Παγκόσμιες Ημέρες Δράσης για τη Στέγαση - Συγκέντρωση στην Αθήνα, πλατεία Κολοκοτρώνη, Σάββατο 26 Απριλίου στις 17:00

Ως Συσπείρωση Αριστερών Αρχιτεκτόνων στηρίζουμε - συμμετέχουμε στην Συγκέντρωση + πορεία για το δικαίωμα στη στέγη το Σάββατο 26 Απριλίου και ώρα 17:00.

 - συγκέντρωση στην πλατεία Κολοκοτρώνη 
 - πορεία προς την πλατεία Συντάγματος και μέσω Ερμού μέχρι το Μοναστηράκι

Λίγα λόγια για τις Παγκόσμιες Ημέρες Δράσεις για τη Στέγαση:

H Ευρωπαϊκή Συμμαχία Δράσης για τη Στέγαση (EAC) -European Action Coalition for the Right to Housing and to the City συμμετείχε στην πρώτη Διεθνή Λαϊκή Συνέλευση για τη Στέγαση στη Βαρκελώνη, όπου 93 κινηματικές συλλογικότητες από 22 χώρες και 4 ηπείρους συναντήθηκαν για να ανταλλάξουν εμπειρίες και να ενισχύσουν τον κοινό αγώνα τους.

Από αυτή τη συνέλευση προέκυψε και ένα αρχικό κάλεσμα  για συμμετοχή στις Παγκόσμιες Ημέρες Δράσης για τη Στέγαση 2025: από 21 έως 27 Απριλίου!

Σε αυτό το πλαίσιο, προέκυψε και στην Ελλάδα η ανάγκη ενός Συντονισμού για τις Παγκόσμιες Ημέρες Δράσης για τη Στέγαση. Συλλογικότητες και πρωτοβουλίες πολιτών που ασχολούνται με στεγαστικά ζητήματα συναντήθηκαν και αποφάσισαν από κοινού να πραγματοποιηθούν δράσεις το διήμερο Παρασκευή 25 & Σάββατο 26 Απριλίου σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Νάουσα Ημαθίας.

Ανάμεσα στις συλλογικότητες που συναποφάσισαν τις φετινές ημέρες δράσεις για τη στέγη είναι: η ομάδα H.A.R.T.A. (Housing Affordability in Real Terms Act), η Ενωτική Πρωτοβουλία κατά των Πλειστηριασμών, οι Γειτονιές για το Δικαίωμα στη Στέγη, η Ένωση Ενοικιαστ(ρι)ών Θεσσαλονίκης και ο Συντονισμός Σωματείων και Συλλογικοτήτων για τη Στέγαση.

1. Συμμετοχή της Συσπείρωσης Αριστερών Αρχιτεκτόνων
Ως Συσπείρωση Αριστερών Αρχιτεκτόνων, εδώ στην Αττική συμμετέχουμε στον Συντονισμό Σωματείων και Συλλογικοτήτων για τη Στέγαση. Ο Συντονισμός αυτός δημιουργήθηκε προ μηνών ύστερα από πρωτοβουλία του Τμήματος Αττικής του ΣΑΔΑΣ και μετά από συναντήσεις με συλλογικότητες γειτονιάς και σωματεία. Σε συνέχεια της πρώτης εξώστρεφης παρουσίας του, με τη συγκέντρωση διαμαρτυρίας στα γραφεία του ΕΦΚΑ (Ακαδημίας 22) και την πορεία προς το Υπουργείο Εργασίας (1,2), αποφασίστηκε η παρουσία στις κινητοποιήσεις για τις Παγκόσμιες Ημέρες Δράσης.
Συναδέλφισσες και συνάδελφοι είναι σημαντικό να στηρίξουμε με την παρουσία μας αυτή τη συγκέντρωση! Σε μια χώρα με ένα από τα μεγαλύτερα στεγαστικά κόστη στην Ευρώπη όπου το μεγαλύτερο τμήμα των ενοικιαστών δίνει περισσότερο από το 40% του εισοδήματός του αποκλειστικά για την κάλυψη στεγαστικών εξόδων, σε μια χώρα όπου οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας και οι εξώσεις έχουν γίνει κανονικότητα, σε μια χώρα όπου απουσιάζει πλήρως μια ολοκληρωμένη στεγαστική πολιτική, με παραγωγή κοινωνικής κατοικίας.


Εδώ το κείμενο-κάλεσμα του Συντονισμού Σωματείων και Συλλογικοτήτων για τη Στέγαση:

"Η κατοικία είναι δικαίωμα και όχι εμπόρευμα!
Με το σύνθημα σπίτια για τους ανθρώπους και όχι για τα κέρδη, διοργανώνεται και φέτος η, για πρώτη φορά παγκόσμια (ως τώρα ήταν πανευρωπαϊκή), ημέρα δράσης για τη στέγη.
Ο συντονισμός των κινημάτων στέγης που ενεργοποιήθηκαν με την αρχή της κρίσης, και δυνάμωσαν τα τελευταία χρόνια, αποδεικνύει ότι το ζήτημα της κατοικίας είναι από τα σοβαρότερα κοινωνικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον πλανήτη.
Στην Ελλάδα, μια χώρα που ως την κρίση του 2010 χαρακτηριζόταν από υψηλή ιδιοκατοίκηση αλλά ταυτόχρονα από μηδενικές πολιτικές κοινωνικής κατοικίας, σήμερα το πρόβλημα της στέγης αφορά μεγάλο μέρος του πληθυσμού και η κρίση στέγης ξεδιπλώνεται σε πολλά επίπεδα:
• Εκτίναξη των τιμών των ενοικίων, που είναι αποτέλεσμα της ανυπαρξίας δημόσιου ελέγχου των τιμών (με μέτρα όπως πλαφόν ενοικίου, ενοικιοστάσιο κ.λπ.) σε συνδυασμό με την κατακόρυφη αύξηση της τουριστικοποίησης και της βραχυχρόνιας μίσθωσης, καθώς και των εκατοντάδων χιλιάδων κενών ακινήτων.
• Επίθεση στην κατοικία μέσω της υπερχρέωσης, με αποτέλεσμα χιλιάδες πολίτες να χάνουν τα σπίτια τους κάθε χρόνο από πλειστηριασμούς.
• Συνολική αύξηση του κόστους της στέγης σε σχέση με το μέσο εισόδημα. Η Ελλάδα είναι στην πρώτη θέση ως προς τη στεγαστική δαπάνη των νοικοκυριών σε σχέση με τον μισθό, με ποσοστό δαπάνης 45%.
• Και όλα αυτά σε συνδυασμό με μηδενικές πολιτικές δημόσιας - κοινωνικής κατοικίας.
Η κρίση στέγης δεν είναι ένα περιστασιακό γεγονός. Είναι αποτέλεσμα των πρακτικών που εφαρμόζουν οι οικονομικοί «παίκτες» της αγοράς, δηλαδή οι τράπεζες, οι κτηματομεσίτες, τα ταμεία - αρπακτικά και όσοι άλλοι οικονομικοί παράγοντες κερδίζουν από τη βασική ανθρώπινη ανάγκη της στέγασης, ενώ στο πλαίσιο αυτό και η τρέχουσα κυρίαρχη αρχιτεκτονική πρακτική, αντί για τις λαϊκές ανάγκες υπηρετεί τους επενδυτές. Η σταδιακή μετατροπή της στέγης από κοινωνικό αγαθό σε εμπόρευμα και από εμπόρευμα σε χρηματιστηριακό προϊόν, έχει φέρει τα αποτελέσματα που ζούμε σήμερα.
Κυβερνήσεις και πολιτειακοί θεσμοί προστατεύουν και ενισχύουν την «αγορά», καταλύοντας το συνταγματικό δικαίωμα στη στέγη.
Σε όλο τον κόσμο, τα κινήματα στέγης οργανώνονται και δίνουν τις μάχες τους για το δικαίωμα στη στέγη, με την δημιουργία ενώσεων ενοικιαστών, συλλογικοτήτων ενάντια στους πλειστηριασμούς και τις εξώσεις, φορέων διεκδίκησης κοινωνικής κατοικίας, με αυτοοργανωμένες κοινότητες παραγωγής κατοικίας και με καταλήψεις.
Ενώνουμε τη φωνή μας και τους αγώνες μας με όλα αυτά τα κινήματα.
Διεκδικούμε:
• Προστασία των ενοικιαστών/ριών από τις αυξήσεις και τις εξώσεις. Θεσμοθέτηση πλαφόν ενοικίου.
• Προστασία της πρώτης κατοικίας από τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς και τις εξώσεις που θα ακολουθήσουν, με μέτρα όπως το ακατάσχετο της πρώτης κατοικίας. Κατάργηση των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών. Κούρεμα δανείων.
• Εργατική, κοινωνική, φοιτητική κατοικία για την κάλυψη όλων των αναγκών.
• Να γεμίσουν τα άδεια σπίτια! Στην Ελλάδα σήμερα υπάρχουν περισσότερες από 600.000 άδειες κατοικίες. Είναι αδιανόητο να υπάρχουν άνθρωποι που είναι άστεγοι ή ζουν σε απαράδεκτες στεγαστικές συνθήκες.
Συμμετέχουμε στην παγκόσμια ημέρα για το δικαίωμα στη στέγη και καλούμε σε συγκέντρωση και πορεία το Σάββατο 26 Απριλίου στις 17:00, στην πλατεία Κολοκοτρώνη."

