη μας. Γιατί ισχύει και στη δουλειά μας ακριβώς αυτό που είχε γράψει ο Σεφέρης για την ποίηση: «Μορφή και περιεχόμενο είναι το ίδιο πράγμα, γιατί όταν αλλάζει η μορφή αλλάζει, ουσιαστικά, και το περιεχόμενο»*.

Με την «κοπτοραπτική» των μορφών διαλύουμε και το περιεχόμενο, ακυρώνοντας στην πράξη την ίδια την υπόσταση της αρχιτεκτονικής και το γεγονός ότι είναι η κατ’ εξοχήν «εξυπηρετική τέχνη». Ταυτόχρονα όμως, κινδυνεύουμε να χάσουμε και κάτι από τη «μαγεία» και την ομορφιά της δουλειάς μας: τη χαρά της δημιουργίας. Είναι άλλο πράγμα να βλασταίνει το νέο πάνω στο χώμα το ποτισμένο από τα έργα του παρελθόντος και τελείως διαφορετικό να αντιγράφουμε άκριτα κομμάτια των έργων αυτών και να τα μεταφέρουμε αυτούσια ή κάπως παραλλαγμένα στο δικό μας έργο. Τότε δεν πρόκειται προφανώς για «inspiration», αφού η έμπνευση έχει ακυρωθεί εν τη γενέσει της.

Η έμπνευση δεν εκκινεί μόνον από τις φαντασμαγορικές, αλλά άψυχες εικόνες του διαδικτύου ή παλαιότερα των ιλουστρασιόν περιοδικών. Κυρίως «αρδεύεται» από αυτά που μοιράζεται κάθε φορά ο αρχιτέκτονας με τον εργοδότη του έργου που του εμπιστεύτηκε τον σχεδιασμό του σπιτιού του. Μέσα απ’ αυτή τη συμμετοχική, από κοινού συνθετική διαδικασία, ξεπηδούν οι πιο ρηξικέλευθες ιδέες. «Δοχείο ζωής» είναι το σπίτι, δοχείο που παίρνει μορφή από τους ανθρώπους που το κατοικούν - όχι το αντίστροφο. Νεωτερισμός στην αρχιτεκτονική σημαίνει να μπορέσουμε να εκφράσουμε στον χώρο και σε κάθε ιστορική συγκυρία τον τρόπο ζωής και τις πραγματικές ανάγκες των ανθρώπων. Τότε μόνο δικαιώνεται στην ουσία η επιστήμη και η τέχνη μας.

*Γιώργος Σεφέρης, Ερωτόκριτος, Δοκιμές, Ικαρος, Αθήνα 1992

Σκέψεις πάνω στη σύγχρονη αρχιτεκτονική

Επιστολή διαμαρτυρίας της Κοσμητείας της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχ/κών ΕΜΠ προς την Υπουργό Παιδείας για την αποδόμηση του θεσμικού πλαισίου εξέτασης και βαθμολόγησης των ειδικών μαθημάτων

Η Κοσμητεία της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ εκφράζει την έντονη διαμαρτυρία της για την αποδόμηση του θεσμικού πλαισίου εξέτασης και βαθμολόγησης των ειδικών μαθημάτων «Γραμμικό Σχέδιο» και «Ελεύθερο Σχέδιο».

Ακολουθεί η επιστολή που εστάλη σήμερα (16.06.2025) από την Κοσμητεία της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχ. ΕΜΠ προς την Υπουργό Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού.

Αθήνα, 16/6/2025

Αριθ. Πρωτ.: 29487

Προς:   

Την Υπουργό Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Κοινοπ.: 

- Γραφείο Γ.Γ. Ανώτατης Εκπαίδευσης

- Γραφείο Πρύτανη ΕΜΠ

- Γραφείο Αντιπρύτανη Ακαδημαϊκών Υποθέσεων και Δια Βίου Εκπαίδευσης

- Κοσμήτορα Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Χανίων

- Πρόεδρους Τμημάτων Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΑΠΘ, ΠΘ, Πατρών, ΔΠΘ και Παν. Ιωαννίνων

Θέμα: Έντονη διαμαρτυρία της Κοσμητείας της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ για την αποδόμηση του θεσμικού πλαισίου εξέτασης και βαθμολόγησης των ειδικών μαθημάτων «Γραμμικό Σχέδιο» και «Ελεύθερο Σχέδιο».

Αξιότιμη κυρία Υπουργέ,

Η Κοσμητεία της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου εκφράζει την έντονη ανησυχία και διαμαρτυρία της για τις πρόσφατες τροποποιήσεις στο θεσμικό πλαίσιο που διέπει τη διαδικασία εξέτασης και βαθμολόγησης των ειδικών μαθημάτων «Γραμμικό Σχέδιο» και «Ελεύθερο Σχέδιο» στο πλαίσιο των Πανελλαδικών Εξετάσεων.

Πιο συγκεκριμένα, με την έκδοση του ΦΕΚ 7261 Β’/31-12-2024, τροποποιήθηκε η σύνθεση των επιτροπών εξέτασης και βαθμολόγησης του ειδικού μαθήματος «Γραμμικό Σχέδιο», επιτρέποντας πλέον τη συμμετοχή μη Αρχιτεκτόνων εκπαιδευτικών —όπως Πολιτικών Μηχανικών και Αγρονόμων-Τοπογράφων— γεγονός που συνιστά σημαντική παρέκκλιση από την πάγια πρακτική των τελευταίων 32 ετών.

Από το 1993 έως και σήμερα, η στελέχωση των βαθμολογικών κέντρων γινόταν αποκλειστικά από Αρχιτέκτονες Μηχανικούς, με βάση επιστημονικά τεκμηριωμένα και παιδαγωγικά αποδεκτά κριτήρια:

• Οι ίδιοι έχουν εξεταστεί κατά την εισαγωγή τους σε Σχολές Αρχιτεκτονικής σε αυτά ακριβώς τα μαθήματα.

• Το Γραμμικό και το Ελεύθερο Σχέδιο αποτελούν θεμελιώδη εργαλεία των σπουδών, της σκέψης και της πρακτικής του αρχιτεκτονικού επαγγέλματος.

Η πρόσφατη ρύθμιση πλήττει την αξιοπιστία της διαδικασίας και υπονομεύει τη θεσμική εγκυρότητα της αξιολόγησης, ενώ ενισχύει την ανισότητα: εξεταστές χωρίς ουσιαστική συνάφεια με το αντικείμενο —συχνά με μόλις ένα ή δύο προπτυχιακά εξάμηνα σχεδίου— καλούνται να αξιολογήσουν υποψηφίους που έχουν αφιερώσει δύο ή και τρία έτη εντατικής προετοιμασίας σε απαιτητικές σχεδιαστικές δεξιότητες.

Αντίστοιχη ανησυχία εκφράζουμε και για το μάθημα του Ελεύθερου Σχεδίου. Παρότι η Σχολή μας έχει διαχρονικά συμβάλει στη στελέχωση των επιτροπών με αρχιτέκτονες και διδάσκοντες με αποδεδειγμένη εμπειρία, υπάρχουν βάσιμες καταγγελίες ότι πλέον επιλέγονται βαθμολογητές:

• που δεν έχουν ποτέ διδάξει το μάθημα, λόγω της κατάργησής του από το σχολικό πρόγραμμα,

• που δεν είναι κατ’ ανάγκην απόφοιτοι Σχολών Αρχιτεκτονικής (για το Γραμμικό Σχέδιο) ή Σχολών Καλών Τεχνών (για το Ελεύθερο Σχέδιο), ούτε διαθέτουν εμπειρία στο συγκεκριμένο αντικείμενο.

Υπενθυμίζουμε ότι η Σχολή μας, με ομόφωνο ψήφισμα της Συνέλευσης το 2020, είχε ήδη εκφράσει την έντονη αντίθεσή της στην κατάργηση της διδασκαλίας των μαθημάτων Γραμμικού και Ελεύθερου Σχεδίου από τα ωρολόγια προγράμματα του Γενικού Λυκείου, θεωρώντας πως η ενέργεια αυτή απαξιώνει μια κρίσιμη γνωστική περιοχή, απαραίτητη για την καλλιέργεια της οπτικοχωρικής αντίληψης και της σχεδιαστικής παιδείας των μαθητών.

Παρά την απομάκρυνση των μαθημάτων αυτών από τη δημόσια δευτεροβάθμια εκπαίδευση, η σημασία τους παραμένει αμείωτη. Αντιθέτως, οι επιδόσεις των υποψηφίων —εντός και εκτός εξετάσεων— καταδεικνύουν τη βαθιά προσήλωσή τους στην καλλιέργεια σχεδιαστικών δεξιοτήτων, σχεδόν αποκλειστικά μέσω ιδιωτικής προετοιμασίας, γεγονός που καθιστά επιτακτική την ανάγκη για αξιολόγηση υψηλού επιπέδου από ειδικούς.

Η Κοσμητεία της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ επαναλαμβάνει τη διάθεσή της να συμβάλει ενεργά στη διατήρηση του υψηλού επιπέδου εγκυρότητας και ακαδημαϊκής ποιότητας της εξέτασης των δύο αυτών μαθημάτων, παρέχοντας εξειδικευμένο προσωπικό όπου υπάρχουν πραγματικές ανάγκες.

Αιτούμαστε:

1. Την άμεση επαναφορά του αποκλειστικού δικαιώματος αξιολόγησης του μαθήματος «Γραμμικό Σχέδιο» σε εκπαιδευτικούς Αρχιτέκτονες Μηχανικούς με αποδεδειγμένη συνάφεια και εμπειρία στο αντικείμενο.

2. Τη διασφάλιση της συνάφειας των βαθμολογητών του Ελευθέρου Σχεδίου με το αντικείμενο, μέσω ελάχιστων προϋποθέσεων (π.χ. αποφοίτηση από Σχολή Καλών Τεχνών ή τεκμηριωμένη επαγγελματική/διδακτική εμπειρία).

3. Την επαναφορά της διδασκαλίας των μαθημάτων «Γραμμικό Σχέδιο» και «Ελεύθερο Σχέδιο» στα ωρολόγια προγράμματα των Γενικών Λυκείων, ώστε να διασφαλιστεί η ισότιμη πρόσβαση και η συστηματική εκπαίδευση των υποψηφίων που ενδιαφέρονται να ακολουθήσουν σπουδές στην αρχιτεκτονική ή τις εικαστικές τέχνες, και να μειωθεί η εξάρτηση από ιδιωτική φροντιστηριακή εκπαίδευση.

4. Τη συνολική επανεξέταση του θεσμικού πλαισίου για τα ειδικά μαθήματα, μέσα από ουσιαστική διαβούλευση με τα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα που απορροφούν τους υποψηφίους, με στόχο τη διασφάλιση της ποιότητας, της αντικειμενικότητας και της παιδαγωγικής εγκυρότητας των εξετάσεων.

Με εκτίμηση,

Η Κοσμητεία της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ

Κωνσταντίνα Καρβουντζή, Αν. Καθηγήτρια, Εκτελούσα χρέη Κοσμήτορα ΣΑΜ

Ματθαίος Παπαβασιλείου, Αν. Καθηγητής, Δ/ντής Τομέα Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού

Ελένη Χανιώτου, Καθηγήτρια, Δ/ντρια Τομέα Πολεοδομίας και Χωροταξίας

Ιωάννης Γρηγοριάδης, Καθηγητής, Δ/ντής Τομέα Αρχιτεκτονικής Γλώσσας, Επικοινωνίας και Σχεδιασμού

Κωνσταντίνος Κωστόπουλος, Αν. Καθηγητής, Δ/ντής Τομέα Συνθέσεων Τεχνολογικής Αιχμής

Δημήτρης Παπαϊωάννου, εκπρόσωπος ΕΤΕΠ

Εισήγηση της ΣΑΑ για τους "Αρχιτέκτονες στην εκπαίδευση" στη 2η Τακτική Αντιπροσωπεία ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, 07.12.2024

Ψήφισμα ανοιχτής συνέλευσης πανεπιστημιακών, ερευνητριών/ών για τη συνεχιζόμενη σφαγή στη Γάζα

Η πολιτική μαζικής εξόντωσης αμάχων (ανάμεσά τους και χιλιάδων παιδιών), ο βίαιος εκτοπισμός, η καταστροφή των βασικών υποδομών και ο αποκλεισμός κάθε ανθρωπιστικής βοήθειας προς τον δοκιμαζόμενο από τον λιμό και τις επιδημίες πληθυσμό στη Λωρίδα της Γάζας συνιστούν έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και πραγματική εθνοκάθαρση εις βάρος των Παλαιστινίων. Αποτελεί συνέχεια και συνέπεια της (νεο)αποικιοκρατικής πολιτικής των ΗΠΑ και των ευρωπαϊκών δυνάμεων, οι οποίες υποστηρίζουν το Ισραήλ πολιτικά, διπλωματικά, οικονομικά, στρατιωτικά και ηθικά.

Ταυτόχρονα, ένα αυστηρό σιωπητήριο έχει επιβληθεί στις ΗΠΑ και τις περισσότερες χώρες της ΕΕ, συνοδευόμενο από λογοκρισία, παραπληροφόρηση και σκληρή καταστολή εις βάρος όσων αντιδρούν, με συλλήψεις, απολύσεις και απελάσεις, με το βολικό επιχείρημα του «αντισημιτισμού»· ακόμα και εναντίον χιλιάδων εβραίων σε ολόκληρο τον κόσμο,  που αντιτίθενται στην πολιτική του Ισραήλ.

Η ελληνική κυβέρνηση αποδεικνύεται από τους πιο πιστούς συμμάχους του Νετανιάχου: απέχει από οποιαδήποτε καταδίκη της πολιτικής του (μέχρι και από το πρόσφατο ψήφισμα του ΟΗΕ για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα), διαφυλάττοντας ευλαβικά τη διμερή στρατιωτική συμμαχία, και ενθαρρύνει τις ισραηλινές επενδύσεις αλλά και τη συνεργασία μεταξύ ελληνικών πανεπιστημίων, ερευνητικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων ισραηλινών συμφερόντων, κυρίως στους τομείς της άμυνας και της ενέργειας.