Είναι κάτι σπίτια…

 του Τάση Παπαϊωάννου, Αρχιτέκτων - ομότιμος καθηγητής Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ

                                                                          Τάσης Παπαϊωάννου- Λαικό σπίτι - Υδατογραφία

Εκφραση της ζωής στον χώρο και τον χρόνο είναι η αρχιτεκτονική. Και τα σπίτια που ξεχωρίζουν, όσο ταπεινά κι αν είναι μέσα στις πυκνοδομημένες γειτονιές των πόλεων, αυτό υπενθυμίζουν. Γιατί καθώς τα κοιτάζουμε, έτσι όπως στέκουν μπροστά μας, είναι σαν τη δική μας τη ζωή να εξιστορούν μέσα στη σκόνη των καιρών -τη μνήμη ζωντανών και πεθαμένων

Είναι κάτι σπίτια που όταν τα συναντάς ξαφνικά, καθώς περπατάς στα στενά της πόλης, δεν μπορείς να τα προσπεράσεις. Κοντοστέκεσαι και τα παρατηρείς. Κατά κάποιον τρόπο σε καλούν αυτά τα ίδια να τα προσέξεις, αποπνέουν μια αύρα που τα κάνει να ξεχωρίζουν από τα υπόλοιπα. Δεν έχει σημασία αν είναι παλαιά ή καινούργια, μεγάλα ή μικρά, σε ποια αρχιτεκτονική τεχνοτροπία ανήκουν ή από ποια υλικά είναι καμωμένα. Εμπεριέχουν μυστηριωδώς κάτι πολύ παλιό και σύγχρονο ταυτόχρονα.

Προσπαθείς να εντοπίσεις τι είναι αυτό που τα κάνει να διαφέρουν από τα γειτονικά τους. Πολλές φορές είναι κάτι μικρό, ασήμαντο, μια ιδιαίτερη λεπτομέρεια, ένας απρόσμενος χώρος. Ενα καλοκαμωμένο στέγαστρο, ένα φωτεινό ξύλινο τζαμωτό, μια περίτεχνη μεταλλική σκάλα που σε ανεβάζει στην ταράτσα ή μια πέργκολα στο δώμα που στηρίζει μια κληματαριά που σκαρφάλωσε πάνω της πριν πολλά χρόνια. Αλλες πάλι φορές, είναι το έντονο φούξια χρώμα μιας βουκαμβίλιας που στέκεται αντιστικτικά μέσα στο ουδέτερο και ομοιόμορφο γκριζόλευκο αστικό περιβάλλον ή ένας καταπράσινος φίκος που ξεπηδά πίσω από την ψηλή μάντρα μιας κρυφής αυλής.

Σε κάποια άλλα σπίτια είναι το πώς έχει γράψει ο χρόνος πάνω τους, τι σημάδια έχει αφήσει στις πέτρες, στα τούβλα, στους ξεφτισμένους σοβάδες, στα πολυκαιρισμένα κουφώματα. Σπίτια που, καθώς τα κοιτάς, σε κατακλύζουν άθελά σου διάφορες σκέψεις. Προσπαθείς να φανταστείς την εποχή που τα έχτιζαν οι μάστορες πάνω στις σκαλωσιές και να εντοπίσεις τις λεπτομέρειες της τέχνης τους που βρίσκεται αποτυπωμένη πάνω στο σώμα τους. Κυρίως σκέφτεσαι τους ανθρώπους που το κατοικούν σήμερα ή εκείνους που το κατοίκησαν στο μακρινό παρελθόν. Ολοι άφησαν τα δικά τους ίχνη, αδιόρατα τις περισσότερες φορές, αλλά πάντοτε παρόντα.

Ανθρωποι που, με την καθημερινή παρουσία τους, μετατρέπουν το σπίτι, το κάθε σπίτι σε «δοχείο ζωής», όπως έλεγε ο Αρης Κωνσταντινίδης. Ενα δοχείο ζωής που οφείλει να παίρνει τη μορφή του από τη ζωή την ίδια και όχι το αντίστροφο! Κι αυτό είναι κάτι που συχνά το παραβλέπουμε οι αρχιτέκτονες. Το συγκλονιστικό γεγονός, δηλαδή, ότι ο αρχιτεκτονικός χώρος είναι πρωτίστως ο βιωμένος χώρος, εκεί που γεννιόμαστε, ζούμε και πεθαίνουμε. Πόσες και πόσες φορές, όμως, οι αρχιτέκτονες επιβάλλουμε συγκεκριμένες μορφές, χωρίς αυτές να εκπορεύονται μέσα από τις πραγματικές ανάγκες των ανθρώπων που θα τα κατοικήσουν. Σαν το κέλυφος του σαλιγκαριού να μην έχει σχέση με τον ζωντανό οργανισμό που ζει και αναπτύσσεται μέσα του. Αυτή η οργανική σχέση αποτελεί την ουσιαστική συνθήκη ύπαρξης που καθορίζει την ίδια την υπόσταση της αρχιτεκτονικής τέχνης και επιστήμης.

Εκφραση της ζωής στον χώρο και τον χρόνο είναι η αρχιτεκτονική. Και τα σπίτια που ξεχωρίζουν, όσο ταπεινά κι αν είναι μέσα στις πυκνοδομημένες γειτονιές των πόλεων, αυτό υπενθυμίζουν. Γιατί καθώς τα κοιτάζουμε, έτσι όπως στέκουν μπροστά μας, είναι σαν τη δική μας τη ζωή να εξιστορούν μέσα στη σκόνη των καιρών -τη μνήμη ζωντανών και πεθαμένων. Αυτή τη σημαντική και συμβολική συνιστώσα της αρχιτεκτονικής σπάνια την τονίζουμε. Συνήθως αναλωνόμαστε σε συζητήσεις γύρω από τη μορφή που έχει το κτίσμα, από τα υλικά που είναι καμωμένο, από το χρώμα του. Σχολιάζουμε την υλική μόνο υπόστασή του, σάμπως να μην είναι το σπίτι κι αυτό κάτι ζωντανό, που αναπνέει μαζί με τους ανθρώπους που το κατοικούν.

Ισως αυτό να είναι που σε κάνει να σταματάς μπροστά από κάποια κτίρια στην πόλη: προσπαθείς ν’ αφουγκραστείς τον ψίθυρό τους που ίσα που ακούγεται, να ξεκλειδώσεις το καλά φυλαγμένο μυστικό που κουβαλούν μέσα τους, τη ζωή που φωλιάζει στις απόμερες γωνιές τους. Είναι μοναδικά και διαφορετικά από τα διπλανά τους, γιατί εμπεριέχουν τη δική τους αλήθεια, απέναντι στο τυποποιημένο και επαναλαμβανόμενο ψέμα των εργολαβικών κερδοσκοπικών κατασκευών που έχουν πλημμυρίσει τις νεοελληνικές πόλεις.

Στέκομαι απέναντι από το παλιό μονώροφο. Δεν μπορώ να καταλάβω πότε ακριβώς χτίστηκε. Είναι σαν να βρίσκεται σ’ αυτή τη γωνιά ανέκαθεν και να ξέμεινε ξεχασμένο απ’ όλους, ανάμεσα στις ψηλές και άχαρες πολυκατοικίες. Κάτω από το τελευταίο ασβεστόχρωμά του, μια ανοιχτή ώχρα, υπάρχει ένα παχύ στρώμα επάλληλων χρωμάτων. Ενα χρωματιστό παλίμψηστο που δημιουργήθηκε μέσα στα χρόνια από το διαδοχικό ασβέστωμα, συνήθως πριν από τις γιορτές του Πάσχα. Διακρίνεις τα χρώματα, σαν τις έγχρωμες σελίδες ενός παμπάλαιου βιβλίου: χοντροκόκκινα, ώχρες, λουλακιά, ανοιχτά πράσινα, το ένα πάνω στο άλλο, συνθέτουν με τρόπο μυστικό και υποδόριο μέσα στα χρόνια που πέρασαν την ιστορία του, γραμμένη όχι με λέξεις αλλά με χρώματα. Κάτω από τη στέγη, μια ξεφτισμένη λουρίδα στο χρώμα του ουρανού διαχωρίζει το κυρίως σώμα του σπιτιού από την κεραμοσκεπή, που μοιάζει σαν να ’χει αποκολληθεί και να αιωρείται ελεύθερη στον χώρο.

Δύο μακρόστενα παράθυρα κι ανάμεσά τους μια ψηλόλιγνη πόρτα μοιάζουν με δύο μάτια και μια μύτη, πάνω στο πρόσωπο του σπιτιού που βλέπει προς τον δρόμο. Σήμερα στέκουν ερμητικά κλειστά, ποιος ξέρει από πότε. Ενδειξη πως το μικρό σπίτι είναι καιρό τώρα ακατοίκητο, να θυμίζει αλλοτινές εποχές, τότε που η ζωή στη γειτονιά ήταν τελείως διαφορετική. Από τη στάθμη της εισόδου του, που βρίσκεται σήμερα ψηλότερα και την προσεγγίζεις με 3-4 σκαλιά από το πεζοδρόμιο, καταλαβαίνεις πως ο χωματόδρομος, που κάποτε βρισκόταν εμπρός του, σκάφτηκε κι έγινε ο σημερινός ασφαλτόδρομος. Η σύγχρονη πόλη κατέβηκε, αυτό όμως παρέμεινε ψηλά, να θυμίζει σε πείσμα του χρόνου την παλιά γειτονιά.

Οι πόλεις μας είναι γεμάτες από τέτοια παραδείγματα. Αλλα σπίτια βρίσκονται στον «αέρα» κι άλλων η είσοδος βρίσκεται χαμηλότερα, αφού εν τω μεταξύ μπαζώθηκε ο δρόμος μπροστά τους. Αυτά τα σπίτια, αλλά και κάποιες μεσοπολεμικές πολυκατοικίες, μας πληροφορούν για τις αλλαγές που συντελέστηκαν στο αστικό ανάγλυφο και στο έδαφος της πόλης. Γιατί υπάρχει κι ένα άλλο παλίμψηστο, κρυφό και αόρατο σήμερα. Ενα παλίμψηστο που έρχεται στο φως, σαν μια μυστηριώδης ανάδυση από το παρελθόν, όταν διενεργείται μια νέα ανασκαφή. Ερείπια τοίχων, θραύσματα δαπέδων, υπολείμματα σοβάδων βρίσκονται θαμμένα μέσα στη γη και στη λήθη. Κι όσο πιο βαθιά σκάβουμε τόσο πιο πολύ βυθιζόμαστε στο παρελθόν.

Σπίτια όλων των χρόνων και όλων των καιρών εκφράζουν αλλά και συμβολίζουν τη θνητότητα της ανθρώπινης ζωής όπου γης. Αυτές οι σκέψεις περνούν από το μυαλό μου καθώς παρατηρώ το σπίτι που με έκανε να κοντοσταθώ και προς στιγμή να διακόψω τον βηματισμό μου. Σκέψεις που έρχονται και φεύγουν, καθώς συνεχίζω να περπατώ μέσα στην πολύβουη καθημερινότητα της πόλης.

Είναι κάτι σπίτια…

Ανακοίνωση της ΑΝΑΣΑ για τα αποτελέσματα των εκλογών στον ΣΑΘ

 

Ψήφισμα της Συσπείρωσης Αριστερών Αρχιτεκτόνων σχετικά με την επιχειρούμενη αλλοίωση του ιστορικού κέντρου της Καβάλας και την υποβάθμιση της πολιτιστικής κληρονομιάς (ΔΣ ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, Τετάρτη, 10/07/2024)

Στις αρχές του 2024 έγινε γνωστό στην πόλη της Καβάλας ότι μεθοδεύεται από την «Ιερά Μητρόπολη Φιλίππων, Νεαπόλεως και Θάσου» η κατασκευή ενός καταστροφικού έργου, που θα αποτελέσει διπλό πλήγμα τόσο στον πολιτισμό και την ιστορία της πόλης, όσο και στο δομημένο περιβάλλον. Πρόκειται για την αρχιτεκτονική πρόταση προσθήκης ορόφου, διαμόρφωσης όψεων και αλλαγής χρήσης του κτηρίου που στέγαζε στον όροφο τον Σύλλογο Καπνεμπόρων και στο ισόγειο επί 65 χρόνια στεγάζει τον Σύνδεσμο Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών.