Ως εργαζόμενες/οι σε ελληνικά πανεπιστημιακά και ερευνητικά ιδρύματα μαζί με συλλόγους διδασκόντων, διοικητικών υπαλλήλων, εκπαιδευτικών και φοιτητών από όλη την Ελλάδα συντασσόμαστε με εκατομμύρια ανθρώπων σε όλον τον κόσμο και εκατοντάδες διεθνείς οργανώσεις απαιτώντας:

• Άμεση κατάπαυση του πυρός και τερματισμό της γενοκτονίας στη Γάζα και της ισραηλινής κατοχής στα παλαιστινιακά εδάφη. Άμεση άρση όλων των εμποδίων στην παροχή βοήθειας προς τον πληθυσμό της Γάζας.
• Προστασία των ακαδημαϊκών και πολιτικών ελευθεριών όσων εκφράζονται ενάντια στην ισραηλινή πολιτική, εντός και εκτός Ισραήλ.
• Διακοπή κάθε είδους συνεργασίας μεταξύ των ελληνικών πανεπιστημιακών και ερευνητικών ιδρυμάτων και οποιουδήποτε κρατικού φορέα ή ιδιωτικής επιχείρησης του Ισραήλ. Καλούμε τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες στα πανεπιστήμια του Ισραήλ να καταδικάσουν ακόμη και τώρα τη θανατοπολιτική που εφαρμόζει το κράτος τους – πολλοί από αυτούς/ές το έχουν ήδη κάνει.

Δηλώνουμε επίσης την αμέριστη υποστήριξή μας στην «Πορεία προς τη Γάζα» ως εξαιρετικά σημαντική έκφραση ανθρωπισμού και αλληλεγγύης σε μια εποχή θανάτου, τρομοκρατίας και κυνισμού.

Το ψήφισμα αυτό είναι η πρώτη από τις πολλές κινήσεις που θα κάνουμε προκειμένου να μποϋκοτάρουμε αποτελεσματικά κάθε σχέση με το κράτος-απαρτχάιντ του Ισραήλ, και να αναγκάσουμε την ελληνική κυβέρνηση να αλλάξει στάση.

Η αισχύνη για τα όσα συμβαίνουν στην Παλαιστίνη θα βαραίνει για πάντα όχι μονάχα τον Νετανιάχου και τους υποστηρικτές του εντός κι εκτός Ισραήλ, αλλά όλες μας και όλους μας. Η ανθρωπότητα δεν αντέχει άλλους σιωπηλούς παρατηρητές. 

Ψήφισμα ανοιχτής συνέλευσης πανεπιστημιακών, ερευνητριών/ών για τη συνεχιζόμενη σφαγή στη Γάζα

Υπογράφουσες/οντες:

1. Έφη Αβδελά, ομ. καθηγήτρια, ΠΚ
2. Στάθης Αβραμιώτης, μεταδιδακτορικός ερευνητής, ΕΜΠ
3. Ειρήνη Αβραμοπούλου, αν. καθηγήτρια, ΠΠΚΠΕ
4. Ολυμπία Αγαλιανού, ΕΕΠ, ΕΚΠΑ
5. Αλίκη Αγγελίδου, αν. καθηγήτρια, ΠΠΚΠΕ
6. Βασιλεία Παγώνα Αγγελίνα, διοικητική υπάλληλος, ΔΠΘ
7. Γιώργος Αγγελόπουλος, αν. καθηγητής, ΑΠΘ
8. Θάνος Αγγελόπουλος, υπ. διδάκτορας, SSM
9. Γεωργία Αγγέλου, διοικητική υπάλληλος, ΔΠΘ
10. Άνθια Αγραβάνη, μεταδιδακτορική ερευνήτρια, ΠΠΚΠΕ
11. Σοφία Αδάμ, επ. καθηγήτρια, ΔΠΘ
12. Παναγιώτης Αδαμίδης, καθηγητής, ΔΙΠΑΕ
13. Χριστίνα Αδάμου, καθηγήτρια, ΑΠΘ
14. Αντώνης Αδελφίδης, διοικητικός υπάλληλος, ΔΠΘ
15. Γιώργος Αθανασιάδης, υπ. διδάκτορας, ΕΚΠΑ
16. Χάρης Αθανασιάδης, καθηγητής, ΠΠΚΠΕ
17. Αθηνά Αθανασίου, καθηγήτρια, ΠΠΚΠΕ
18. Ευαγγελία Αθανασίου, καθηγήτρια, ΑΠΘ
19. Αγγελική Αθανασοπούλου, επ. καθηγήτρια, ΠΠΚΠΕ
20. Ιωάννα Αθανασοπούλου, μέλος ΔΕΠ, ΙΠ
21. Άννα Αθανασούλη, υπ. διδακτόρισσα, ΠΚ
22. Ζακία Άκρα, εντεταλμένη διδάσκουσα, ΠΘ
23. Ευγενία Αλεξάκη, επ. καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
24. Κωνσταντίνα Αλεξάκη, μεταδιδακτορική ερευνήτρια, ΙΤΕ
25. Κωνσταντίνα Αλεξανδρίδου, υπ. διδακτόρισσα, ΔΠΘ
26. Σοφία Αλεξανδρίδου, διοικητική υπάλληλος, ΑΠΘ
27. Θανάσης Αλεξίου, καθηγητής, ΠΑΙΓ
28. Αλέξης Αλετράς, ομ. καθηγητής, ΠΠ
29. Αργύρης Αλτιπαρμάκης, ερευνητής, EUI
30. Σία Αναγνωστοπουλου, ιστορικός, ΠΠΚΠΕ
31. Χριστίνα Αναγνωστοπούλου, αν. καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
32. Βασίλης Αναστασιάδης, καθηγητής, ΠΑΙΓ
33. Κίμων Αναστασιάδης, ομ. καθηγητής, ΠΑΔΑ
34. Λευτέρης Αναστασίου, αν. καθηγητής, ΑΠΘ
35. Τάσος Αναστόπουλος, συνταξ. πανεπιστημιακός, ΑΠΘ
36. Αθανασία Ανδρεοπούλου, ΕΔΙΠ, ΠΔΜ
37. Γιώργος Ανδρέου, επ. καθηγητής, ΑΠΘ
38. Ελένη Ανδρέου, καθηγήτρια, ΠΘ
39. Γεωργία Ανδριανάκη, μεταδιδακτορική ερευνήτρια, ΕΛΜΕΠΑ
40. Κωνσταντινα Ανδριανοπουλου, ιστορικός, ΠΠΚΠΕ
41. Αθανασία Ανδριανοπούλου, ερευνήτρια, ΠΑΔΑ
42. Βασίλης Ανδριτσάνος, καθηγητής, ΠΑΔΑ
43. Αλεξάνδρα Ανδρούσου, καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
44. Σοφία Ανεζίρη, αν. καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
45. Θεοδοσία Ανθοπούλου, καθηγήτρια, ΠΠΚΠΕ
46. Σεχάντε Αντνάν, επ. καθηγητής, ΠΑΔΑ
47. Παναγιώτης Αντωνιάδης, υπ. διδάκτορας, ΠΠΚΠΕ
48. Ελένη Αντωνιάδου, εντεταλμένη διδάσκουσα, ΑΠΘ
49. Κατερινα Αντωνιου, πανεπιστημιακός, ΠΙ
50. Αντώνης Αντωνίου, διδάσκων, ΕΑΠ
51. Λίλιαν (Ευαγγελία) Αντωνίου, καθηγήτρια, ΠΑΔΑ
52. Ανδρέας Αθαν. Αντωνόπουλος, ΕΔΙΠ, ΕΚΠΑ
53. Γιώργος Αντωνόπουλος, υπ. διδάκτορας, ΕΚΠΑ
54. Σμαραγδή Αντωνοπούλου, καθηγήτρια, ΧΠ
55. Πέρσα Αποστολή, επ. καθηγήτρια, ΔΠΘ
56. Ελένη Αποστολίδου, αν. καθηγήτρια, ΠΙ
57. Μαρία Αποστολίδου, διοικητική υπάλληλος, ΠΑΔΑ
58. Δημήτρης Αραβαντινός, ομ. καθηγητής, ΑΠΘ
59. Δημήτρης Αρβανιτάκης, ιστορικός, Μουσείο Μπενάκη
60. Αμαλία Αρβανίτη, καθηγήτρια, RU
61. Χρυσή Αρβανιτούδη, διοικητική υπάλληλος, ΔΠΘ
62. Ανθή Αργυρούδη, επ. καθηγήτρια, ΕΛΜΕΠΑ
63. Μανόλης Αρκολάκης, μεταδιδακτορικός ερευνητής, ΠΚ
64. Φωτεινή Ασημακοπούλου, καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
65. Διονυσης Ασημιαδης, υπ. διδάκτωρ, ΑΠΘ
66. Ραφαήλ Ασπρολούπος, διοικητικός υπάλληλος, ΠΑΙΓ
67. Μάνος Αυγερίδης, ιστορικός, εντεταλμένος διδάσκων, ΤΕΑΠΗ, ΕΚΠΑ
68. Σοφία Αυγητίδου, καθηγήτρια, ΑΠΘ
69. Χρυσανθη Αυλαμη, ιστορικός, ΠΠΚΠΕ
70. Αλέξανδρος Αφουξενίδης, ερευνητής, ΕΚΚΕ
71. Ντίνα Βαΐου, ομ. καθηγήτρια, ΕΜΠ
72. Φωτεινή Βάκη, αν. καθηγήτρια, ΙΠ
73. Αντώνης Βάκης, ομ. καθηγητής, ΠΚ
74. Αθηνά Βαλδραμίδου, καθηγήτρια, ΠΚ
75. Μαρία Βαλιούλη, αφ. επ. καθηγήτρια, ΑΠΘ
76. Ρέα Βαλντέν, επ. καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
77. Ιφιγένεια Βαμβακίδου, καθηγήτρια, ΑΠΘ
78. Ξένια Βαμβακούση, καθηγήτρια, ΠΙ
79. Στέφανος Βαμιεδάκης, υπ. διδάκτορας, ΠΚ
80. Ρίκη Βαν Μπούσχοτεν, ομ. καθηγήτρια, ΠΘ
81. Γεώργιος Βαρδάκης, υπ. διδάκτορας, UNIPD
82. Χριστίνα Βαρκαρακη, διοικητική υπάλληλος, ΠΑΙΓ
83. Χριστίνα Βασιλακοπούλου, επ. καθηγήτρια, ΕΜΠ
84. Μαρία Βασιλάρου, υπ. διδάκτωρ, ΠΑΔΑ
85. Δήμητρα Βασιλειάδου, αν. καθηγήτρια, ΠΑΙΓ
86. Κωνσταντίνα Βασιλείου, επ. καθηγήτρια, ΠΑΔΑ
87. Ιωάννης Βάτκαλης, ΕΤΕΠ, ΔΠΘ
88. Γιώργος Βελεγράκης, συμβασιούχος διδάσκων, ΠΚ
89. Σίσσυ Βελισσαρίου, ομ. καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
90. Λίνα Βεντούρα, καθηγήτρια, ΠΠΚΠΕ
91. Νικόλαος Βερναδάκης, καθηγητής, ΔΠΘ
92. Χριστόφορος Βερναρδάκης, επ. καθηγητής, ΑΠΘ
93. Ανθή Βηδενμάιερ, αν. καθηγήτρια, ΑΠΘ
94. Σοφία Βιδάλη, πανεπιστημιακός, ΠΠΚΠΕ
95. Σταματία Βίτσου Αναστασίου, υπ. διδακτόρισσα, ΓΠΑ
96. Σοφία Βλαζάκη, ζωγράφος/εικονογράφος, ΠΑΔΑ
97. Κώστας Βλασοπουλος, καθηγητής, ΠΚ
98. Φιλύρα Βλαστού Δημοπούλου, υπ. διδακτόρισσα, ΕΜΠ
99. Δημήτριος Βλάχος, καθηγητής, ΠΑΠΕΛ
100. Ελένη Βλάχου, ερευνήτρια, ΠΘ
101. Γιώργος Βλειώρας, επ. καθηγητής, ΠΘ
102. Εμμαννουέλα Βογιατζάκη, ΕΕΠ, ΠΑΠΕΛ
103. Ιωάννα Βόγλη, υπεύθυνη ψηφιακών εφαρμογών, Αρχεία σύγχρονης κοινωνικής ιστορίας
104. Πολυμέρης Βόγλης, καθηγητής, ΠΘ
105. Αλεξάνδρα Βούγια, επ. καθηγήτρια, ΑΠΘ
106. Σοφία Βούλγαρη, αν. καθηγήτρια, ΔΠΘ
107. Νίκη Βουλδή, διοικητική υπάλληλος, ΠΑΔΑ
108. Αλεξία Βουσβουρα, υπ. διδάκτορας, ΑΠΘ
109. Βαγγέλης Βραγοτέρης, υπ. διδάκτορας, ΑΠΘ
110. Ελεονώρα Βρατσκίδου, επ. καθηγήτρια, ΑΣΚΤ
111. Μιχαήλ Βραχνάκης, καθηγητής, ΠΘ
112. Δέσποινα Βώκου, ομ. καθηγήτρια, ΑΠΘ
113. Ασημένια Γ., διοικητική υπάλληλος, ΔΠΘ
114. Δημοσθένης Κ. Γαβαλάς, υπ. διδάκτωρ, ΠΠΚΠΕ
115. Μάγδα Γαβανά, επ. καθηγήτρια, ΑΠΘ
116. Νικόλαος Γαβανάς, επ. καθηγητής, ΠΘ
117. Άκης Γαβριηλίδης, μεταδιδάκτορας, ΠΑΜΑΚ
118. Κώστας Γαβρόγλου, ομ. καθηγητής, ΕΚΠΑ
119. Κώστας Γαγανάκης, καθηγητής, ΕΚΠΑ
120. Βασιλική Γαλανη, καθηγητής, ΠΙ
121. Αγγελική Γαλάνη, ΕΔΙΠ, ΠΠ
122. Βαγγέλης Γαλάνης, ψυχολόγος, ακαδημαϊκός υπότροφος, ΠΔΑ
123. Κώστας Γαλανόπουλος, εντεταλμένος διδάσκων, ΠΚ
124. Έφη Γαρίδη, διδακτόρισσα, ΕΚΠΑ
125. Δημήτρις Γαρρής, υπ. διδάκτορας, ΕΚΠΑ
126. Αλέξανδρος Γαρύφαλλος, ομ. καθηγητής, ΑΠΘ
127. Μαργαρίτα Γασπαρινάτου, επ. καθηγήτρια, ΔΠΘ
128. Ισμήνη Γάτου, διδάσκουσα-ακαδημαϊκή υπότροφος, ΕΚΠΑ
129. Ανδρέας Γαύρος, υπ. διδάκτορας, ΑΠΘ
130. Σταύρος Γεννίτσαρης, υπ. διδάκτορας, ΠΑΠΕΙ
131. Παναγιώτης Γεράκης, μεταδιδακτορικός ερευνητής, ΑΠΘ
132. Πατρίτσια Γερακοπούλου, επ. καθηγήτρια, ΙΠ
133. Μάρω Γερμανού, ομ. καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
134. Σταματία Γεροθανάση, επ. καθηγήτρια, ΑΠΘ
135. Αθηνά Γερονικάκη, ομ. καθηγήτρια, ΑΠΘ
136. Ιωάννα Γεώργα, διδακτόρισα, ΠΠ
137. Αναστασία Γεωργάκη, καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
138. Κλεονίκη Γεωργακοπούλου, διοικητική υπάλληλος, ΔΠΘ
139. Ηλίας Γεωργαντάς, καθηγητής, ΠΚ
140. Κωνσταντίνος Γεωργάς, υπ. διδάκτορας, ΕΜΠ
141. Νεοκλης Γεωργοπουλος, καθηγητής, ΠΠ
142. Αλέξανδρος Δημ. Γεωργόπουλος, ομ. καθηγητής, ΑΠΘ
143. Ελένη Γεωργοπούλου, μέλος ΔΕΠ, ΑΠΘ
144. Ουρανία Γεωργοπούλου, διευθύντρια ερευνών, ΕΙΠ
145. Αντώνης Γεωργούλας, καθηγητής, ΠΚ
146. Νίκος Γιαννακόπουλος, αν. καθηγητής, ΕΚΠΑ
147. Στελλα Γιαννακοπουλου, ΕΔΙΠ, ΑΠΘ
148. Ανδρέας Γιαννακουδάκης, ομ. καθηγητής, ΑΠΘ
149. Παναγιώτης Γιαννακούλιας, υπ. διδάκτωρ, ΑΠΘ
150. Νίκος Γιαννακούρης, μέλος ΔΕΠ, ΧΠ
151. Κουτσονίκος Γιάννης, μέλος ΔΕΠ, ΠΠ
152. Μαρία Γιαννησοπούλου, συνταξ. πανεπιστημιακός, ΠΚ
153. Πέτρος Γιαννούλης, ερευνητής, CUT
154. Γιανης Γιανουλοπουλος, ομ. καθηγητής, ΠΠΚΠΕ
155. Μαρία Γιούνη, καθηγήτρια, ΔΠΘ
156. Εύη Γιουρούκου, υπ. διδάκτορας, ΓΠΑ
157. Κατερίνα Γιόφτσαλη, ΕΔΙΠ, ΔΠΘ
158. Νικήτας Γκαβογιάννης, υπ. διδάκτορας, ΠΚ
159. Βαγγέλης Γκαγκέλης, υπ. διδάκτορας, ΑΠΘ
160. Στέλιος Γκαδρής, ΕΔΙΠ, ΠΚ
161. Φοίβος Γκικόπουλος, ομ. καθηγητής, ΑΠΘ
162. Θανάσης Γκιούρας, καθηγητής, ΠΚ
163. Κωνσταντίνος Ι.Σ. Γκιουρτζίδης, διδάκτωρ, ΑΠΘ