Από το ισόγειο θεατράκι, που κατασκευάσθηκε με εθελοντική εργασία, παρήλασαν οι σημαντικότερες προσωπικότητες της γενιάς του ’30 και όχι μόνο. Ο Σύνδεσμος, επίσης, ίδρυσε το Φεστιβάλ Θεάτρου Φιλίππων και Θάσου και πολλούς άλλους πολιτιστικούς θεσμούς και υποδομές (το λογοτεχνικό περιοδικό «Υπόστεγο», θέατρο, κινηματογράφο, συμπόσια ποίησης κλπ) γνωστά σε πανελλήνια κλίμακα.

Η προτεινόμενη από την Μητρόπολη αρχιτεκτονική μελέτη δημιουργίας «Μουσείου Ιερών Κειμηλίων», που είναι του καθηγητή του ΑΠΘ κ. Τζώνου και η μουσειολογική της κ. Σκαλτσά, προτείνει προσθήκη ορόφου, διαμόρφωση όψεων με επένδυση από προφίλ αλουμινίου, εξαφανίζοντας όλα τα αρχιτεκτονικά στοιχεία του μεταπολεμικού κτηρίου, που αποτελεί τοπόσημο για την πόλη, έργο του πλέον γνωστού αρχιτέκτονα της εποχής στην Καβάλα, Χρήστου Μπάτση. Στο δώμα επίσης προβλέπεται εγκατάσταση Φωτοβολταϊκών πάνελ σε επιφάνεια πλέον των 100 τ.μ.

Το προτεινόμενο κτήριο θα αλλοιώσει ανεπιστρεπτί το σημαντικότατο όμορο μνημείο «Μέγαρο Τόκου», που ανήκει στο ΥΠΠΟ και στεγάζει την Εφορεία Αρχαιοτήτων, αλλά και γενικότερα την εικόνα της ιστορικής οδού Κύπρου όπου βρίσκονται έξι συνεχόμενα κτήρια, κηρυγμένα από το ΥΠΠΟ όχι μόνο ως «ιστορικά διατηρητέα μνημεία», αλλά και ως «έργα τέχνης χρήζοντα ιδιαίτερης κρατικής προστασίας». Τα παραπάνω μνημεία, που βρίσκονται στην πιο περίοπτη θέση, στην καρδιά της πόλης, συνδέονται ως προς τη χρήση, με το μεταγενέστερο κτήριο Μπάτση, καθώς όλα μαζί σχηματίζουν ένα μοναδικό ιστορικό σύνολο, εμβληματικό για τη διαχρονικότητα της ιστορίας του καπνού στην Καβάλα (από τον 19ο αι. ως και το 1970).

Η μελέτη έχει δεχθεί σφοδρότατες κριτικές από επιστήμονες, μεταξύ των οποίων είναι: ο πρόεδρος του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Νομού Καβάλας κ. Γιάννης Νεστορίδης, ο πρώην αρχιτέκτονας του ΥΠΠΟ και μουσικός Αργύρης Μπακιρτζής, η καθηγήτρια του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Σοφία Βυζοβίτη, ο πρόεδρος του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Κώστας Μανωλίδης και ο ομότιμος καθηγητής του ΕΜΠ κ. Τάσης Παπαϊωάννου.

Παρ΄ όλα αυτά η μελέτη εγκρίθηκε από τη Γενική Διεύθυνση Νεωτέρων Μνημείων Αναστηλώσεων και Τεχνικών Έργων του ΥΠΠΟ κατά παράβαση του Αρχαιολογικού νόμου, με την αιτιολογία ότι «δεν προκαλεί άμεση ή έμμεση βλάβη στο όμορο προστατευόμενο μνημείο – κτήριο», ενώ η προσθήκη ορόφου θα καλύψει όλη τη δυτική πλευρά του με την περίτεχνη στέψη, καθώς και τρία παράθυρα κύριων χώρων του β’ ορόφου. Κατά την εξέταση της αίτησης θεραπείας που υπεβλήθη από τον Σύνδεσμο, εξετάσθηκε από την Υπουργό Πολιτισμού και υποβλήθηκε από την ίδια για επανεξέταση στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων, το οποίο για δεύτερη φορά γνωμοδότησε αρνητικά με σαθρά επιχειρήματα, παρά την εκτενέστατη τεκμηρίωση ως προς την αλλοίωση της φυσιογνωμίας των μνημείων της ιστορικής οδού Κύπρου. Βασικό επιχείρημα της απόρριψης ήταν ή έλλειψη οπτικής επαφής με τα μνημεία, εκ των οποίων τα τρία βρίσκονται στο ίδιο οικοδομικό τετράγωνο και τα άλλα τρία στο αμέσως επόμενο.

Επίσης χορηγήθηκε έγκριση και από το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής, κατά παράβαση των διατάξεων της ΥΑ ΔΑΟΚΑ/11170/321/2020 (ΦΕΚ 313/Β/6-2-2020) του ΥΠΕΝ (τεύχος Οδηγιών για τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής).

Στη συνέχεια κατατέθηκε αίτηση χαρακτηρισμού του υφιστάμενου κτηρίου ως διατηρητέο μνημείο – τοπόσημο προς το ΥΠΠΟ, προς το ΥΠΕΝ και προς το Υπ. Εσωτερικών ( Τομέας Αν. Μακεδονίας – Θράκης) που είναι σε εξέλιξη.

Το θέμα έχει απασχολήσει κατ΄ επανάληψη τον τοπικό τύπο, αλλά και Αθηναϊκά ΜΜΕ, έχει κατατεθεί σχετικό ερώτημα στη Βουλή των Ελλήνων και εκκρεμεί προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας.

Ένα αυθόρμητο κίνημα προστασίας του κτιρίου και της ιστορίας του έχει αναπτυχθεί στην Καβάλα, με εκατοντάδες υπογραφές, συγκεντρώσεις, εκδηλώσεις και νομικές ενέργειες.

Με βάση τα παραπάνω συντασσόμαστε με τα αιτήματα των τοπικών κινημάτων και καλούμε:

1. Να απορριφθεί η μελέτη «αλλαγής χρήσης, προσθήκης ορόφου και διαμόρφωσης όψεων του κτηρίου επί της οδού Κύπρου 16 στην Καβάλα»
2. Να κηρυχθεί διατηρητέο το υφιστάμενο κτήριο του αρχιτέκτονα Χρήστου Μπάτση, ως αντιπροσωπευτικό δείγμα της μεταπολεμικής αρχιτεκτονικής με στοιχεία μοντερνισμού, αλλά και ως τοπόσημο άρρηκτα δεμένο με τις ιστορικές μνήμες, ως έδρα του ιστορικού Σ.Φ.Γ.Τ.
3. Να προστατευτεί το συνεχόμενο μέτωπο και η διαχρονική φυσιογνωμία της εμβληματικής οδού Κύπρου
4. Να παραμείνει στην ιστορική του έδρα ο Σ.Φ.Γ.Τ. και να κατοχυρωθεί συμβολαιογραφικά με μέριμνα της Πολιτείας και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης

Εκλογές του ΣΑΘ, Κυριακή 06/04/25, στηρίζουμε ΑΝΑΣΑ

 

ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ δημοκρατικός και χρήσιμος για τα μέλη του! Τοποθέτηση της Συσπείρωσης Αριστερών Αρχιτεκτόνων

 Η πρόσφατη παρέμβαση του Προέδρου του ΣΑΔΑΣ- ΠΕΑ για το θέμα του ΝΟΚ είναι παντελώς αντιθεσμική -καθότι σε πλήρη αντίθεση με την απόφαση της Αντιπροσωπείας του ΣΑΔΑΣ ΠΕΑ- και έδωσε λαβή σε αρνητική έκθεση του συλλόγου μέσω αρθρογραφία (ενδ. «μαλλιά κουβάρια οι αρχιτέκτονες για μπόνους ΝΟΚ και απόφαση ΣτΕ»).