164. Τίνα Γκοσίου, υπ. διδακτόρισσα, ΕΚΠΑ
165. Γλαύκη Γκότση, επ. καθηγήτρια, ΑΠΘ
166. Κωστής Γκοτσίνας, ερευνητής, ΕΙΕ
167. Δημήτρης Γλύστρας, υπ. διδάκτορας, ΕΚΠΑ
168. Γιάννης Γονατίδης, υπ. διδάκτορας, ΠΚ
169. Άγγελος Γουναράς, ΕΔΙΠ, ΑΠΘ
170. Ιωάννα Γουσέτη, συμβασιούχος διδάσκουσα, ΠΚ
171. Κώστας Γούσης, εντεταλμένος διδάσκων, ΠΚ
172. Ευγενία Γραμματικοπούλου, επ. καθηγήτρια, ΑΠΘ
173. Σταύρος Γρόσδος, διδάκτορας, ΑΠΘ
174. Λία Γυιόκα, αν. καθηγήτρια, ΑΠΘ
175. Βασίλης Δαλκαβούκης, καθηγητής, ΔΠΘ
176. Δήμητρα Δάλλα, ερευνήτρια, ΑΠΘ
177. Δημήτρης Δαμίγος, καθηγητής, ΕΜΠ
178. Εβίτα Δανδάλη, υπ. διδακτόρισσα, ΠΚ
179. Αναστασία Δανέλη, διοικητική υπάλληλος, ΕΚΚΕ
180. Φωτεινή Δαρκαδάκη, υπ. διδακτόρισσα, ΠΠΚΠΕ
181. Βασίλειος Δασκαλόπουλος, υπ. διδάκτορας, ΓΠΑ
182. Ευστράτιος Δαυίδ, επ. καθηγητής, ΠΑΔΑ
183. Μανώλης Δαφέρμος, καθηγητής, ΠΚ
184. Κατερίνα Δέδε, ιστορικός, ΕΙΕ
185. Σοφία Δεδότση, επ. καθηγήτρια, ΠΑΔΑ
186. Ρέα Δελβερούδη, καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
187. Ανδρέας Ερρίκος Δελέγκος, εντεταλμένος διδάσκων, ΠΑΔΑ
188. Σιμέλα Δεληανίδου, επ. καθηγήτρια, ΑΠΘ
189. Νίκος Δεμερτζής, καθηγητής, ΕΚΠΑ
190. Αντώνης Δεριζιώτης, επ. καθηγητής, ΕΚΠΑ
191. Αθανάσιος Δημάκης, εντεταλμένος διδάσκων, ΕΚΠΑ
192. Αντώνης Δημάκης, επ. καθηγητής, ΟΠΑ
193. Άλκηστη Δημακοπούλου, ΕΔΙΠ, ΕΜΠ
194. Αγγελική Δημητρακοπούλου, καθηγήτρια, ΠΑΙΓ
195. Θοδωρής Δημητρακος, επ. καθηγητής, ΠΠ
196. Σωτηρία Δημητρέλλου, αν. καθηγήτρια, ΠΑΔΑ
197. Αλεξάκης Δημήτρης, ΕΔΙΠ, ΠΚ
198. Κονδυλένια Δημητριάδου, ΕΤΕΠ, ΔΠΘ
199. Αναστασία Δημητριου, καθηγήτρια, ΑΠΘ
200. Βασιλική Δήμου, καθηγήτρια, ΔΠΘ
201. Δήμητρα Δήμου, εντεταλμένη διδάσκουσα, ΠΙ
202. Κατερίνα Διακουμοπούλου, επ. καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
203. Άντα Διάλλα, καθηγήτρια, ΑΣΚΤ
204. Ευαγγελία Διαμαντοπούλου, αν. καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
205. Μάρκος Διγενής, υπ. διδάκτωρ, ΙΠ
206. Αγάθη Δουβλιδου, ΕΤΕΠ, ΟΠΑ
207. Aναστασία Δούκα, επ.καθηγήτρια, ΠΘ
208. Ευαγγελία Δράκου, επ. καθηγήτρια, ΧΠ
209. Σταύρος Δρακουλαράκος, διευθυντής έκδοσης, ΚΕΜΜΙΣ
210. Λαγάνη Ειρήνη, ομ. καθηγήτρια, ΠΠΚΠΕ
211. Σοφία Ευαγγελάτου, διοικητική υπάλληλος, ΠΑΔΑ
212. Ελευθέριος Ευαγγέλου, ερευνητής, ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ
213. Κωνσταντίνα Ευαγγέλου, καθηγήτρια, ΑΠΘ
214. Κωνσταντίνα Γερ. Ευαγγέλου, καθηγήτρια, ΑΠΘ
215. Μυρτώ Εύδου, υπ. διδακτόρισσα, ΑΠΘ
216. Αικατ. Ευμορφοπούλου, αφ. αν. καθηγήτρια, ΑΠΘ
217. Γιάννης Ευσταθίου, Μεταδιδακτορικός ερευνητής, ΠΠΚΠΕ
218. Αντιγόνη Ευστρατόγλου, μεταδιδακτορική ερευνήτρια, ΕΑΠ
219. Αλεξάνδρα Ζαββού, μέλος ΔΕΠ, ΠΚ
220. Κάτια Ζαγορίτου, υπ. διδάκτωρ, ΠΑΠΕΛ
221. Γεώργιος Ζαΐμης, καθηγητής, ΔΠΘ
222. Αλέξανδρος Χαράλαμπος Ζαμπετάκης, ερευνητής, ΠΚ
223. Μάρκος Ζάμπογλου, επ. καθηγητής, ΠΑΙΓ
224. Πρόδρομος Ζάνης, καθηγητής, ΑΠΘ
225. Ειρήνη Ζανιά, διοικητική υπάλληλος, ΠΑΔΑ
226. Γιάννης Ζαρκάδης, ομ. καθηγητής, ΠΠ
227. Βασιλική Ζαροκανέλλου, επ. καθηγήτρια, ΠΙ
228. Κωνσταντίνος Ζαφείρης, διδάσκων, ΠΚ
229. Φιλαρέτη Ζαφειροπούλου-Καρατζόγλου, αφ. επ. καθηγήτρια, ΠΠ
230. Νίκος Ζάχαρης, διοικητικός υπάλληλος, ΠΑΙΓ
231. Φωτεινή Ζαχαροπούλου, διοικητική υπάλληλος, ΔΠΘ
232. Κατερίνα Ζάχου, επ. καθηγήτρια, ΑΠΘ
233. Γιάννης Ζγέρας, υπ. διδάκτορας, ΕΜΠ
234. Ελευθερια Ζεη, αν. καθηγήτρια, ΠΚ
235. Γρηγόριος Ζερφυρίδης, ομ. καθηγητής, ΑΠΘ
236. Χρήστος Ζήσης, λέκτορας, UHH
237. Βαγγέλης Ζιώγας, υπ. διδάκτωρ, ΕΚΠΑ
238. Τίνα Ζορμπαλά, πρόεδρος ΕΣΔΕΠ, ΠΑΙΓ
239. Τάσος Ζουπίδης, αν. καθηγητής, ΔΠΘ
240. Στέλιος Ζυγούρης, επ. καθηγητής, ΔΠΘ
241. Ελένη Ζυμβρακάκη, ΕΔΙΠ, ΑΠΘ
242. Ευάγγελος Ζωΐδης, διδάσκων Α.Υ., ΠΑΔΑ
243. Χριστίνα Ζώνιου, ΕΕΠ, ΠΑΠΕΛ
244. Γιώργος Ηλιόπουλος, ΕΔΙΠ, ΕΚΠΑ
245. Στέργιος Ηλιόπουλος, διοικητικός υπάλληλος, ΔΠΘ
246. Πλάτων Ησαΐας, επ. καθηγητής, ΑΠΘ
247. Ειρήνη Θάνου, μεταδιδακτορική ερευνήτρια, ΕΙΠ
248. Παναγιώτης Θεοδούλου, υπ. διδάκτορας, UCY & SU
249. Παναγιώτα Θεοδώνη, εντεταλμένη διδάσκουσα, ΠΠΚΠΕ
250. Κατερίνα Θεοδωράτου, υπ. διδάκτωρ, ΠΑΠΕΛ
251. Βάσω Θεοδώρου, ιστορικός, ΔΠΘ
252. Νίκος Θεοτοκάς, ομ. καθηγητής, ΠΠΚΠΕ
253. Ελενη Θεοφιλη, καθηγήτρια, ΠΑΔΑ
254. Σπύρος Θεριανός, υπ. διδάκτορας, ΙΜΣ/ΙΤΕ & ΠΚ
255. Σοφία Ιακωβίδου, αν. καθηγήτρια, ΔΠΘ
256. Βίκυ Ιακώβου, αν. καθηγήτρια, ΠΠΚΠΕ
257. Τηλέμαχος Ιατρίδης, αν. καθηγητής, ΠΚ
258. Γιώργος Ιατρού, διδάκτωρ, ΠΑΔΑ
259. Ιωαννα Ιεροδιακόνου - Μπένου, αν. καθηγήτρια, ΑΠΘ
260. Φιλ Ιερόπουλος, αν. καθηγητής, BNU
261. Θάλεια Ιερωνυμάκη, ΕΔΙΠ, ΠΠ
262. Ελένη Ικονιάδου, επ. καθηγήτρια, ΑΠΘ
263. Βασίλης Ιωακειμίδης, καθηγητής, ΠΔΑ
264. Αλέξης Ιωαννίδης, καθηγητής, ΔΠΘ
265. Μαρία Καβάλα, επ. καθηγήτρια, ΑΠΘ
266. Παρασκευή Καβατζικίδου, μεταδιδακτορική ερευνήτρια, ΙΤΕ
267. Κάρολος Καβουλάκος, αν. καθηγητής, ΑΠΘ
268. Αντώνης Καβρουλακης, υπ. διδάκτορας, ΕΛΜΕΠΑ
269. Μαρία Καγιαμπάκη, ΕΔΙΠ, ΙΤΕ
270. Ιφιγένεια Κάγκαλου, καθηγήτρια, ΔΠΘ
271. Ζωή Καζάκου, υπ. διδάκτωρ, ΕΚΠΑ
272. Αγγελική Καζάνη, ερευνήτρια, ΠΠΚΠΕ
273. Μανίνα Κακεπάκη, ερευνήτρια, ΕΚΚΕ
274. Ελένη Κακλάμανου, μέλος ΔΕΠ, ΠΚ
275. Σπύρος Κακουριώτης, υπ. διδάκτορας, ΕΚΠΑ
276. Γιάννης Καλατζής, καθηγητής, ΠΑΔΑ
277. Δέσποινα Καλεσοπούλου, επ. καθηγήτρια, ΠΑΔΑ
278. Κωνσταντίνος Καλημέρης, ερευνητής Β', Ακαδημία Αθηνών
279. Δημήτρης Καλλέργης, λέκτορας, ΠΑΔΑ
280. Ελένη Καλλιμόπουλου, αν. καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
281. Στεφανια Καλογερακη, μέλος ΔΕΠ, ΠΚ
282. Αντωνία Καλογιάννη, αν. καθηγήτρια, ΠΑΔΑ
283. Ιωάννης Καλομενιδης, καθηγητής, ΕΚΠΑ
284. Ράνυ Καλούρη, καθηγήτρια, ΑΣΠΑΙΤΕ
285. Άννυ Καλύβα, ΕΕΠ, ΕΚΠΑ
286. Νικόλαος Καλυβιώτης, μεταδιδακτορικός ερευνητής, ΠΚ
287. Γλυκερια Καλφακακου, ομ. καθηγήτρια, ΑΠΘ
288. Νάγια Καλφέλη, μεταδιδακτορική ερευνήτρια, ΑΠΘ
289. Βασιλική Καμπουρίδου, υπ. διδάκτορας, ΕΜΠ
290. Α. Καμπουρόπουλος, καθηγητής, ΑΠΘ
291. Ιφιγένεια Καμτσίδου, καθηγήτρια, ΑΠΘ
292. Κώστας Κανάκης, καθηγητής, ΠΑΙΓ
293. Αλκιβιάδης Κανάκης - Πεγιος, μεταδιδακτορικός ερευνητής, ΑΠΘ
294. Σοφία Καναούτη, ερευνήτρια, ΕΚΠΑ, ΕΚΚΕ
295. Γιώργος Κανδύλης, ερευνητής, ΕΚΚΕ
296. Κατερίνα Κανέλλη, ΕΕΠ, ΠΑΠΕΛ
297. Παναγιώτης Κανελλόπουλος, αν. καθηγητής, ΑΠΘ
298. Χρύσανθος Κανελλόπουλος, καθηγητής, ΕΚΠΑ
299. Γιώργος Κανέλλος, διδάκτωρ, ΠΠΚΠΕ
300. Έφη Κάννερ, αν. καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
301. Ζωη Κανταριδου, ΕΕΠ, ΠΑΜΑΚ
302. Ιωάννα Καντζάβελου, αν. καθηγήτρια, ΠΑΔΑ
303. Θεόδωρος Καπάδοχος, αν. καθηγητής, ΠΑΔΑ
304. Αλκιβιάδης Καποκάκης, υπ. διδάκτορας, ΠΚ
305. Μαρία Καπουρκατσίδου, εντεταλμένη διδάσκουσα, ΑΠΘ
306. Σπύρος Καράβας, ομ. καθηγητής, ΠΑΙΓ
307. Βασίλης Καραγεωργίου, αν. καθηγητής, ΔΙΠΑΕ
308. Κατερίνα Καραγεώργου, ΣΕΠ, ΕΑΠ
309. Μαρία Καραγιάννη, μεταδιδακτορική ερευνήτρια, ΕΜΠ
310. Θανάσης Ν. Καραγιάννης, διδάκτορας, ΠΙ
311. Ευαγγελία Καραγιαννίδου, μέλος ΔΕΠ, ΑΠΘ
312. Ευαγγελία Καραγιαννοπούλου, καθηγήτρια, ΠΙ
313. Χαρά Καραγιαννοπούλου, αν. καθηγήτρια, ΠΠΚΠΕ
314. Βασίλης Καραγκούνης, καθηγητής, ΔΠΘ
315. Απόστολος Καρακάσης, καθηγητής, ΑΠΘ
316. Δέσποινα Καρακατσάνη, Καθηγήτρια, ΠΑΠΕΛ
317. Λεωνίδας Καρακατσάνης, ΕΔΙΠ, ΔΠΘ
318. Άννα Καρακατσούλη, καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
319. Χριστίνα Καρακιουλαφη, αν. καθηγήτρια, ΠΚ
320. Κοκκώνη Καρακώστα, ΕΔΙΠ, ΔΠΘ
321. Λίλα Καρακώστα, καθηγήτρια, ΑΠΘ
322. Σωτήρης Καραλής, επ. καθηγητής, ΠΑΔΑ
323. Βαγγέλης Καραμανωλάκης, καθηγητής, ΕΚΠΑ
324. Αικατερίνη Καραμανώλη, καθηγήτρια, ΑΠΘ
325. Μαρία Καραμεσίνη, καθηγήτρια, ΠΠΚΠΕ
326. Ασπασία Καραμήτσου, ΔΕ διοικητικού, ΧΠ
327. Αλεξάνδρα Καραμούτσιου, μεταδιδακτορική ερευνήτρια, ΑΠΘ
328. Κρίστι Καραμπατζάκη, ερευνήτρια, ΑΠΘ
329. Λεωνίδας Καραμπίνης, αν. καθηγητής, ΠΑ.Δ.Α.
330. Στέφανος Καρανάσιος, μέλος ΔΕΠ, ΠΑΔΑ