Ακολούθησε η πρωτοφανής δημόσια δήλωση του Προέδρου (ECOPRESS 19/12/2024 ) ότι «έχουμε μία αλλά καρτ Αντιπροσωπεία […] για έκδοση μερικών ανακοινώσεων και ψηφισμάτων κατά παραγγελία» η οποία «δεν μπορεί» κατά την άποψή του «να λειτουργεί, σύμφωνα με το καταστατικό, ως κυρίαρχο και αντιπροσωπευτικό όργανο».

Σε συνέχεια αυτής της ανοιχτά αντιδημοκρατικής συμπεριφοράς, έχουμε εισήγηση προς τη συνεδρίαση του ΔΣ από την ΕΛΕΜ, παράταξη του Αντιπροέδρου του ΣΑΔΑΣ ΠΕΑ κατά την οποία «οι μέχρι τώρα αποφάσεις της Αντιπροσωπείας […] αποδεικνύονται μη εφαρμόσιμες και αναποτελεσματικές», αφού η «καταγγελτική λογική των παρεμβάσεων του ΣΑΔΑΣ δια των ψηφισμάτων και των αποφάσεων που συχνά λαμβάνονται δεν συμβάλλει στην αναγνώρισή του».

Καταγγέλλουμε ανοιχτά αυτή την εκτροπή από κάθε συλλογικό πλαίσιο -από πρόσωπα που οφείλουν να υπηρετούν το καταστατικό και τις συλλογικές αποφάσεις του ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ. Είναι αδιανόητο να λοιδορούνται δημοκρατικά όργανα και διαδικασίες και να εξευτελίζεται δημόσια ο Σύλλογος γιατί η σημερινή διοίκηση του ΔΣ δεν μπορεί να αποδεχτεί την απόφαση του κυρίαρχου οργάνου του ΣΑΔΑΣ- ΠΕΑ της Πανελλαδικής Αντιπροσωπίας.

Υπενθυμίζουμε ότι ως Συσπείρωση καταθέσαμε ήδη από τον Ιανουάριο πρόταση δράσεων  για τον ΝΟΚ (διοργάνωση θεματικής ημερίδας, Επιστημονική Επιτροπή, κα), σύμφωνα με τις κατευθύνσεις και τις αποφάσεις της 2ης Τακτικής Αντιπροσωπείας του ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ που πραγματοποιήθηκε στις 07/12/2024 (Απόφαση της Αντιπροσωπείας του ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ) και αναμένουμε ακόμη να συζητηθούν και να αποφασιστούν.

Η σημερινή διοίκηση (ΔΚΜ, ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΕΚΦΡΑΣΗ, ΕΛΕΜ, «ΑΝΕΞΑΡΤΙΤΟΙ») βλέπει το σύλλογο μόνο ως εργαλείο στήριξη των Κυβερνητικών Πολιτικών και χειρισμών. Στον αντίποδα της σταθερής στάσης του Συλλόγου μας υπέρ του Περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής στις πόλεις, επιδιώκουν την εναρμόνιση με την ηγεσία του ΤΕΕ για την υπεράσπιση συγκεκριμένων κατασκευαστικών και εργολαβικών συμφερόντων. Χρησιμοποιούν τις θέσεις ευθύνης  για προσωπική και επαγγελματική προβολή.

Πρόσθετα τους τελευταίους τρείς (3) μήνες – και μετά την απόφαση της πανελλαδικής αντιπροσωπίας- επιλέγουν τη μονοθεματική συζήτηση επί των οικονομικών του Συλλόγου. Εκκινώντας από τη θέση ότι ο ΣΑΔΑΣ ΠΕΑ βρίσκεται «σε κατάσταση πτώχευσης» – χωρίς να αναλογίζονται ότι καθίστανται άμεσα υπόλογοι για αυτό- θέλουν να μεταβάλουν τον χαρακτήρα του συλλόγου μας. Επιδιώκουν πολλαπλασιασμό της ετήσιας συνδρομής των μελών, εμπορευματοποίηση λειτουργιών, εκποίηση της περιουσίας του Συλλόγου (ενδ. ξενώνας Στάμου Στούρνα), πρόσθετες εισφορές στις υποθέσεις εγκρίσεων από τα ΣΑ, κα. Παραγνωρίζουν ότι τίποτα από τα παραπάνω – που αλλοιώνουν τον χαρακτήρα του ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ δεν δύναται να εγκριθεί με απλή πλειοψηφία ΔΣ.

Επικαλούμενοι την «πτώχευση» οι εισηγητές της ισχνής πλειοψηφίας του ΔΣ θέλουν παράλληλα να καταργήσουν κάθε ανάληψη δράσης γύρω από τα κρίσιμων προβλημάτων των αρχιτεκτόνων μελών μας σήμερα: ΝΟΚ – και νέο θεσμικό πλαίσιο, επαγγελματικά δικαιώματα, φορολόγηση επαγγελματιών, ελάχιστές αμοιβές μηχανικών, ελάχιστοι μισθοί εργαζομένων, προστασία περιβάλλοντος και πολιτιστικής κληρονομίας κ.α.

Αν αυτοί που εκφράζουν σήμερα την πλειοψηφία στο ΔΣ είτε δεν μπορούν είτε δεν θέλουν να εφαρμόζουν το καταστατικό και τις αποφάσεις των συλλογικών οργάνων του ΣΑΔΑΣ ΠΕΑ, αν θεωρούν ότι υπό την Προεδρεία τους έχει «πτωχεύσει», οφείλουν να πράξουν το δέον, να παραιτηθούν αντί να επιμένουν στο σημερινό διασυρμό του Συλλόγου μας.

Κλείνοντας ως Συσπείρωση Αριστερών Αρχιτεκτόνων εργαζόμαστε για έναν σύλλογο που δεν αποκλείει τους/τις Αρχιτεκτονες/ισες με βάση την οικονομική τους δυνατότητα, αλλά προσκαλεί όλο και περισσότερους/ες συναδέλφους/ισσες να γίνουν ενεργά μέλη γιατί είναι παρόν στα κρίσιμα πεδία δραστηριοποίησης τους. Είναι καθημερινά στο πλευρό όσων ζούμε από την εργασία μας. Ο δικός μας στόχος είναι ο ΣΑΔΑΣ -ΠΕΑ να μαζικοποιηθεί, να γίνει πιο ορατός και πιο χρήσιμος στα μέλη του!