331. Περσεφόνη Καραντάνη, διοικητική υπάλληλος, ΠΑΙΓ
332. Τάσος Καρασαββόγλου, καθηγητής, ΔΠΘ
333. Ράνια Καραχάλιου, επ. καθηγήτρια, ΠΙ
334. Πέτρος Καρκαλούσος, αν. καθηγητής, ΠΑΔΑ
335. Δημήτριος Καρολίδης, λέκτορας εφαρμογών, ΠΑΔΑ
336. Γεράσιμος Κάρουλας, επ. καθηγητής, ΠΛ
337. Αλεξάνδρα Καρούσου, αν. καθηγήτρια, ΠΔΑ
338. Μαριλένα Καρρά, διδάκτορας, ΠΠΚΠΕ
339. Έλλη Καρράνο, υπ. διδάκτορας, ΕΚΠΑ
340. Ελένη Κασάπη, ομ. καθηγήτρια, ΑΠΘ
341. Χαράλαμπος Κασίμης, ομ. καθηγητής, ΓΠΑ
342. Θεοδόσιος Κάσσανδρος, μεταδιδακτορικός ερευνητής, ΑΠΘ
343. Ζαχαρούλα Κασσέρη, επ. καθηγήτρια, ΕΛΜΕΠΑ
344. Πέτρος Καστρινάκης, μεταδιδακτορικός ερευνητής, ΙΜΣ
345. Αριστείδης Κατάβολος, ομ. καθηγητής, ΕΚΠΑ
346. Κωστή Κατερίνα, ΕΔΙΠ, ΠΑΠΕΛ
347. Φυλλιώ Κατσαβουνίδου, αν. καθηγήτρια, ΑΠΘ
348. Ειρήνη Κατσαμά, αν. καθηγήτρια, ΔΠΘ
349. Κώστας Κατσάπης, ιστορικός, ΠΠΚΠΕ
350. Βανέσσα Κατσαρδή, επ. καθηγήτρια, μέλος ΔΣ ΕΣΔΕΠ, ΠΘ
351. Ηρώ Κατσαρίδου, επ. καθηγήτρια, ΑΠΘ
352. Μάρθα Κατσαρίδου, μέλος ΔΕΠ, ΠΘ
353. Βασίλειος Κατσαρός, ομ. καθηγητής, ΑΠΘ
354. Γιάννα Κατσιαμπούρα, επ. καθηγήτρια, ΠΤΔΕ ΕΚΠΑ
355. Πασχάλης Κατσίκας, ΕΤΕΠ, Δ.Π.Θ
356. Χρύσα Κατσογριδάκη, υπ. διδάκτορας, ΠΠΚΠΕ
357. Κέλλυ Κατσούνου, υπ. διδακτόρισσα, ΠΚ
358. Θέκλα Καφατάρη, διοικητική υπάλληλος, ΧΠ
359. Αλέξανδρος Καψοκαβάδης, ΕΜΠ, ΕΚΠΑ
360. Εύα Κέκου, ερευνήτρια, ΠΠΚΠΕ
361. Παναγιώτης Κελάνδριας, καθηγητής, ΙΠ
362. Βασιλική Κέλλα, μέλος ΔΕΠ, ΑΠΘ
363. Μαρία-Βασιλική Κενανίδου, διοικητική υπάλληλος, ΠΤΔΕ/ΑΠΘ
364. Αλέξανδρος Κεσσόπουλος, επ. καθηγητής, ΠΚ
365. Παναγιώτα Κεφαλά, διοικητική υπάλληλος, ΧΠ
366. Γιάννης Κεφαλάς, υπ. διδάκτωρ, ΕΚΠΑ
367. Σοφία Κεφαλιδου, ΕΔΙΠ ΠΤΔΕ, ΑΠΘ
368. Αναστασία Κικεμένη, αν. καθηγήτρια, ΠΑΔΑ
369. Αλέξανδρος Κιουπκιολής, καθηγητής, ΑΠΘ
370. Τόνια Κιουσοπούλου, καθηγητρια, ΕΚΠΑ
371. Μάνος Κίρτας, υπ. διδάκτορας, ΑΠΘ
372. Μιχαήλ Κίτσος, μεταδιδακτορικός ερευνητής, TAU
373. Γεμεντζη Κλαυδια, σύνταξ. ΕΔΙΠ, ΕΚΠΑ
374. Νίκος Κλήμης, καθηγητής, ΔΠΘ
375. Γιάννης Κοζάτσας, επ. καθηγητής, ΠΘ
376. Βασιλική Κοΐδη, μεταδιδακτορικη ερευνήτρια, ΕΚΕΤΑ
377. Ιφιγένεια Κοκκάλη, επ. καθηγήτρια, ΠΘ
378. Γιώργος Κόκκινος, καθηγητής, ΠΑΙΓ
379. Μαρινίκη Κολιαράκη, υπ. διδακτόρισσα - διδάσκουσα, ΠΑΔΑ
380. Βαγγέλης Κολοκοτρώνης, αστρονόμος, ΕΑΑ
381. Τάσος Κολυδάς, ΕΔΙΠ, ΕΚΠΑ
382. Μαρία Κονομή, επ. καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
383. Σταυρούλα Κονοπίση, ΕΔΙΠ, ΑΠΘ
384. Ιωάννα Κόντε, διοικητική υπάλληλος, ΠΑΔΑ
385. Μαρία Κοντογιώργη, ερευνήτρια ΥΔ , ΙΠ
386. Νικόλαος Κοντουδάκης, επ. καθηγητής, ΔΠΘ
387. Σοφία Κοντώση, διδάσκουσα, HAU
388. Μαριλένα Κοππά, καθηγήτρια, ΠΠΚΠΕ
389. Απόστολος Κορδάς, ΕΔΙΠ, ΠΘ
390. Ελένη Κορνάρου, αν. καθηγήτρια, ΠΑΔΑ
391. Κώστας Κορρές, υπ. διδάκτορας, ΠΑΙΓ
392. Αλεξάνδρα Κορωναίου, ομ. καθηγήτρια, ΠΠΚΠΕ
393. Ραμόνα Κοσέλεβα, μεταδιδάκτορας, ΔΠΘ
394. Αντωνία Κοσένα, υπ. διδακτόρισσα, ΕΚΠΑ
395. Υβόν Κοσμά, επ. καθηγήτρια, ΠΚ
396. Νίκος Κοταρίδης, καθηγητής, ΠΠΚΠΕ
397. Μαρινα Κοτζαμανη, αν. καθηγήτρια, ΠΑΠΕΛ
398. Γιώργος Κοτζόγλου, αν. καθηγητής, ΠΑΙΓ
399. Θανάσης Β. Κούγκουλος, επ. καθηγητής, ΔΠΘ
400. Γιάννης Κουζής, ομ. καθηγητής, ΠΠΚΠΕ
401. Χαρά Κούκη, επ. καθηγήτρια, ΠΚ
402. Βασιλική Κουκουλιώτη, επ. καθηγήτρια, ΑΠΘ
403. Αλέξανδρος Κουλούρης, καθηγητής, ΠΑΔΑ
404. Νικόλαος Κουλούρης, αν. καθηγητής, ΔΠΘ
405. Άννα Κουμανταράκη, ΣΕΠ, ΕΑΠ
406. Βαγγέλης Κουμαριανός, επ. καθηγητής, ΠΠΚΠΕ
407. Μαρία Κουμούρη, ερευνήτρια, UCY
408. Ειρήνη Κουμπαρούλη, διδάκτωρ, ΕΜΠ
409. Δημήτριος Κουνδουράκης, διοικητικός υπάλληλος, ΠΚ
410. Νίκος Κουραχάνης, επ. καθηγητής, ΠΠΚΠΕ
411. Παναγιώτης Κουργιωτης, επ. καθηγητής, ΠΑΜΑΚ
412. Χαράλαμπος Κουρουνδής, εντεταλμένος διδάσκων, ΔΠΘ
413. Ευαγγελία Κούρτη, ομ. καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
414. Λίτσα Κούρτη, ομ. καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
415. Δημήτρης Κουσουρής, ερευνητής, ΕΙΕ
416. Βασίλης Κουταλάς, ΕΔΙΠ, ΑΠΘ
417. Παναγιώτα (Πέννυ) Κουτρολικου, αν. καθηγήτρια, ΕΜΠ
418. Αθανάσιος Κουτσοκλένης, αν. καθηγητής, ΔΠΘ
419. Nαταλία Κουτσουγερα, ΕΔΙΠ, ΠΠΚΠΕ
420. Ανδρομάχη Κουτσουλέντη, υπ. διδακτόρισσα, ΠΠΚΠΕ
421. Αλέκος Κουτσούρης, καθηγητής, ΓΠΑ
422. Στέλιος Κουφογιαννάκης, υπ. διδάκτορας, ΕΚΠΑ
423. Γιάννης Ν. Κρεστενίτης, ομ. καθηγητής, ΑΠΘ
424. Δέσπω Κριτσωτάκη, ιστορικός, ΚΕΙΝΕ
425. Νικη Κτενά, μεταδιδακτορική ερευνήτρια, DTU
426. Αγγελική Κυβέλου, διοικητική υπάλληλος, ΧΠ
427. Αντώνης Κυπάρος, καθηγητής, ΑΠΘ
428. Πατρίτσια Κυπριανίδου, , ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος
429. Παντελής Κυπριανος, καθηγητής, ΠΠ
430. Ελένη Κυραμαργιού, κύρια ερευνήτρια, ΕΙΕ
431. Λίνα Κυργιαφίνη, διοικητική υπάλληλος, ΑΠΘ
432. Ηλεκτρα Κυριαζίδου, διδάσκουσα, ΠΘ
433. Απόστολος Κυριαζόπουλος, καθηγητής, ΔΠΘ
434. Λέανδρος Κυριακόπουλος, επ. καθηγητής, ΕΚΠΑ
435. Αθανασία Κυριάκου, επ. καθηγήτρια, ΑΠΘ
436. Αρετή Κυρκοπούλου, εντεταλμένη διδάσκουσα, ΠΙ
437. Χριστίνα Κωνσταντακοπούλου, ερευνήτρια, ΕΙΕ
438. Κατερίνα Κωνσταντινίδου, ιστορικός, ΕΚΠΑ
439. Λαπαρίδης Κωνσταντίνος, καθηγητής, ΔΠΘ
440. Βασίλης Κωστάκης, καθηγητής, TalTech
441. Κατερίνα Κωστή, ΕΔΙΠ ΤΘΣ, ΠΑΠΕΛ
442. Μακρίνα Βιόλα Κώστη, ερευνήτρια, ΕΚΕΤΑ
443. Τάσος Κωστόπουλος, μεταδιδακτορικός ερευνητής, ΙΜΣ-ΙΤΕ
444. Κατερίνα Κωστοπούλου, υπ. διδακτόρισσα, ΑΠΘ
445. Παναγιωτης Κωτσιος, ΣΕΠ, ΕΑΠ
446. Μελίνα Κώττη, αν. καθηγήτρια, ΕΛΜΕΠΑ
447. Απόστολος Λαγαρίας, επ. καθηγητής, ΠΘ
448. Αναστασία Λαγοπόδη, καθηγήτρια, ΑΠΘ
449. Σάσα Λαδά, ομ. καθηγήτρια, ΑΠΘ
450. Αλέξης Λαζανάς, ΕΔΙΠ, ΠΠ
451. Θωμάς Λαζαρίδης, υπ. διδάκτορας, ΠΚ
452. Νικόλαος Λαζαρίδης, ΕΔΙΠ, ΠΑΔΑ
453. Χριστίνα Λαζαριδου, υπ. διδακτόρισσα, ΑΠΘ
454. Μαρία Λαζαρίδου, ομ. καθηγήτρια, ΑΠΘ
455. Φώτης Λαζίδης, διοικητικός υπάλληλος, ΠΑΜΑΚ
456. Βασιλική Λάζου, ΕΔΙΠ, ΑΠΘ
457. Σωτήρης Λαϊνάς, Δρ. Ψυχολογίας, ΑΠΘ & ΕΑΠ
458. Σοφία Λαΐου, αν. καθηγήτρια, ΙΠ
459. Βασιλική Λαλιώτη, ΔΕΠ, ΕΚΠΑ
460. Κωνσταντίνος Λαμπράκης, διδάκτορας, ΠΠΚΠΕ
461. Λόης Λαμπριανίδης, αφ. καθηγητης, ΠΑΜΑΚ
462. Γιώτη Λαμπρίνα, αν. καθηγήτρια, ΑΠΘ
463. Δήμητρα Λαμπροπούλου, επ. καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
464. Μυρσίνη Λαντζουράκη, ΕΕΠ, ΔΠΘ
465. Σπύρος Λαπατσιώρας, επ. καθηγητής, ΠΚ
466. Κώστας Λάππας, πρ. διευθυντής ερευνών, Ακαδημία Αθηνών
467. Έλλη Λεβεντάκη, υπ. διδάκτωρ, ΑΣΚΤ
468. Στεφανος Λεβίδης, μεταδιδακτορικός ερευνητής, ΕΙΕ
469. Στέλιος Λεκάκης, επ. καθηγητής, ΙΠ
470. Βάσια Λέκκα, επ. καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
471. Νεοκλής Λεμονίδης, ΕΕΠ, ΔΠΘ
472. Έλλη Λεμονίδου, καθηγήτρια, ΠΠ
473. Τρύφωνας Λεμοντζόγλου, διδάσκων, ΟΠΑ
474. Βασίλης Λεντάκης, καθηγητής, ΕΚΠΑ
475. Γιάννης Λεοντάρης, καθηγητής, κοσμήτορας, ΠΑΠΕΛ
476. Μαργαρίτα Λιάγκα, υπ. διδακτόρισσα, ΑΠΘ
477. Παναγιώτης Λιαπαρινος, καθηγητής, ΠΑΔΑ
478. Λένα Λιάπη, επ. καθηγήτρια, ΑΠΘ
479. Σωτήρης Λίβας, καθηγητής, ΙΠ
480. Αλεξάνδρα Λινάρδου, υπ. διδάκτορας, ΕΜΠ
481. Καλλιρρόη Λινάρδου, επ. καθηγήτρια, ΑΣΚΤ
482. Αλεξάνδρα Λιόντου, υπ. διδακτόρισσα - εκπαιδευτικός, ΙΠ
483. Ανυσία Λιούρη, υπ. διδακτόρισσα, ΑΠΘ
484. Κωνσταντίνος Λούζης, υπ. διδάκτορας, ΕΜΠ
485. Δημήτρης Λουπέτης, υπ. διδάκτορας, ΕΜΠ
486. Παναγιώτης Λύγουρης, υπ. διδάκτορας, ΑΠΘ
487. Σωτήρης Λυκουργιώτης, ΣΕΠ, ΕΑΠ
488. Ανδρέας Λυμπεράτος, αν. καθηγητής, ΠΠΚΠΕ
489. Ελένη Λυμπεροπούλου, ΕΔΙΠ, ΕΚΠΑ
490. Θεόδωρος Λυριωτάκης, υπ. διδάκτορας, ΠΚ
491. Κώστας Μαθιόπουλος, καθηγητής, ΠΘ
492. Νίκος Μακρής, καθηγητής, ΔΠΘ
493. Μαριάνθη Μακρή-Τσιλιπάκου, ομ. καθηγήτρια, ΑΠΘ
494. Τσαμπίκα Μακρογιάννη, ΕΔΙΠ ΤΕΠΑΕΣ, ΠΑΙΓ
495. Κωνσταντίνος Μακρυλάκης, καθηγητής, ΕΚΠΑ
496. Σύνθια-Ελένη Μαλακάση, μεταδιδακτορική ερευνήτρια, ΠΠΚΠΕ
497. Χάρης Μαλαμίδης, επ. καθηγητής, ΕΚΠΑ