Η δημοσίευση στην ιστοσελίδα του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ:

ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ δημοκρατικός και χρήσιμος για τα μέλη του! Τοποθέτηση της Συσπείρωσης Αριστερών Αρχιτεκτόνων

Ψήφισμα της Συσπείρωσης Αριστερών Αρχιτεκτόνων σχετικά με τα ζητήματα αυταρχισμού στο ΕΜΠ*

Εδώ και ένα χρόνο η πρυτανική αρχή του ΕΜΠ έχει επιβάλλει ένα ιδιότυπο καθεστώς αυταρχισμού στη λειτουργία του Συγκροτήματος της Πατησίων, αδιαφορώντας για την ιστορική σημασία του χώρου του Πολυτεχνείου, την εύρυθμη ακαδημαϊκή λειτουργία και την ομαλή συνύπαρξη με την ακαδημαϊκή κοινότητα της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΕΜΠ.

Πιο συγκεκριμένα σειρά μονομερών αποφάσεων χωρίς τη συναίνεση των Καθηγητών/τριων και των Φοιτητών/τριών, όπως απαγόρευση διεξαγωγής εκδηλώσεων (όπως έγινε αρχικά ακόμα και με την εκδήλωση για το έγκλημα των Τεμπών), εκκένωση χώρων εργασίας των φοιτητών/τριών και κλείσιμο της αίθουσας Υποψηφίων Διδακτόρων/ισσων της Αρχιτεκτονικής Σχολής, μονομερής αναπροσαρμογή στα ωράρια λειτουργίας της Σχολής, απαγόρευση πρόσβασης σε χώρους κα, απροειδοποίητα και παράλογα γενικά κλεισίματα (Lockout) έχουν δημιουργήσει ασφυκτικό κλίμα ανελευθερίας και φόβου.

Σε συνέχεια όλων των παραπάνω και μετά τις αντιδράσεις η απάντηση του Πρύτανη περιείχε προσβλητικές, σεξιστικές και απειλητικές εκφράσεις προς φοιτητές/τριες και φρονηματική πολιτική στοχοποίηση μελών της κοινότητας.

Ως ΔΣ του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ λυπούμαστε ειλικρινά για την σημερινή κατάσταση στη Σχολή με ευθύνη της Πρυτανείας. Ο ζωντανός και ταυτόχρονα ιστορικός χώρος της Αρχιτεκτονικής Σχολής ΕΜΠ – στον οποίο αρκετοί/ες από εμάς σπουδάσαμε- είναι ανεπίτρεπτο να μετατρέπεται σε τόπο άσκησης της πυγμής του ενός και πεδίο ευθείας επίθεσης προς νέους/ες συναδέλφους/ισσες. Συντασσόμαστε με τις ανησυχίες της ακαδημαϊκής κοινότητας της Αρχιτεκτονικής Σχολής και ζητάμε να διαφυλαχτεί η επιστημονική και κοινωνική δραστηριότητα μέσα στους χώρους του συγκροτήματος της Πατησίων. Καλούμε να ανοίξει εκ νέου η κεντρική πύλη επί της οδού Στουρνάρη, ώστε να διασφαλιστεί η άμεση πρόσβαση σε ΑμεΑ και να αποκατασταθεί συνολικά η ανοιχτή λειτουργικότητα του συγκροτήματος.

Τέλος τονίζουμε πως ο θεσμικός ρόλος της Πρυτανικής Αρχής του ΕΜΠ έρχεται σε ευθεία ασυμβίβαστη σύγκρουση με συμπεριφορές που είδαν το φως της δημοσιότητας και επ’ αυτού οφείλει να αναλάβει δράση η σύγκλητος του Ιδρύματος. Στο ΕΜΠ αναλογεί σύγχρονη διοίκηση που σέβεται την ιστορία, την κοινωνική σημασία και την επιστημονική αποστολή του κορυφαίου αυτού Ευρωπαϊκού Πανεπιστήμιου, όχι φορείς απαρχαιωμένης αγοραίας νοοτροπίας.

*κατατέθηκε προς ψήφιση από τη Συσπείρωση Αριστερών Αρχιτεκτόνων στη συνεδρίαση του ΔΣ του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, την Τετάρτη 02/04/2025

Παρασκευή 4 Απριλίου, στις 18:00, Συγκέντρωση και πορεία για το δικαίωμα στην κατοικία

Ο Συντονισμός Σωματείων και Συλλογικοτήτων για τη Στέγαση καλεί                                                                την Παρασκευή 4 Απριλίου και ώρα 18:00                                                                                                            σε συγκέντρωση στα γραφεία του ΕΦΚΑ (Ακαδημίας 22) και πορεία προς τα Υπουργεία Εργασίας και Κοινωνικής Συνοχής & Οικογένειας (Σταδίου - Δραγατσανίου), διεκδικώντας το δικαίωμα στην κατοικία.

Το ζήτημα της κατοικίας τίθεται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα με πρωτοφανή  οξύτητα. Πρόκειται για μια συνθήκη που ξεκίνησε την περίοδο επιβολής των μνημονίων, με το χαράτσι μέσω των λογαριασμών ρεύματος, που μονιμοποιήθηκε ως ΕΝΦΙΑ και, κυρίως, με τους πλειστηριασμούς κατοικιών των υπερχρεωμένων νοικοκυριών που δεν μπορούσαν πλέον να ανταποκριθούν στα χρέη προς τις τράπεζες. Σήμερα, με την εκτίναξη των τιμών ενοικίασης, το ζήτημα αφορά πολύ μεγαλύτερο μέρος της εργαζόμενης κοινωνίας. Παράλληλα, οι πλειστηριασμοί συνεχίζονται αυξανόμενοι και πλέον πραγματοποιούνται εξώσεις. Η πρόσβαση στην κατοικία με αξιοπρεπείς όρους διαβίωσης γίνεται όλο και πιο δύσκολη για πολλούς και πολλές από εμάς, ενώ το κόστος της κατοίκησης, το οποίο 
περιλαμβάνει και τα πάγια έξοδα ύδρευσης, ηλεκτροδότησης, θέρμανσης, κ.λπ., γίνεται ιδιαίτερα δυσβάστακτο.

Στην Ελλάδα υπάρχει παντελής έλλειψη οποιασδήποτε μορφής κοινωνικής κατοικίας μετά την κατάργηση του ΟΕΚ ως μέτρο των μνημονίων που θα μπορούσε σε ένα βαθμό να εξασφαλίσει προσιτή στέγη στα εργαζόμενα νοικοκυριά. Παρόλα αυτά, συνεχίζεται η κράτηση 1% υπέρ ΟΕΚ από τους μισθωτούς εργαζόμενους/ες με εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας από το 2017. Τα ποσά που έχουν συγκεντρωθεί και συνεχίζουν να εισπράττονται, αποτελούν αποθεματικό του ΕΦΚΑ. Επίσης, ο ΕΦΚΑ είναι κάτοχος σημαντικής ακίνητης περιουσίας που έχει πληρωθεί από τις εισφορές των εργαζομένων/αυτοαπασχολούμενων όλων των πρώην Ταμείων. Μεγάλα κτίρια στο κέντρο της Αθήνας, κυρίως, προωθούνται για «αξιοποίηση» μέσω μακροχρόνιας παραχώρησης από 50 έως 99 χρόνια σε επενδυτές, με χρήσεις ξενοδοχείων, γραφείων και συνοδών χρήσεων. Μεταξύ αυτών ακόμα και ιστορικοί 
κινηματογράφοι στο κέντρο της Αθήνας, ενώ άμεσα απειλείται με «ξενοδοχοποίηση» και το κτίριο του ΤΜΕΔΕ στην Κολοκοτρώνη 4, ενώ συλλογικοί φορείς έχουν προτείνει κοινωνικές χρήσεις. Η υπουργός Εργασίας είναι πολιτικά υπεύθυνη για τον ΕΦΚΑ.