498. Κατερίνα Μανιαδάκη, καθηγήτρια, ΠΑΔΑ
499. Αλεξία Μανούρα, υπ. διδακτόρισσα, ΔΠΘ
500. Ρεγγίνα Μαντανίκα, διδάσκουσα, ΠΠΚΠΕ
501. Χρηστος Μαντας, αν. καθηγητής, ΠΙ
502. Κώστας Μανωλίδης, καθηγητής, ΠΘ
503. Αθανάσιος Μαρβάκης, καθηγητής, ΑΠΘ
504. Γιώργος Μαργαρίτης, αφ. καθηγητής, ΑΠΘ
505. Μερόπη Μαρή, μεταδιδακτορική ερευνήτρια, IESL- FORTH
506. Δημήτρης Μαριεττάκης, διοικητικός υπάλληλος, ΠΘ
507. Ξένια Μαρίνου, επ. καθηγήτρια, ΠΠΚΠΕ
508. Χρύσα Μαρίνου, εντεταλμένη διδάσκουσα, ΕΚΠΑ
509. Κρυσταλλία Μαρκάκη, εντεταλμένη διδάσκουσα, ΠΘ
510. Σπύρος Μαρκέτος, επ. καθηγητής, ΑΠΘ
511. Θεόδωρος Μαρκόπουλος, μέλος ΔΕΠ, ΠΠ
512. Αθηνά Μαρκοπούλου, μεταδιδακτορική ερευνήτρια, ΕΚΠΑ
513. Βασιλική Μάρκου, ΕΕΠ, ΑΠΘ
514. Γιώργος Μάρκου, ερευνητής, ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ
515. Μαρία Μάρκου, αφ. αν. καθηγήτρια, ΕΜΠ
516. Ευδοξία Μαρούγκα, υπ. διδακτόρισσα, ΕΚΠΑ
517. Λεωνίδας Μαρούδας, καθηγητής, ΠΠ
518. Ελένη Μαρτίνη, μέλος ΔΕΠ, ΠΑΔΑ
519. Στυλιανός Μάσεν, ομ. καθηγητής, ΑΠΘ
520. Στέφανος Μαστροθεόδωρος, επ. καθηγητής, ΠΚ
521. Μαρία Μαστροπαύλου, αν. καθηγήτρια, ΠΙ
522. Ευχαρις Μασχα, ΕΕΠ, ΕΑΠ
523. Ματθαίος Βελογιάννης, υπ. διδάκτορας, ΕΜΠ
524. Άννα Ματθαίου, καθηγήτρια, ΠΘ
525. Αλέξανδρος Ματσούκας, υπ. διδάκτορας, ΕΜΠ
526. Ευαγγελία Μαυρικάκη, καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
527. Χριστίνα Μαυρίκη, ερευνήτρια/διοικητική υπάλληλος, ΠΚ
528. Γεωργία Μαυρογόνατου, ΕΔΙΠ, ΕΜΠ
529. Γιώργος Μαυροειδής, εντεταλμένος διδάσκων, ΠΚ
530. Σάββας Μαυροματίδης, υπ. διδάκτορας, CYU
531. Μαρία Μαυρομμάτη, επ. καθηγήτρια, ΑΠΘ
532. Όλγα Μαυρούλη, επ. καθηγήτρια, ΠΑΔΑ
533. Θωμάς Μαυροφίδης, ΕΔΙΠ, ΠΑ
534. Περσεφόνη Μεγαλοφώνου, καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
535. Βασίλειος Μελισσάς, καθηγητής, ΠΙ
536. Νίκος Μεταξίδης, ΕΔΙΠ, ΧΠ
537. Ηλίας Μητρούσης, υπ. διδάκτορας, ΠΑΠΕΛ
538. Χρυσούλα Μητσοπούλου, ΕΔΙΠ, ΠΠΚΠΕ
539. Aλέξανδρος Μιλκίδης, υπ. διδάκτορας, ΠΑΔΑ
540. Γεώργιος Μίντσης, ομ. καθηγητής, ΑΠΘ
541. Αλέξανδρος Μινωτάκης, διδάκτορας, ΕΚΠΑ
542. Λουκάς-Μωυσής Μισθός, μεταδιδακτορικός ερευνητής, ΠΑΔΑ
543. Ειρήνη Μίχα, αν. καθηγήτρια, ΕΜΠ
544. Βαλεντινα Μιχαηλ, υπ. διδάκτωρ, ΠΑΠΕΛ
545. Εμμανουήλ Μιχαήλ, ερευνητής, ΕΚΕΤΑ
546. Σταματία Μιχαλοπούλου, ΕΔΙΠ, ΑΠΘ
547. Δημήτρης Μιχελιουδάκης, επ. καθηγητής, ΑΠΘ
548. Μαρία Μοίρα, αν. καθηγήτρια, ΠΑΔΑ
549. Σεβαστιανός Μοιρασγεντής, διευθυντής ερευνών, ΕΑΑ
550. Ιωάννης Μονοκρούσος, υπ. διδάκτωρ, ΑΠΘ
551. Νίκος Μοσχονάς, διδάσκων, ερευνητής, ΠΑΔΑ
552. Σπύρος Α. Μοσχονάς, καθηγητής, ΕΚΠΑ
553. Σταύρος Μουδόπουλος, αφ. αν. καθηγητής, ΠΚ
554. Αγγελική Μουζακίτη, ΕΔΙΠ, ΙΠ
555. Μάρλεν Μούλιου, μέλος ΔΕΠ, ΕΚΠΑ
556. Αργυρώ Μουστάκη, καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
557. Κωνσταντίνος Μουστρής, καθηγητής, ΠΑΔΑ
558. Σταύρος Μούτσιος, διδάσκων, ΠΔΜ
559. Παντελής Μπάγκος, καθηγητής, ΠΘ
560. Κωνσταντίνα Μπάδα, ομ. καθηγήτρια, ΠΙ
561. Δημήτρης Μπαλαμπανίδης, διδάκτορας, ΠΠΚΠΕ & ΕΚΚΕ
562. Αλεξάνδρα Μπαλάντινα, αν. καθηγήτρια, ΙΠ
563. Αλέξανδρος Μπαλτζής, καθηγητής, ΑΠΘ
564. Αικατερίνη Μπαλτζοπούλου, αν. καθηγήτρια, ΔΠΘ
565. Αριστοτέλης Μπάμιας, καθηγητής, ΕΚΠΑ
566. Ζωή Μπαμπλέκου, καθηγήτρια, ΑΠΘ
567. Βασιλική Μπαραλού, υπ. διδακτόρισσα, ΕΚΠΑ
568. Ευριδίκη Μαρία Μπάρκα, υπ. διδακτόρισσα, ΕΜΠ
569. Βάσω Μπαρμπούση, ομ. καθηγήτρια, ΠΑΠΕΛ
570. Κωνσταντίνος Μπασιούκας, αφ. αν. καθηγητής, ΠΙ
571. Παναγιωτης Μπατακιδης, επ. καθηγητής, ΑΠΘ
572. Νίκος Μπελαβίλας, καθηγητής, ΕΜΠ
573. Σπύρος Μπενετάτος, μεταδιδακτορικός ερευνητής, ΠΠΚΠΕ
574. Αλέξης Μπένος, ομ. καθηγητής, ΑΠΘ
575. Βασίλης Μπετσάκος, ΕΔΙΠ, ΑΠΘ
576. Γιώργος Μπιθυμήτρης, ερευνητής, ΕΚΚΕ
577. Παναγιώτης Μπίκας, ΕΔΙΠ, ΑΠΘ
578. Δημήτριος Μπικιάρης, καθηγητής, ΑΠΘ
579. Άννα Μπίμπου, καθηγήτρια, ΠΤΔΕ ΑΠΘ
580. Κωνσταντίνος Μπλατάνης, αν. καθηγητής, ΕΚΠΑ
581. Αντώνης Μπόγρης, καθηγητής, ΠΔΑ
582. Νίκος Μποζατζής, αν. καθηγητής, ΕΚΠΑ
583. Αθηνά Μποζίκα, υπ. διδακτόρισσα, ΕΚΠΑ
584. Σίμος Μποζίκης, ΕΔΙΠ, ΙΠ
585. Κατερίνα-Σίλα Μπουκογιάννη, ερευνήτρια, ΕΜΠ
586. Ελένη Μπουλετή, μεταδιδακτορική ερευνήτρια, ΠΠΚΠΕ
587. Στρατής Μπουρνάζος, διδάκτορας, ΠΚ
588. Πηνελόπη Μπούσκα, επ. καθηγήτρια, ΑΠΘ
589. Μαρια Μπραγκα, υπ. διδακτόρισσα, ΠΑΠΕΛ
590. Αγγελική Μπρούζγου, επ. καθηγήτρια, ΠΘ
591. Γιάννης Μυλόπουλος, καθηγητής, πρώην Πρύτανης, ΑΠΘ
592. Νικήτας Μυλόπουλος, καθηγητής, ΠΘ
593. Βίλυ Μυλωνά, διδάκτωρ, ΕΜΠ
594. Ευστράτιος Μυλωνάς, επ. καθηγητής, ΠΙ
595. Ειρήνη Μυτικιώτη, υπ. διδάκτωρ, ΠΑΔΑ
596. Σοφία Μυτιληναίου, επ. καθηγήτρια, ΠΑΔΑ
597. Φανούρης Μωραΐτης, επ. καθηγητής, ΑΣΚΤ
598. Δήμητρα Μωραΐτου, ΕΤΕΠ, ΑΠΘ
599. Βύρωνας Νάκος, ομ. καθηγητής, ΕΜΠ
600. Ειρήνη Νάκου, ομ. καθηγήτρια, ΠΘ
601. Εύη Νάκου, ερευνήτρια, υπ. διδακτόρισσα, μουσικός, ΠΘ
602. Ιωάννα Ναούμ, αν. καθηγήτρια, ΑΠΘ
603. Σταύρος Ναούμ, υπ. διδάκτωρ, ΕΚΠΑ
604. Αναστασία Νάτσινα, αν. καθηγήτρια, ΠΚ
605. Παντελής Νατσκούλης, ερευνητής, ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ
606. Παύλος Νεράντζης, διδάκτωρ, ΑΠΘ
607. Αφροδίτη Νικολαΐδου, επ. καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
608. Μαρία Νικολακάκη, καθηγήτρια, ΠΑΠΕΛ
609. Μιχάλης Νικολακάκης, επ. καθηγητής, ΠΚ
610. Νίκη Νικονάνου, καθηγήτρια, ΠΘ
611. Δημήτριος Νινίκας, υπ. διδάκτορας, ΠΚ
612. Άγγελος Νουσδίλης, μεταδιδάκτορας, ΠΔΜ
613. Γιώργος Νούσης, υπ. διδάκτορας, ΕΚΠΑ
614. Μπετίνα Ντάβου, καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
615. Αθανάσιος Νταραντούμης, καθηγητής, ΠΑΙΓ
616. Απόστολος Ντελάκος, επ. καθηγητής, ΠΔΜ
617. Σπυρίδων Ντζουροπάνος, ΕΔΙΠ, ΠΑΔΑ
618. Ελένη Ντίνα, διοικητική υπάλληλος, ΔΠΘ
619. Αναστάσιος Ντούνης, καθηγητής, ΠΑΔΑ
620. Δημήτρης Ντούρος, διδάκτορας, ΕΚΠΑ
621. Ιουλία Ντούση, ΕΔΙΠ, ΔΠΘ
622. Ελένη Νυκτάρη, ερευνήτρια, ΕΜΠ
623. Κλεάνθης Ξανθόπουλος, υπ. διδάκτορας, ΠΑΔΑ
624. Ελίζα Ξενακη, ΕΤΕΠ, ΕΚΠΑ
625. Ελενη Ξεφτερη, ΕΔΙΠ, ΑΠΘ
626. Κατερίνα Ξηρογιαννη, ΕΤΕΠ, ΠΑΔΑ
627. Παντελεήμων Ξόφης, αν. καθηγητής, ΔΠΘ
628. Λεωνιδας Οικονομάκης, επ. καθηγητής, ΠΚ
629. Αλέξανδρος Οικονομίδης, υπ. διδάκτορας, ΠΑΠΕΛ
630. Χριστίνα Οικονομοπούλου, ΕΕΠ, ΠΑΠΕΛ
631. Κατερίνα Οικονόμου, επ. καθηγήτρια, ΕΛΜΕΠΑ
632. Μαρία Οικονόμου, αν. καθηγήτρια, ΑΠΘ
633. Γιάννης Ορφανός, ΕΔΙΠ, ΕΛΜΕΠΑ
634. Ντούσανκα Χριστίνα Ούρεμ-Κώτσου, καθηγήτρια, ΔΠΘ
635. Γιώργος Π. Πεφάνης, καθηγητής, ΕΚΠΑ
636. Άλκης Παϊπέτης, καθηγητής, ΠΙ
637. Μελίνα Παϊσίδου, καθηγήτρια, ΑΠΘ
638. Άγγελος Παληκίδης, καθηγητής, ΔΠΘ
639. Ευλαμπια Παναγιωτατου, υπ. διδακτόρισσα, ΠΑΠΕΛ
640. Κυριάκος Παναγιωτόπουλος, ομ. καθηγητής, ΑΠΘ
641. Ροζαλία Παναγιωτοπούλου, διδακτικό προσωπικό, ΕΚΠΑ
642. Μαρία Παναγοπούλου, ερευνήτρια, ΤΕΠΑΚ
643. Παναγιώτης Πάνος, ΕΔΙΠ, ΠΑΔΑ
644. Ναταλία Πάνου, υπ. διδακτόρισσα, ΑΠΘ
645. Αναστασία Πανταζάκη, καθηγήτρια, ΑΠΘ
646. Αλέκος Πανταζής, επ. καθηγητής, ΠΘ
647. Γραμματή Πάντζιου, καθηγήτρια, ΠΑΔΑ
648. Ελένη Παπαγαρουφάλη, ομ. καθηγήτρια, ΠΠΚΠΕ
649. Βασιλική Παπαγεωργίου, μεταδιδακτορική ερευνήτρια, ΠΑΙΓ
650. Δημήτρης Παπαγεωργίου, καθηγητής, ΑΠΘ
651. Ιωάννα Παπαγεωργίου, αν. καθηγήτρια, ΠΠ
652. Σέργιος Παπαγεωργίου, ερευνητής, ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ
653. Γρηγόριος Παπαγιάννης, καθηγητής, ΔΠΘ
654. Ειρήνη Παπαδάκη, ανθρωπολόγος, ΑΠΘ
655. Μαρίνα Παπαδάκη, ΕΔΙΠ, ΠΚ
656. Διονύσιος Παπαδάτος, υπ. διδάκτορας, ΙΠ
657. Δημοσθένης Παπαδάτος-Αναγνωστόπουλος, εντεταλμένος διδάσκων, ΠΠΚΠΕ
658. Βασίλης Παπαδημητρίου, ΣΕΠ, ΕΑΠ
659. Ελευθερία Παπαδημητρίου, καθηγήτρια, ΑΠΘ
660. Νικόλαος Παπαδόπουλος, ομ. καθηγητής, ΑΠΘ
661. Πολύκαρπος Παπαδόπουλος, διοικητικός υπάλληλος, ΧΠ
662. Χρήστος Παπαδόπουλος, αν. καθηγητής, ΑΠΘ
663. Γεωργία Παπαδοπούλου, ΕΔΙΠ, ΕΚΠΑ
664. Δέσποινα Παπαδοπούλου, καθηγήτρια, ΠΠΚΠΕ