Το τελευταίο χρονικό διάστημα, από την ομιλία του πρωθυπουργού στην ΔΕΘ 2024 μέχρι και τώρα, εξαγγέλλεται το πρόγραμμα «κοινωνικής αντιπαροχής». Την ευθύνη για  το  πρόγραμμα  έχει  το  υπουργείο  Κοινωνικής  Συνοχής  και  Οικογένειας  που  θα φέρει  νέο  σχέδιο  νόμου  στη  Βουλή.  Με  βάση  συνεντεύξεις  της  πρώην  υπουργού Ζαχαράκη,  το  κράτος  θα  παραχωρεί  αδόμητα  οικόπεδα  ή  αναξιοποίητα  κτίρια  σε κατασκευαστικές  εταιρείες  με  αντάλλαγμα  το  30%  της  δομημένης  επιφάνειας  σε διαμερίσματα  ενώ  οι  ιδιώτες  θα  κρατάνε  προς  εκμετάλλευση  το  70%  συν  κάποια 

ακόμη  ευεργετικά  μέτρα  γι  αυτούς  που  δεν  είναι  ακόμη  γνωστά.  Όπως  ακριβώς γνωστοί    δεν  είναι  οι  δυνητικοί  δικαιούχοι,  τα  κριτήρια  καθώς  και  η  μορφή παραχώρησης κατοικίας. Η «κοινωνική αντιπαροχή» είναι στην πραγματικότητα ένα πρόγραμμα παραχωρήσεων δημόσιας γης στις μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες με στόχο την επέκταση της κερδοφορίας τους και εντελώς αμφίβολες ωφέλειες για όσους και όσες υφίστανται τις συνέπειες της τρέχουσας στεγαστικής κρίσης. 

 

Οι  εργαζόμενοι/ες,  οι  άνεργοι/ες  απέναντι  σε  αυτές  τις  πολιτικές  της  κυβέρνησης που δεν καλύπτουν στο ελάχιστο τις οξυμένες ανάγκες στέγασης και που τα οποία προγράμματα  στηρίζουν  κυρίως  τη  μικρή  και  μεγάλη  ιδιοκτησία  καθώς  και  το κατασκευαστικό κεφαλαίο, διεκδικούμε: 

 

  Ανάπτυξη  προγραμμάτων  κοινωνικής  –  εργατικής  κατοικίας  για  την ολοκληρωμένη  κάλυψη  των  κοινωνικών  αναγκών,  με  χωροθέτηση  της κατοικίας αυτής εντός του υφιστάμενου αστικού ιστού και με συμμετοχή των κατοίκων  στον  σχεδιασμό  της.  Άμεση  αξιοποίηση  της  ακίνητης  περιουσίας 

του  ΕΦΚΑ  και  γενικότερα  του  δημοσίου  στην  κατεύθυνση  της  παροχής κοινωνικής κατοικίας. 

  Ανασύσταση του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας που είχε καταργηθεί με το πρώτο  μνημόνιο.  Όχι  στην  χρήση  του  αποθεματικού  του  -το  οποίο  έχει προκύψει  από  τις  εισφορές  των  εργαζομένων-  για  έντοκα  δάνεια  με  τη μεσολάβηση  του  ιδιωτικού  τραπεζικού  κεφαλαίου,  αλλά  αξιοποίησή  του  για την κάλυψη των κοινωνικών αναγκών. 

"Οι μανάδες έχουν δίκιο!" του Σταύρου Σταυρίδη

 «Las cuchas tienen razón»: Οι μανάδες έχουν δίκιο!

Αυτό ήταν ένα γκράφιτι στους τοίχους του Μεντεγίν στην Κολομβία.

Τον περασμένο Γενάρη στην «Λα Εσκομπρέρα», μια χωματερή της Κομμούνας 13 στο Μεντεγίν βρέθηκαν τα λείψανα σφαγιασμένων ανθρώπων. Δολοφονήθηκαν βάρβαρα από τον κολομβιανό στρατό και τους παραστρατιωτικούς κατά τη διάρκεια της επιδρομής ενάντια στα αντάρτικα (Επιχείρηση Ωρίων το 2002), στην οποία πολλοί εκτελέστηκαν επί τόπου ή εξαφανίστηκαν, όπως συμβαίνει συχνά με τα μαζικά εγκλήματα που παράγονται από την αχαλίνωτη κρατική βία.

“Οι μανάδες έχουν δίκιο”

Ο δήμαρχος του Μεντεγίν έσβησε τα γκράφιτι, επιχειρηματολογώντας πως ήταν αποπροσανατολιστικά και ασχήμαιναν την εικόνα της πόλης. Και κείνα ξαναγράφτηκαν ξανά και ξανά σε κάθε πόλη, σε κάθε δρόμο, σε κάθε τοίχο όλης της χώρας. Όπως γράφτηκαν και τα ονόματα των αδικοχαμένων του εγκλήματος των Τεμπών.

Οι μανάδες έχουν δίκιο. Γιατί ήταν οι «Γυναίκες που Περπατούν για την Αλήθεια» (Mujeres Caminando por la Verdad) που έφεραν στο φως τα αποδεικτικά στοιχεία για αυτήν την ατιμώρητη βαρβαρότητα. Ήταν οι Γυναίκες που Περπατούν για την Αλήθεια, οι μανάδες των εξαφανισμένων, που 23 χρόνια αγωνίζονται για την αλήθεια, ήταν εκείνες που επέμεναν «να σκαφτεί συθέμελα η χωματερή», να ξεθαφτεί η αλήθεια και να αποδοθεί δικαιοσύνη. «Η Γη άρχισε να μιλάει» λένε. Μήπως όλα αυτά τα χρόνια του αγώνα, άκουγαν τα λόγια της Μάνας Γης που τους μετέφερε τη δύναμη της αλήθειας;

Οι μανάδες έχουν δίκιο. Όπως ο Μανάδες της Πλατείας Μάϊου, που χρόνια διαμαρτύρονται κάθε Πέμπτη, όλες τις Πέμπτες 48 χρόνια τώρα μπροστά από το Προεδρικό Μέγαρο στο Μπουένος Άιρες, απαιτώντας δικαιοσύνη για τα «εξαφανισμένα» παιδιά τους, θύματα της δικτατορίας του Βιντέλα.

Οι μανάδες έχουν δίκιο στη σημερινή Παλαιστίνη όταν απαιτούν προστασία για τα παιδιά τους από τη γενοκτονική και δολοφονική μηχανή του Ισραήλ. Δική τους είναι η διεκδίκηση του δικαιώματος να ζουν στη γη όπου γεννήθηκαν. Δική τους και η απαίτηση τα παιδιά τους να ζήσουν σε ένα ελεύθερο και δίκαιο μέλλον.