665. Όλγα Παπαδοπούλου, ερευνήτρια Β', ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ
666. Φωτεινή Παπαδοπούλου, επ. καθηγήτρια, ΔΙΠΑΕ
667. Χρυσάνθη Παπαδοπούλου, χημικός, ΕΚΠΑ
668. Γιώργος Παπαδουράκης, καθηγητής, ΕΛΜΕΠΑ
669. Άννα Παπαέτη, ερευνήτρια, ΕΙΕ
670. Μαρία Παπαζέκου, υπ. διδακτόρισσα, ΑΠΘ
671. Πηνελόπη Παπαηλία, αν. καθηγήτρια, ΠΘ
672. Ιωάννα Παπαθανασίου, ιστορικός, διευθύντρια ερευνών, ΕΚΚΕ
673. Εφη Παπαθεοδώρου, καθηγήτρια, ΑΠΘ
674. Τάσης Παπαϊωάννου, ομ. καθηγητής, ΕΜΠ
675. Γιώργος Παπακωνσταντίνου, ομ. καθηγητής, ΠΘ
676. Θοδωρής Παπακωνσταντίνου, μεταδιδακτορικός ερευνητής, ΑΠΘ
677. Ιωάννα Παπακωνσταντίνου Μπράτη, υπ. διδακτόρισσα, ΕΜΠ
678. Εμη Παπαναστασιου, ΕΔΙΠ, ΔΠΘ
679. Μαρία Παπανδρέου, καθηγήτρια, ΑΠΘ
680. Ευάνθη Παπανικόλα, εκπαιδευτικός, ΥΠΑΝ
681. Ανδρέας Παπανικολάου, ΕΕΠ, ΑΠΘ
682. Μαρία Παπαπαύλου, καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
683. Νικόλαος Παπάς, υπ. διδάκτωρ, ΔΙΠΑΕ
684. Στάθης Παπασταθόπουλος, επ. καθηγητής, ΠΙ
685. Ελευθερία Παπαστεφανάκη, μεταδιδακτορική ερευνήτρια, ΠΚ
686. Εύα Παπατζανή, μεταδιδακτορική ερευνήτρια, ΕΚΚΕ
687. Ελένη Παπούλη, αν. καθηγήτρια, ΠΑΔΑ
688. Γιάννης Παρασκευόπουλος, υπ. διδάκτορας, ΕΜΠ
689. Σωτήρης Παρασχάς, επ. καθηγητής, ΕΚΠΑ
690. Αναστασία Παριανού, καθηγήτρια, ΙΠ
691. Ισαακ Παρχαριδης, καθηγητής, ΧΠ
692. Νικόλαος Πασαμήτρος, εντεταλμένος διδάσκων, ΑΠΘ
693. Σταυρος Πασπαλακης, ερευνητής, ΕΚΕΤΑ
694. Πένυ Πασπάλη, υπ. διδακτόρισσα, ΠΘ
695. Μαριλένα Πατεράκη, μεταδιδακτορική ερευνήτρια, ΙΦΕ/ΕΚΠΑ
696. Ειρήνη Πατσακη, επ. καθηγήτρια, ΠΑΔΑ
697. Eυανθία Πατσιαούρα, αν. καθηγήτρια, ΑΠΘ
698. Ισμήνη-Μαρία Πατσοπούλου, ερευνήτρια, ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ
699. Δήμητρα Παυλάκου, πρ. διδάσκουσα Π.Δ.407/80, ΑΠΘ/ΔΠΘ
700. Eλένη Παυλίδου, καθηγήτρια, ΑΠΘ
701. Δέσποινα Παυλόγλου, ΕΤΕΠ, ΧΠ
702. Νίκος Πεγιούδης, επ. καθηγητής, ΠΚ
703. Αικατερίνη Πελέκη, υπ. διδακτόρισσα, ΠΙ
704. Γιώργος Περκουλίδης, ΕΔΙΠ, ΑΠΘ
705. Μαρία Περράκη, καθηγήτρια, ΕΜΠ
706. Γιώργος Περτσάς, εντεταλμένος διδάσκων, ΕΚΠΑ
707. Κατερίνα Πετκανοπούλου, επ. καθηγήτρια, ΠΚ
708. Χαρικλεια Πετριδου, ομ. καθηγήτρια, ΑΠΘ
709. Δημήτρης Πετρόπουλος, κοσμήτορας, ΠΑΠΕΛ
710. Δημήτρης Πετρόπουλος, κοσμήτορας, ΠΑΠΕΛ
711. Κρίστη Πετροπούλου, αν. καθηγήτρια, ΠΑΙΓ
712. Μιχάλης Πέτρου, ερευνητής Β', ΕΚΚΕ
713. Πηνελόπη Πετσίνη, επ. καθηγήτρια, ΠΑΔΑ
714. Βασιλική Πηρούνια, υπ. διδακτόρισσα, ΕΚΠΑ
715. Πολυξένη Πηρούνια, υπ. διδακτόρισσα, ΠΙ
716. Πέτρος Πιζάνιας, ομ. καθηγητής, ΙΠ
717. Ηλίας Πικάσης, υπ. διδάκτορας, ΕΜΠ
718. Σοφία Πίλουρη, υπ. διδακτόρισσα, ΕΚΠΑ
719. Μαρία Πλατσίδου, καθηγήτρια, ΠΑΜΑΚ
720. Μανώλης Πλειώνης, καθηγητής, ΑΠΘ
721. Έφη Πλεξουσάκη, μέλος ΔΕΠ, ΠΑΙΓ
722. Γιωργος Πλεοός, καθηγητής, ΕΚΠΑ
723. Νίκος Πλέρος, καθηγητής, ΑΠΘ
724. Εμμανουήλ Πλούσος, διδάσκων, OUC
725. Ηλίας Πολέμης, μεταδιδακτορικός ερευνητής, ΓΠΑ
726. Αναστασία Πολιτου, ομ. καθηγήτρια, ΠΙ
727. Ξένια Πολίτου, επιμελήτρια, Μουσείο Μπενάκη
728. Κώστας Πολύζος, υπ. διδάκτορας, ΕΚΠΑ
729. Μπέσυ Πολυκάρπου, υπ. διδακτόρισσα, ΠΠΚΠΕ
730. Θάνος Πολυμενέας-Λιοντήρης, επ. καθηγητής, ΕΚΠΑ
731. Νίκος Ποταμιάνος, κύριος ερευνητής, ΙΤΕ
732. Αθανασία Μαρία Ποταμίτου, υπ. διδακτόρισσα, ΠΙ
733. Σταμάτης Πουλακιδάκος, επ. καθηγητής, ΠΔΜ
734. Αντώνης Πούλιος, κλινικός ψυχολόγος MSc, PhD, Αυτοαπασχολουμενος
735. Ιωάννης Πούλιος, ομ. καθηγητής, ΑΠΘ
736. Παναγιώτης Πούλος, επ. καθηγητής, ΕΚΠΑ
737. Αγγελική Πούλου, επ. καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
738. Αννα Πούπου, θεωρητικός κινηματογράφου, ΕΚΠΑ
739. Μανώλης Πρατσινάκης, επ. καθηγητής, ΧΠ
740. Παντελής Προμπονάς, υπ. διδάκτορας και ερευνητής, ΠΘ
741. Θωμάς Προύσαλης, υπ. διδάκτορας, ΑΠΘ
742. Ορφέας Πρωτοψάλτης, υπ. διδάκτορας, ΕΚΠΑ
743. Χάρης Ραϊτσίνης, μεταδιδακτορικός ερευνητής, ΕΚΠΑ
744. Ελένη Ραντζούδη, ΕΔΙΠ, ΔΠΘ
745. Δημήτρης Ραπτάκης, καθηγητής, ΑΠΘ
746. Βάλλια Ράπτη, βιβλιοθηκονόμος-ιστορικός, ΕΙΕ
747. Ειρήνη Ράπτη, υπ. διδακτόρισσα, ΠΙ
748. Κώστας Ράπτης, καθηγητής, ΕΚΠΑ
749. Νικολέτα Ράτσικα, τ. μέλος ΔΕΠ, ΕΛΜΕΠΑ
750. Στέφανος Ρέγκας, εντεταλμένος διδάσκων, ΕΚΠΑ
751. Ιωάννα Ρεμεδιάκη, λέκτορας, ΕΚΠΑ
752. Φωτεινή Ρεράκη, διδάσκουσα, ΠΚ
753. Κωνσταντίνα Ριτσατου, καθηγήτρια, ΑΠΘ
754. Κατερίνα Ροζάκου, επ. καθηγήτρια, ΠΠΚΠΕ
755. Ανατολή Ροντογιάννη, ερευνήτρια, ΕΚΕΤΑ
756. Σωτήρης Ρούσσος, καθηγητής, ΠΑΠΕΛ
757. Χρήστος Ρούσσος, ΕΕΠ, ΠΠΚΠΕ
758. Άννα Ρούσσου, καθηγήτρια, ΠΠ
759. Άντρη Σάββα, Teaching Fellow, UCY
760. Μάνος Σαββάκης, καθηγητής, ΠΑΙΓ
761. Τσολακίδου Σαββατού, ΕΔΙΠ, ΕΚΠΑ
762. Ειρήνη Σαγρε, υπ. διδάκτορας, ΔΠΘ
763. Δέσποινα Σακκά, αφ. καθηγήτρια, ΔΠΘ
764. Αιμιλία Σαλβάνου, ιστορικός, ερευνήτρια, ΕΑΠ
765. Γιώργος Σαμαντας, υπ. διδάκτορας, ΠΘ
766. Κωνσταντινή Σαμαρά, ομ. καθηγήτρια, ΑΠΘ
767. Παύλος Σαμαράς, διδάκτορας, ερευνητικός συνεργάτης, ΑΠΘ
768. Παναγιώτα Σαμιώτη, ΕΔΙΠ, ΠΚ
769. Ηλίας Σαντουρίδης, καθηγητής, ΠΘ
770. Αντώνης Σαπουντζής, καθηγητής, ΔΠΘ
771. Αντώνης Σαραντίδης, υπ. διδάκτωρ, ΕΚΠΑ
772. Βαγγέλης Σαράφης, μεταδιδακτορικός ερευνητής, ΕΙΕ
773. Νικόλ Σαρλά, υπ. διδακτόρισσα, ΕΚΠΑ
774. Βασιλική Σγαρδέλη, μεταδιδακτορική ερευνήτρια, ΕΛΚΕΘΕ
775. Κυριάκος Σγουρόπουλος, ΕΔΙΠ, ΔΠΘ
776. Νικόλας Σεβαστάκης, καθηγητής, ΑΠΘ
777. Βάσω Σειρηνίδου, αν. καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
778. Σωκράτης Σεϊτανίδης, διδάκτορας, ΑΠΘ
779. Ευστάθιος Σελίμης, αν. καθηγητής, ΠΑΠΕΛ
780. Κατερίνα Σεργίδου, ερευνήτρια, EHU-UPV & ΠΠΚΠΕ
781. Δανιήλ Σεργκελίδης, συνταξ. καθηγητής, ΑΠΘ
782. Δημητρης Σερεμετης, ιατρός, ΨΝΑ
783. Νίκος Σερντεδάκις, καθηγητής, ΠΚ
784. Σεραφείμ Ι. Σεφεριάδης, καθηγητής, ΠΠΚΠΕ
785. Λάζαρος Σεχίδης, αν. καθηγητής, ΔΠΘ
786. Αγγελική Σηφάκη, Marie Skłodowska-Curie Postdoctoral Fellow, Ucoimbra
787. Ευγενία Σηφάκη, επ. καθηγήτρια, ΠΘ
788. Ιωάννα Σιαμίδου, υπ. διδακτόρισσα, UAH
789. Όλγα Σιαπατη, υπ. διδάκτορας, ΠΙ
790. Ηλίας Σιάρκος, επ. καθηγητής, ΔΠΘ
791. Δήμητρα Σιατίτσα, ερευνήτρια, ΕΜΠ/ΕΚΚΕ
792. Αναστάσιος Σιάτρας, επ. καθηγητής, ΠΘ
793. Ιωάννα Σιγάλα, ΕΔΙΠ, ΑΠΘ
794. Μιχάλης Σιγάλας, ομ. καθηγητής, ΑΠΘ
795. Σταυρούλα Σιγούρου, υπ. διδακτόρισσα, ΕΜΠ
796. Ελένη Σιδέρη, επ. καθηγήτρια, ΠΑΜΑΚ
797. Επαμεινώνδας Σιδηρόπουλος, ομ. καθηγητής, ΑΠΘ
798. Ανθή Σιδηροπούλου, επ. καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
799. Χριστίνα Σιδηροπούλου, ΕΔΙΠ, ΑΠΘ
800. Ηρακλής Σίμος, καθηγητής, ΠΑΔΑ
801. Ανδρεας Σιτορεγκο, αν. καθηγητής, ΠΑΔΑ
802. Ηρω Σιωκου, διοικητική υπάλληλος, ΕΚΠΑ
803. Γιάννης Σκαλιδάκης, ΕΔΙΠ, ΠΚ
804. Παναγιώτης Σκαλτσούνης, υπ. διδάκτορας, ΠΑΠΕΛ
805. Ελένη Σκανδάλη, διοικητική υπάλληλος, ΠΑΜΑΚ
806. Μαρία Σκουλά, υπ. διδακτόρισσα, ΠΚ
807. Αθηνά Σκουλαρίκη, επ. καθηγήτρια, ΠΚ
808. Γεώργιος Σκούλας, υπ. διδάκτορας, ΠΑΔΑ
809. Ελένη Σολωμάκου, υπ. διδακτόρισσα, ΕΚΠΑ
810. Κυριακή Σομπόνη, διοικητική υπάλληλος, ΠΑΔΑ
811. Γιώργος Σουβλής, διδάκτορας, EUI
812. Μαρια Σουκαλοπουλου, εκπαιδευτικος/μεταδιδακτορικη ερευνητρια, ΑΠΘ
813. Νίκος Σουλιώτης, ερευνητής, ΕΚΚΕ
814. Σοφία Νικολαΐδου, ΣΕΠ, ΕΑΠ
815. Άγγελος Σοφιανίδης, ΕΔΙΠ ΠΤΝ, ΠΔΑ
816. Μαρια Σπηλιωτοπουλου, ερευνήτρια, ΚΕΙΝΕ
817. Μιχάλης Σπουρδαλάκης, ομ. καθηγητής, ΕΚΠΑ
818. Σταύρος Σπυρέλλης, ερευνητής, ΕΚΚΕ
819. Μαρία Σπυριδοπούλου, αν. καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
820. Παναγιώτης Στάθης, ιστορικός, ΠΚ
821. Αλφρέδος Σταϊνχάουερ, επ. καθηγητής, ΔΠΘ
822. Δημήτρης Σταματόπουλος, καθηγητής, ΠΑΜΑΚ
823. Αναστασία Σταμου, καθηγήτρια, ΑΠΘ
824. Σοφια Σταμου, φιλολογος, ΠΙ
825. Γιώργος Σταμπουλής, αν. καθηγητής, ΠΘ
826. Κατερίνα Σταυρίδη, υπ. διδακτόρισσα, ΕΜΠ
827. Σταύρος Σταυρίδης, ομ. καθηγητής, ΕΜΠ
828. Αθηνά Σταυρίδου, ΔΕΠ, ΕΜΠ
829. Ευαγγελία Σταυρίδου, επ. καθηγήτρια, ΑΠΘ
830. Δημήτρης Σταύρου, καθηγητής, ΠΚ
831. Λήδα Στεργίου, καθηγήτρια, ΠΙ
832. Εύα Στεφανή, καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
833. Κωνσταντίνα Στεφανίδου, ΕΔΙΠ, ΠΤΔΕ, ΕΚΠΑ
834. Δανάη Στεφάνου, αν. καθηγήτρια, ΑΠΘ
835. Χρήστος Στεφάνου, υπ. διδάκτορας, ΕΚΠΑ
836. Γιάννης Στογιαννίδης, αν. καθηγητής, ΠΑΔΑ
837. Μάριος Στογιάννος, υπ. διδάκτορας, ΕΜΠ
838. Ελένη Παναγιώτα Στούπα, ερευνήτρια, ΕΚΠΑ
839. Αναστασία Στουραΐτη, επισκ. καθηγήτρια, ΔΠΘ
840. Σέργιος Στριγκλόγιαννης, διδάκτορας, ΕΜΠ
841. Γιώργος Στρωτός, αν. καθηγητής, ΠΘ
842. Άρης Στυλιανού, καθηγητής, ΑΠΘ
843. Λαμπρινή Στύλιου, μεταδιδακτορική ερευνήτρια, ΠΠΚΠΕ
844. Αθηνά Συριάτου, αν. καθηγήτρια, ΔΠΘ
845. Ευάγγελος Συρίγος, ΕΔΙΠ, ΠΑΔΑ
846. Γιώργος Σφήκας, επ. καθηγητής, ΠΑΔΑ
847. Άγγελος Σχοινάς, υπ. διδάκτορας, ΠΠΚΠΕ
848. Κώστας Σώζος, μεταδιδακτορικός ερευνητής, ΠΑΔΑ
849. Γιώργος Σώρος, κοινωνιολόγος, ΠΚ
850. Σωτήρης Σωτηρόπουλος, καθηγητής, ΑΠΘ
851. Μάνια Σωτηροπούλου, υπ. διδακτόρισσα, ΠΚ
852. Χρίστος Ταξιλταρης, ομ. καθηγητής, ΑΠΘ
853. Κωνσταντίνος Τασιούλης, υπ. διδάκτορας, ΑΠΘ
854. Σουζάνα Ταστάνη, αν. καθηγήτρια, ΔΠΘ
855. Μιχάλης Ταστσόγλου, διδάσκων (δρ), ΕΚΠΑ
856. Δήμητρα-Δώρα Τελώνη, αν. καθηγήτρια, ΠΑΔΑ
857. Φίλιππος Τεντολούρης, μέλος ΔΕΠ, ΠΘ
858. Αρχόντω Τερζή, καθηγήτρια, ΠΠ
859. Διονύσης Τζάκης, αν. καθηγητής, ΙΠ
860. Δήμητρα Τζανάκη, διδάσκουσα, ΚΕΔΙΒΙΜ (ΕΚΠΑ)
861. Κων/νος Τζανάκης, ομ. καθηγητής, ΠΚ
862. Μανόλης Τζανάκης, καθηγητής, ΠΚ
863. Φαίη Τζανετουλάκου, μεταδιδακτορική ερευνήτρια, ΠΘ
864. Γιώργος Τζεδόπουλος, επ. καθηγητής, ΠΙ
865. Ειρήνη-Εριφύλη Τζέκου, ερευνήτρια, ΑΠΘ
866. Έλενα Τζελέπη, αν. καθηγήτρια, ΠΘ
867. Μαρία Τζέτη, μέλος ΔΕΠ, ΕΚΠΑ
868. Χρήστος Τζήκας, αφ. καθηγητής, ΑΠΘ
869. Θεμιστοκλής Τζήμας, διδάσκων, ΑΠΘ
870. Κώστας Τζημουλης, εντεταλμένος διδάσκων, ΠΘ
871. Κυριακούλα Τζωρτζάτου, διδάκτορας, ΠΠ
872. Ιωάννης Τοκατλίδης, καθηγητής, ΔΠΘ
873. Ευάγγελος Τόλης, υπ. διδάκτορας, ΠΠ
874. Γιώργος Τονοζλής, ΕΔΙΠ, ΑΠΘ
875. Γιώτα Τουλούμη, καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
876. Χρήστος Τουρτούρας, πανεπιστημιακός, ΑΠΘ
877. Θάλεια Τρακάκη, υπ. διδακτόρισσα, ΕΜΠ
878. Νίκος Τράκας, ομ. καθηγητής, ΕΜΠ
879. Τριαντάφυλλος Τρανός, ΕΔΙΠ, ΑΠΘ
880. Μαρία Τράπαλη, λέκτορας, ΠΑΔΑ
881. Βαρβάρα Τραχανά, αν. καθηγήτρια, ΠΘ
882. Σεβαστή Τριανταφύλλου, αν. καθηγήτρια, ΑΠΘ
883. Χρήστος Τριανταφύλλου, μεταδιδακτορικός ερευνητής, ΕΚΠΑ
884. Λουκάς Τριάντης, επ. καθηγητής, ΑΠΘ
885. Αμαλία Τριαντοπούλου, διοικητική υπάλληλος, ΠΑΔΑ
886. Παναγιώτης Τριτσιμπίδας, υπ. διδάκτορας, ΑΠΘ
887. Γεωργία Γιολάντα Τρουμπούκη, ερευνήτρια, ΠΑΠΕΙ
888. Σταύρος Τρυπάκης, αν. καθηγητής, NU
889. Άντρεα Τρύφωνος, λέκτορας, EUC
890. Χάρης Τσαβδάρογλου, μεταδιδακτορικός ερευνητής, ΑΠΘ
891. Κατερίνα Τσαγκαράκη, ΕΤΕ, ΙΤΕ
892. Ηλίας Τσακανίκος, ΕΔΙΠ, ΠΚ
893. Γεώργιος Τσακλίδης, καθηγητής, ΑΠΘ
894. Βάσια Τσάμη, επ. καθηγήτρια, ΠΚ
895. Χριστίνα Τσαμουρτζή, υπ. διδακτόρισσα, ΑΠΘ
896. Ευαγγελία Τσάμπαλη, υπ. διδακτόρισσα, ΑΠΘ
897. Σεβη Τσαμπουνάρη, διδάκτωρ, ΠΠΚΠΕ
898. Άρης Τσαντηρόπουλος, αν. καθηγητής, ΠΚ
899. Αναστασία Τσαπανίδου, ΕΔΙΠ, ΔΠΘ
900. Ειρήνη-Χρυσάνθη Τσαρδάκα, μεταδιδακτορική ερευνήτρια, ΑΠΘ
901. Μαρία Τσαρτσιανίδου, υπ. διδάκτορας, ΑΠΘ
902. Ανδρέας Τσάτσαρης, καθηγητής, ΠΑΔΑ
903. Βασίλης Τσάφος, μέλος ΔΕΠ, ΕΚΠΑ
904. Άγγελος Τσαχουρίδης, εντεταλμένος διδάσκων, ΠΔΜ
905. Μάρθα Τσιάρα, επ. καθηγήτρια, ΠΑΔΑ
906. Άγγελος Τσιάρας, επισκ. καθηγητής, ΑΠΘ
907. Γιώργος Τσιατούχας, καθηγητής, ΠΙ
908. Βασίλης Τσιγαρίδας, εντεταλμένος διδάσκων, ΑΠΘ
909. Γιώργος Τσιμουρής, ομ. καθηγητής, ΠΠΚΠΕ
910. Φωτεινή Τσιμπιρίδου, καθηγήτρια, ΠΑΜΑΚ
911. Σταυρούλα Τσιπλάκου, αν. καθηγήτρια, ΑΠΚ
912. Δώρα Τσίπρα, υπ. διδακτόρισσα, ΕΚΠΑ
913. Γεώργιος Τσιριγώτης, καθηγητής, ΔΙΠΑΕ
914. Ελίνα Τσιρόγκα, υπ. διδάκτορας, ΕΚΠΑ
915. Κυριάκος Τσιτλακίδης (Ραμολής), υπ. διδάκτωρ, ΠΠ
916. Χρυσάνθη Τσίτσιου, αν. καθηγήτρια, ΑΠΘ
917. Εφη Τσίτσκαρη, αν. καθηγήτρια, ΔΠΘ
918. Σπυρίδων Τσιφτσής, αν. καθηγήτρια, ΔΠΘ
919. Γιώργος Τσιώλης, καθηγητής, ΠΚ
920. Γιάννης Τσουγκράκης, ΕΤΕΠ, ΑΠΘ
921. Αντωνία Τσουκαλά, ΕΔΙΠ, ΑΠΘ
922. Κυριακή Τσουκαλά, ομ. καθηγήτρια, ΑΠΘ
923. Χριστίνα Σπυριδούλα Τσουκαλά, υπ. διδακτόρισσα, ΕΚΠΑ
924. Ναταλία Τσούρμα, υπ. διδάκτωρ, ΕΚΠΑ
925. Θανάσης Τυροβολας, υπ. διδάκτορας, ΕΚΠΑ
926. Γεωργία Υφαντίδου, αν. καθηγήτρια, ΔΠΘ
927. Βασιλική Φαδούλογλου, αν. καθηγήτρια, ΔΠΘ
928. Αντιγόνη Φάκα, επ. καθηγήτρια, ΧΠ
929. Στάθης Φακιολάς, αν. καθηγητής, ΠΑΠΕΛ
930. Αιμιλία Φάκου, ΕΔΙΠ, ΕΚΠΑ
931. Δημήτριος Φασουλιώτης, καθηγητής, ΕΚΠΑ
932. Πασχάλης Φιλιππάκης, υπ. διδάκτορας, ΕΚΠΑ
933. Γιώργος Φιλιππόπουλος, μεταδιδακτορικός ερευνητής, ΠΠΚΠΕ
934. Έλλη Φιλοκύπρου, καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
935. Λίνα Φιλοπούλου, υπ. διδάκτορας, ΕΚΠΑ
936. Αναστάσης Φίντζος-Βαβλής, υπ. διδάκτορας, ΕΚΠΑ
937. Αντώνης Φλέγκας, υπ. διδάκτορας, ΕΚΠΑ
938. Λάμπρος Φλιτούρης, αν. καθηγητής, ΠΙ
939. Κατερίνα Φλωρά, επ. καθηγήτρια, ΠΔΑ
940. Ιωάννης Φλώρος, υπ. διδάκτορας, ΑΠΘ
941. Αλέξια Φλώρου, υπ. διδακτόρισσα, ΠΚ
942. Γιαννούλα Φλώρου, καθηγήτρια, ΔΠΘ
943. Νικόλαος Φουντάς, υπ. διδάκτορας, ΠΙ
944. Ελένη Φουρναράκη, αν. καθηγήτρια, ΠΚ
945. Γιώργος Φουρτούνης, αν. καθηγητής, ΠΠΚΠΕ
946. Ιωαννης Φραγκοπουλος, αν. καθηγητής, ΑΠΘ
947. Κατερίνα Φραγκοπούλου, διδακτόρισα, ΕΚΠΑ
948. Μαρίσια Φράγκου, επ. καθηγήτρια, ΑΠΘ
949. Κώστας Φραδέλλος, υπ. διδάκτορας, ΠΚ
950. Γεώργιος Φρούτης, υπ. διδάκτορας, ΓΠΑ
951. Αννα Φτερνιάτη, καθηγήτρια, ΠΠ
952. Αναστάσιος Φυλακτάκης, ΕΤΕΠ, ΑΠΘ
953. Κάλλια Φυσαράκη, υπ. διδακτόρισσα, ΕΜΠ
954. Μαγδαληνή Φυτιλή, μεταδιδακτορική ερευνήτρια, UCM
955. Εμμανουήλ Αλέξανδρος Φωτάκης, ερευνητής, FBK
956. Δημήτρης Φωτεινός, ομ. καθηγητής, ΠΠ
957. Ανέστης Φωτιάδης, αν. καθηγητής, ΑΠΘ
958. Φίλιππος Χάγερ, επ. καθηγητής, ΑΠΘ
959. Κωνσταντίνος Χαϊδάς, επ. καθηγητής, ΔΠΘ
960. Κώστας Χαΐτογλου, αν. καθηγητής, ΑΠΘ
961. Παναγιώτης Χαλάτσης, ΕΔΙΠ, ΕΚΠΑ
962. Δημήτρης Χαλκίδης, υπ. διδάκτορας, ΠΙ
963. Γιώργος Χαμηλοθώρης, καθηγητής, ΠΑΔΑ
964. Μαρία Χανιώτη, διοικητική υπάλληλος, ΠΑΜΑΚ
965. Πέτρος Χαραβιτσίδης, επ. καθηγητής, ΕΚΠΑ
966. Νικόλας Χαριστός, επ. καθηγητής, ΑΠΘ
967. Αναστασία Χαρτοματσίδη, υπ. διδάκτωρ, ΕΚΠΑ
968. Δημήτρης Χασάπης, ομ. καθηγητής, ΕΚΠΑ
969. Λουκιανός Χασιώτης, αν. καθηγητής, ΑΠΘ
970. Ελένη Χατζή, κοινωνική ερευνήτρια, ΕΚΠΑ
971. Ανδρομάχη Χατζηγιάννη, διευθύντρια ερευνών, ΕΚΚΕ
972. Στέργιος Χατζηκυριακίδης, καθηγητής, ΠΚ
973. Αντώνης Χατζηκυριάκου, επ. καθηγητής, ΠΠΚΠΕ
974. Κωστής Χατζημιχάλης, ομ. καθηγητής, ΧΠ
975. Κορίνα Χατζηνικολάου, αν. καθηγήτρια, ΑΠΘ
976. Μάριος Χατζηπροκοπίου, επ. καθηγητής, ΠΘ
977. Πάνος Χατζηπροκοπίου, αν. καθηγητής, ΑΠΘ
978. Μαρία Χατζησάββα, ΕΤΕΠ, ΔΠΘ
979. Αγγελική Χατζησταύρου, υπ. διδάκτωρ, ΕΚΠΑ
980. Φιλίππα Χατζησταύρου, μέλος ΔΕΠ, ΕΚΠΑ
981. Μαρία Χατζηστυλιανού, ομ. καθηγήτρια, ΑΠΘ
982. Ζωή Χατζιδάκη, λέκτορας εφαρμογών, ΠΑΔΑ
983. Αναστάσιος Χαψούλας, καθηγητής, ΕΚΠΑ
984. Μαρία Χήρα, μεταδιδακτορική ερευνήτρια, ΙΑΑΔΕΤ, ΕΑΑ
985. Αλέξανδρος Χιωτελλης, μεταδιδακτορικός ερευνητής, ΕΑΑ
986. Μαρία Χολέβα, μεταδιδακτορική ερευνήτρια, CYU
987. Νικόλας Χρηστάκης, καθηγητής, ΕΚΠΑ
988. Δημήτρης Χρηστίδης, επ. καθηγητής, ΠΑΔΑ
989. Γιαννης Χριστοδουλου, διδάσκων, ΕΚΠΑ
990. Αγγελική Χριστοδούλου, επιστημονική συνεργάτης, ΑΣΚΙ
991. Σάββας Χριστοδούλου, υπ. διδάκτορας, ΓΠΑ
992. Κώστας Χριστόπουλος, αν. καθηγητής, ΑΣΚΤ
993. Νίκος Χριστοφής, επ. καθηγητής, ΠΘ
994. Άννα Χρονάκη, καθηγήτρια, ΠΘ
995. Χρήστος Χρυσανθόπουλος, ΕΕΠ, ΕΙΕ
996. Ελένη Χρυσοπούλου, διοικητική υπάλληλος, ΕΚΠΑ
997. Αγγελική Ψάλτου-Joycey, ομ. καθηγήτρια, ΑΠΘ
998. Στέλλα Ψαρρά, δ/ντρια ερευνών, ΕΛΚΕΘΕ
999. Μιχάλης Ψημίτης, ομ. καθηγητής, ΠΑΙΓ