Οι μανάδες έχουν δίκιο. Όπως οι μανάδες των Τεμπών. Ακούστε τη φωνή τους. Τη φωνή εκείνης που δύο χρόνια τώρα παλεύει να κρατήσει στη ζωή το παιδί της: «Σκάστε όλοι οι πολιτικοί, σήμερα ουρλιάζουν οι μανάδες» είπε…. Και της μάνας των δίδυμων κοριτσιών που χάθηκαν: «δεν θα σταματήσουμε τον αγώνα, δεν θα τους αφήσουμε σε ησυχία μέχρι που θα χτυπάει η τελευταία φλέβα στην καρδιά μας». Ακούστε τα λόγια και μιας άλλης μάνας που συμπυκνώνουν τη δύναμη ενός αγώνα ανυποχώρητου: «Έχουμε όλοι βιώσει το σκληρό πρόσωπο της διάχυτης πλέον διαφθοράς. Ανακαλύψαμε δυνάμεις που πρωτύτερα αγνοούσαμε πως υπάρχουν. Ως μανάδες οφείλουμε να διαφυλάξουμε ότι απέμεινε από τα παιδιά μας, τη μνήμη τους, να επιφέρουμε την ασφάλεια για τα παιδιά που είναι στη ζωή κι αυτά που θα έρθουν στη ζωή… Απευθύνομαι στους φονιάδες των παιδιών μας. Προσβάλατε και φερθήκατε απαξιωτικά στους νεκρούς μας. Διαπράξατε τη μέγιστη ύβρι και θα λάβετε τα δέοντα μέσα από τον παλμό της νέμεσης».

Αυτές οι παθιασμένες και αποφασισμένες μανάδες είναι η φωνή όλων των πατεράδων και των οικογενειών των θυμάτων αυτού που αναμφίβολα είναι ένα κρατικό έγκλημα (συνδυάζοντας εγκληματική αμέλεια στην υποδομή ασφαλείας, αποφάσεις ιδιωτικοποίησης και διαφθορά). Η φωνή τους είναι δυνατή: ζητά δικαιοσύνη και αλήθεια, μια αλήθεια που βιάστηκαν να παραχώσουν οι κυβερνητικοί χειρισμοί με την καταστροφή αποδεικτικών στοιχείων και τη συγκάλυψη εγκληματικών πράξεων.

Είναι οι μανάδες που απαιτούν και “αναζητούν” δικαιοσύνη στο Μεξικό (Madres Buscadoras), που προσπαθούν, σκάβοντας με τα ίδια τους τα χέρια, να εντοπίσουν απομεινάρια των εξαφανισμένων παιδιών τους σε μαζικούς τάφους και να αποκαλύψουν εγκλήματα που διαπράχθηκαν από τους παραστρατιωτικούς των ναρκοκαρτέλ με την συνενοχή των αρχών.

Είναι αυτές, μέλη της συλλογικότητας Αναζητήτριες Πολεμίστριες, που ανακάλυψαν πρόσφατα σημάδια μαζικής δολοφονίας και φούρνους-κρεματόρια σε ένα ράντσο στο Χαλίσκο, ένα μέρος που σκόπιμα «καθαρίστηκε» από τις αρχές μετά από συγκεκριμένους ελέγχους και παρά τις καταγγελίες που απαιτούσαν εκτεταμένες έρευνες.

Οι μανάδες έχουν πάντα δίκιο όταν εναντιώνονται στους πολέμους και όταν φροντίζουν τη ζωή, τη ζωή που γεννούν, τη ζωή που φτιάχνει τον κόσμο. Η δική τους αποφασιστικότητα στήριξε όλες τις κοινότητες της διασποράς, η δική τους συχνά βουβή δύναμη στήριξε τα καραβάνια της μετανάστευσης και τα συσσίτια της συλλογικής επιβίωσης σε δύσκολους καιρούς και απέναντι σε σκληρούς ανθρώπους. 

Οι μανάδες έχουν δίκιο όταν απαιτούν δικαιοσύνη. Όταν κατηγορούν τους ισχυρούς ότι φέρνουν το δίκιο στα δικά τους μέτρα. Όταν αντιτίθενται σε εκείνους που διαστρεβλώνουν την αλήθεια, σε εκείνους που διαβάλλουν όσους και όσες αμφισβητούν την παντοδυναμία τους. Το δίκιο των μανάδων δεν μπορεί να παραχωθεί όμως. Η δύναμή του δεν οφείλεται σε κάποιο συσχετισμό δυνάμεων, αλλά αντλεί από μια βαθιά πηγή, την ίδια τη ζωή. Τη ζωή ως αξίωση συλλογικής αξιοπρέπειας και όχι μόνο ως βιολογικό φαινόμενο. Τη ζωή ως αξίωση ελευθερίας και ισότητας ανάμεσα σε εκείνους και εκείνες που την φέρουν. Τη ζωή ως προϋπόθεση κάθε αγώνα για μια χειραφετημένη κοινωνία. 

Οι μανάδες έχουν δίκιο γιατί εκείνες μπόρεσαν στους αγώνες τους να μετατρέψουν τη φροντίδα σε δύναμη αλληλεγγύης, να κάνουν την περίφημη διακηρυκτική αδελφότητα της Γαλλικής Επανάστασης καθημερινή πράξη. Γεννούν αδέλφια οι μανάδες όπως αδέλφια γεννούν οι συλλογικές προσπάθειες για έναν άλλο κόσμο δίκαιο. 

Οι μανάδες ξέρουν το θάνατο. Ξέρουν την κραυγή της απόγνωσης, τους σκοτεινούς φόβους της απελπισίας. Το έζησαν στην Κατοχή, το έζησαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και εξορίας, στα αποικιακά γκέτο, στους προσφυγικούς καταυλισμούς και στις κλεμμένες γαίες των ιθαγενών λαών. Συχνά είχαν δίπλα τους και φρόντιζαν τα ανήλικα παιδιά τους. Και τον περιφρόνησαν το θάνατο και αρνήθηκαν την απελπισία. Γιατί το δίκιο τους δεν μπορέσαν να το πνίξουν οι ισχυροί, όσο ισχυροί και να ‘ταν, όσο ικανοί και να ‘ταν στην παραπλάνηση και την εξαπάτηση κάποιων με τις απατηλές υποσχέσεις τους.

Οι αγώνες των μανάδων συχνά είναι αθέατοι. Αγνοημένοι από τους ιστορικούς, υποτιμημένοι από τους πολιτικούς του συστήματος και απαξιωμένοι από τους ρατσιστές κάθε είδους. Ξεγλιστρώντας ανάμεσα σε δυνάστες και δυναστικούς νόμους, πλαγιοκοπώντας περιορισμούς και φαινομενικά αξεπέραστα εμπόδια, πάντα έβρισκαν τρόπους να εξασφαλίζουν τη ζωή εκείνων που φρόντιζαν. Αλλά και τις στιγμές που επέλεγαν ή οι περιστάσεις τις ανάγκαζαν δε δίστασαν να βγούνε μπροστά. Να αρνηθούν την υποταγή, να θυσιαστούν.

Οι μανάδες που αναζητούν την αλήθεια και τη δικαιοσύνη έχουν δίκιο. Κι όπως λέει ο Εξεγερμένος Καπετάνιος Μάρκος των ζαπατίστας: «Αναζητήστε τις αναζητήτριες της αλήθειας και του δίκιου. Μου περνάει από το μυαλό ότι ίσως αναζητούν και ένα άλλο αύριο. Και αυτό, φίλοι και εχθροί, είναι να αγωνίζεσαι για τη ζωή….»…

Εκδοχή του κειμένου έχει δημοσιευτεί στο: https://desinformemonos.org/las-madres-tienen-razon-cuchas-tienen-razon/ και στο: https://comune-info.net/le-madri-hanno-ragione/